کد خبر
535692
پکن و مسکو؛ با برجام یا بر برجام
ساعت 24-آنچه دوشنبه شب در تهران میان مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران رخ داد را رویدادی طبیعی ارزیابی نمیکنم و به روند کنونی قضایا بدبین هستم. دلایلی برای این بدبینی دارم که نخستین آنها، موضوع مهلتی است که طرفهای غربی در برابر گام هستهای ایران گرفتهاند.
به اعتقاد من طرفهای غربی این مهلت را نیاز دارند تا ارزیابی کنند شرایط سیاسی ایران در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ایران به چه شکل خواهد بود و چه کسانی بخت بیشتری برای گرفتن زمام امور در ایران دارند. دومین دلیل بدبینی من این است که انعطاف ایران در مقابل ضربالاجل پنج اسفند، به اعتقاد من نشانه خوبی نیست. درواقع براساس توافق دوشنبه شب میان ایران و آژانس، هم بازرسیهای سرزده در جای خود ماندهاند و ایران وعده داده است که آنچه ثبت و ضبط میشود، هر چند نزد ایران میماند، اما تا سه ماه دست نخورده باقی بماند. قطعا این مساله در قانون پیشبینی نشده است و منعی برای آن وجود نداشت، اما موضوع این است که نظارتهای آژانس چه به اسم پروتکل الحاقی باشد، چه به نام تفاهم دوجانبه فنی موقت، نهایتا امتیازی است که طرف مقابل بهرغم اجرای قانون مجلس دریافت کرده است.
از سوی دیگر، مساله دو عضو غیرغربی برجام هم مسالهای است که من نسبت به عملکرد آنها چندان امیدی ندارم. چین و روسیه هر دو دنبال فرصتی هستند که با امریکا تعاملی مثبت داشته باشند تا روابطشان با واشنگتن که از شرایط دوران ترامپ خارج شوند و علاقهمند هستند که این تعامل با هزینه طرف ثالثی باشد نه هزینه خودشان. هر چند که پکن و مسکو در موضعگیریهای اعلانی قطعا میگویند که خواهان حفظ منافع و مصالح ایران هستند، اما منافع ملی خودشان در این است که با کمترین هزینه، یک تعامل به اصطلاح سازنده با امