محموله بزرگ وارداتی لوازم خانگی 'بوش' به ایران چه بود؟

ساعت 24 - گمرک ایران ارزش اظهار شده محموله لوازم خانگی بوش که در انبار موجود است را حدود ۱۳/۴ میلیون یورو (نزدیک به ۱۶ میلیون دلار) اعلام کرده؛ هر چند ممکن است بر اساس بررسی‌های این سازمان ارقام بالاتر باشد.با حاشیه‌دار شدن موضوع ترخیص محموله بزرگی از لوازم خانگی "بوش" وارداتی به ایران، جمعی از تولیدکنندگان این اقلام به ترخیص احتمالی آن اعتراض کرده‌اند.

dir="RTL">این محموله فعلا با دستور مقامات قضایی استان هرمزگان در توقیف است و ترخیص آن متوقف شده است.تولیدکنندگان لوازم خانگی در ایران در نامه‌ای گلایه‌آمیز خطاب به وزیر صنعت، معدن و تجارت از او خواسته‌اند با دستور ویژه‌ای از ترخیص این گونه محموله‌ها جلوگیری کند.حواشی این محموله تا جایی پیش رفته که صحبت از "ضبط " آن به نفع دولت هم به میان آمده است.

ماجرای ترخیص چه بود؟

ماجرا از آنجا شروع شد که معاون فنی گمرک ایران با حضور در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد ۴۲۰ کانتینر لوازم خانگی برند "بوش" آلمان در گمرک "شهید رجایی" بندرعباس ثبت سفارش شده و با رای دیوان عدالت اداری و تایید منشا ارز در آستانه ترخیص است.هر چند بعدا گمرک ایران نسبت به رای دیوان عدالت اداری درخواست تجدید نظر کرد.رای دیوان عدالت اداری به شکایت شرکت "کاسپین کالا دریا" علیه وزارت صمت، بانک مرکزی و گمرک ایران در سال پیش (۱۳۹۸) برمی‌گردد؛ این شرکت گفته بود که ثبت سفارش را قبل از ممنوعیت انجام داده و "طبق مقررات چنانچه واردات کالایی ممنوع شود نسبت به ثبت سفارش قبلی بی‌تاثیر است، از این رو سازمان‌های طرف شکایت (گمرک، وزارت صمت و بانک مرکزی) در خصوص کالاهای وارداتی مرتکب تخلف شده‌اند و از اعمال مقررات خودداری کرده‌اند."در نهایت دیوان عدالت اداری هم اعلام کرد این محموله "طبق ضوابط قبل ممنوعیت قابل ترخیص است، یعنی حقوق گمرکی و سود بازرگانی آنها افزایش نمی‌یابد و مشمول ممنوعیت ورود نمی‌شود."

با این رای وزارت صمت و گمرک محکوم شدند؛ وزارت صمت ملکف به تمدید ثبت سفارش و گمرک موظف به ترخیص شد؛ بانک مرکزی ایران هم در این پرونده تبرئه شد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که از زمان ممنوعیت واردات کالاهای گروه چهار تاکنون، واردات لوازم خانگی بوش ادامه داشته و این کالاها قبض انبار شده‌ است.

گمرک ایران ارزش اظهار شده محموله لوازم خانگی بوش که در انبار موجود است را حدود ۱۳/۴ میلیون یورو (نزدیک به ۱۶ میلیون دلار) اعلام کرده؛ هر چند ممکن است بر اساس بررسی‌های این سازمان ارقام بالاتر باشد.لوازم خانگی در گروه ۴ کالایی قرار دارند؛ این اقلام عمدتا مصرفی هستند و در طبقه‌بندی اولویت ارزی "غیرضروری" محسوب می‌شوند؛ از دو سال پیش و با محدودیت منابع ارزی، دولت ایران واردات آنها را به این کشور ممنوع کرد.مهلت ترخیص این کالاها که قبل از ممنوعیت وارد شده بودند در چند نوبت به دلیل شیوع کرونا تمدید شد ولی نهایتا در اواخر شهریور ماه امسال (۱۳۹۹) این ضرب‌الاجل به پایان رسید؛ با پایان این مهلت برای ترخیص قاعدتا کالاها باید "متروکه" محسوب شوند.

موارد انتقاد

منتقدان می‌گویند با پایان یافتن این مهلت چگونه این محموله بزرگ لوازم خانگی آلمانی موفق به دریافت مجوز شده و در آستانه ترخیص قرار گرفته است.بر اساس اعلام گمرک ایران کانتینرهای لوازم خانگی بوش در آبان ماه سال ۱۳۹۶ ثبت سفارش شده است اما در سال ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و حتی تا آبان امسال (۱۳۹۹) این کالاها وارد و به بنادر مناطق ویژه اقتصادی تحویل شده است.مورد اخیر (آبان امسال) پس از اتمام مهلت برای ترخیص کالاها بوده؛ بر اساس آنچه گمرک اعلام کرده این محموله بزرگ در ۱۹ فقره اظهار شده است.یکی از موارد ابهام در مورد این محموله منشا ارزی آن است؛ مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک گفته است: "منشا ارز واردات این کالاها تائید و اسناد مربوطه بارگذاری شده است؛ ولی منشا ارز هنوز برای گمرک مشخص نیست و در صورت لزوم باید بانک مرکزی به عنوان مرجع تخصصی در این زمینه اظهار نظر کند."یکی از موارد اصلی اعتراض تولیدکنندگان لوازم خانگی ایرانی موضوع تامین ارز است که در موارد متعددی به آن اعتراض کرده‌اند.

مدتی پیش حدود ۷۰ میلیون یورو از کالاهای "غیرضروری" که با پایان مهلت ترخیص در گمرک مانده بود متروکه اعلام شد.بیش از چهار ماه پیش عباس هاشمی، دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران وضعیت تولید در بخش لوازم خانگی را "بحرانی" خواند؛ او گفته بود در صورت ادامه این شرایط "احتمال دارد تولید واحدهای لوازم خانگی تا ۴۵ روز دیگر متوقف شود."در ماههای اخیر و با افزایش نرخ ارز در ایران قیمت لوازم خانگی در ایران هم افزایش یافت؛ در فروردین ماه قیمت دلار در بازار آزاد حدود ۱۶ هزار تومان بود که مدتی پیش تا ۳۲ هزار تومان هم پیش رفت. که البته بعدا این روند صعودی فروکش کرد.افزایش قیمت ارز بر بازار بسیاری از کالاهای وارداتی از جمله لوازم خانگی تاثیرگذار بوده است.حواشی محموله لوازم خانگی بوش در حالی ادامه دارد که هنوز سرنوشت ترخیص آن مشخص نیست؛ هر چند فعلا روند آن متوقف شده و محموله در توقیف است.معاون فنی گمرک پیشتر گفته بود: " با توجه به ممنوعه بودن واردات این گروه کالایی با اعمال مقررات متروکه، کانتینرهای لوازم خانگی بوش به ضبط قطعی دولت درخواهد آمد."آنها می‌گویند با ممنوعیت واردات کالاهای گروه چهار و اتمام مهلت ترخیص این محموله لوازم خانگی هم باید مسیری مانند دیگران را طی کنندمدتی پیش حدود ۷۰ میلیون یورو از این کالاها که با پایان مهلت ترخیص در گمرک مانده بود متروکه اعلام شد.

بی بی سی