رقابت برای جانشینی ترامپ از هم اکنون آغاز شده است

خلا قدرت در حزب جمهوریخواه

ساعت 24-آنچه در روزهای اخیر در واشنگتن رقم خورد، فضایی مناسب در اختیار گزینه‌های احتمالی جانشینی رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ در حزب جمهوری‌خواه قرار داد. رئیس‌جمهوری که هم‌زمان با خروج از کاخ سفید، به دلیل حمایت از شورشیانی که به کنگره حمله کردند، جایگاه سیاسی خود را هم ازدست‌رفته می‌بیند و حمایت 10 جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان از دومین استیضاح ترامپ، جمهوری‌خواهان بلندپرواز را به این فکر خواهد انداخت تا با استفاده از فرصت چهارساله تا انتخابات 2024، نگاهی به جایگاه رهبری حزب و نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری داشته باشند.

به گزارش وب‌سایت پولیتیکو، درحالی‌که برخی از جمهوری‌خواهان به‌تدریج خود را از دونالد ترامپ جدا می‌کنند، برخی دیگر از اعضای این حزب هم در حال برنامه‌ریزی برای تقویت جایگاه حزب در دوران پساترامپ هستند. حزب جمهوری‌خواه در چهار سال اخیر حامی بی‌چون‌وچرای دونالد ترامپ و سیاست‌های جنجالی‌اش بود و با پایان جنجالی ریاست‌جمهوری ترامپ، این حزب باید برای رقابت در انتخابات میان‌دوره‌ای 2022 و سپس انتخابات ریاست‌جمهوری 2024، خود را احیا کند.
تعدادی از جمهوری‌خواهان در روزهای اخیر، اسب خود را برای ریاست‌جمهوری زین کرده‌اند و برای جلب توجه در افکار عمومی، از هم‌اکنون به درگیری با رقبای بالقوه خود پرداخته‌اند. هفته گذشته «بن ساسه» سناتور ایالت نبراسکا در واکنش به مخالفت «جاش هاولی» سناتور میسوری با تأیید پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری، او را «احمق» خطاب کرد.
«تام کاتن» سناتور آرکانزاس هم در همان لحظات که افراط‌گرایان حامی ترامپ به کنگره حمله می‌کردند، با همراهی جاش هاولی و «تد کروز» سناتور تگزاس به دنبال جمع‌آوری کمک مالی بود. از طرف دیگر «مایک پمپئو» وزیر خارجه دولت ترامپ هم «نیکی هیلی» سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل را به دلیل انتقاداتش از ترامپ مورد سرزنش قرار داد.
این جوی است که نشان می‌دهد نامزدهای احتمالی آینده حزب جمهوری‌خواه چه نگاهی به ترامپ خواهند داشت. رئیس‌جمهوری که از سوی توییتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی تحریم شده و در روزهای پایانی ریاست‌جمهوری‌اش شاهد کاهش شدید محبوبیت خود است و این احتمال وجود دارد که دادگاه سنا رأی به محرومیتش از سمت‌های فدرال و کاندیداتوری مجدد در انتخابات بدهد.
جمهوری‌خواهان پس از چهار سال رهبری ترامپ، اکنون با خلأ بزرگی در جایگاه رهبری خود روبه‌رو هستند و اگر ترامپ برای نامزدی در سال 2024 منع قانونی داشته باشد، چهره‌های شاخص و تأثیرگذار حزب باید هرچه زودتر این خلأ را با گزینه‌ای معقول پر کنند.
«فیل کاکس»، مدیر سابق اجرائی انجمن فرمانداران جمهوری‌خواه می‌گوید: «درحالی‌که انتظار می‌رود دونالد ترامپ در آینده قابل پیش‌بینی و حتی در صورت محکومیت در سنا، همچنان تأثیرگذارترین چهره در حزب جمهوری‌خواه خواهد بود اما وقایع هفته گذشته می‌تواند فضای بیشتری برای رقابت دیگر گزینه‌ها در میان جمهوری‌خواهان ایجاد کند و به‌طور بالقوه راه را برای حضور نامزدهای بیشتری در سال 2024 باز کند».
تردیدی وجود ندارد که ترامپ به‌ویژه در میان وفاداران به حزب جمهوری‌خواه به‌عنوان یک نیروی تعیین‌کننده باقی خواهد ماند. «رونا مک دنیل» رئیس کمیته ملی حزب جمهوری‌خواه اوایل هفته گذشته ایمیلی به حدود پنج‌هزار نفر از بزرگ‌ترین اهداکنندگان کمک مالی به این حزب ارسال کرد و در آن، شورش در کنگره را محکوم کرد. بین 400 تا 500 نفر به این ایمیل پاسخ دادند که در یک موضع هم‌نظر بودند؛ «باوجوداین حزب جمهوری‌خواه نباید از حمایت خود از دونالد ترامپ دست بردارد».
اما تمام جمهوری‌خواهان حاضر نیستند تا این‌حد به ترامپ وفادار بمانند و پس از چهار سال حکمرانی و یک‌صدایی ترامپ در این حزب، می‌خواهند بلندپروازانه‌تر فکر کنند. نیکی هیلی، سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل هفته گذشته در کنگره حزب جمهوری‌خواه سخنرانی قابل‌توجهی کرد و بخشی از عملکرد ترامپ در دوره چهارساله‌اش را مورد ستایش قرار داد اما تأکید کرد که «اقدامات اخیر ترامپ به سختی مورد قضاوت تاریخ قرار خواهد گرفت». تام کاتن هم که در انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 در برنامه‌های تبلیغاتی ترامپ حضور داشت، حاضر نشد تا از اصرارهای ترامپ برای زیرسؤال‌بردن پیروزی بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری حمایت کند و به‌این‌ترتیب راه خود را از ترامپ
جدا کرد.
«داگ دوسی» فرماندار آریزونا تازه‌ترین چهره شاخص جمهوری‌خواهان است که رودرروی ترامپ قرار گرفته است. او با انتقاد ضمنی از رویکرد ترامپ، در بیانیه‌ای در توییتر نوشت که در مراسم تحلیف «جو بایدن» رئیس‌جمهوری آتی ایالات متحده شرکت خواهد کرد. دوسی نوشت: در آمریکا ما به انتقال مسالمت‌آمیز قدرت اعتقاد داریم. انتخابات به پایان رسیده و نتیجه آن هم مورد تأیید قرار گرفته است. ما کشور را قبل از حزب قرار می‌دهیم».
«باب کورکر»، سناتور سابق ایالت تنسی که در سال 2018 پس از حملاتی که به رهبری ترامپ علیه او انجام شد، از مقام خود کناره‌گیری کرد هم می‌گوید «ترامپ با حمله به نامزدهای احتمالی حزب جمهوری‌خواه در چهار سال اخیر، آنها را آزاد کرده تا برای رقابت انتخاباتی پا به میدان بگذارند. کورکر معتقد است که او و دیگر اعضای حزب جمهوری‌خواه که مورد حملات ترامپ قرار گرفته‌اند، دیگر به او وفاداری نخواهند داشت. کاتن و دوسی از جمله کسانی هستند که اخیرا مورد حمله ترامپ قرار گرفته‌اند. من فکر می‌کنم که آنها دیگر چیزی برای ازدست‌دادن ندارند. دیگر دلیلی برای مدیون‌بودن به ترامپ وجود ندارد».
این بخش از جمهوری‌خواهان می‌دانند که بدون تهدید توییتری ترامپ، نامزدهای حزب آزادتر هستند و بدون ترس از انتقام‌جویی، می‌توانند خود را از او جدا کنند. ترامپ از حساب توییتر خود به‌عنوان ابزار اصلی برای تحمیل خواسته‌ها و منافع خود به نظم موجود استفاده می‌کرد.
بخشی از تمایل به جدایی از ترامپ به این دلیل است که با تحولات اخیر ترامپ دیگر نمی‌تواند جایگاه سابق خود را داشته باشد و قدرت رهبری و نفوذش کاهش یافته است.
براساس یک نظرسنجی که هفته گذشته و پس از حمله افراط‌گرایان حامی ترامپ به کنگره منتشر شد، میزان تأیید ترامپ در میان جمهوری‌خواهان 75 درصد است، درحالی‌که این رقم در ماه دسامبر 83 درصد بود. این نظرسنجی نشان می‌دهد که فقط 40 درصد جمهوری‌خواهان در انتخابات مقدماتی 2024 از ترامپ حمایت می‌کنند. دیگر سؤال‌شوندگان گفته‌اند که از هر شخص دیگری غیر از ترامپ حمایت خواهند کرد. اسکات رید، مشاور سیاسی سابق اتاق بازرگانی ایالات متحده می‌گوید: «هنوز حدود یک هفته تا پایان ریاست‌جمهوری ترامپ زمان باقی مانده اما توانایی ترامپ برای تأثیرگذاری بیشتر در سیاست‌های حزب جمهوری‌خواه از هفته گذشته با حمله هوادارانش به کنگره و سپس دومین استیضاح به‌شدت کاهش یافته است». درحال‌حاضر هیچ چشم‌انداز روشنی برای جانشینی ترامپ در حزب وجود ندارد و جنگ علنی جمهوری‌خواهان آغاز شده است. پمپئو هفته گذشته در سخنرانی برای قانون‌گذاران محافظه‌کار، تلویحا انتقاد هیلی از دونالد ترامپ را رد کرد و گفت «من فکر می‌کنم تاریخ به‌خوبی از ما یاد خواهد کرد».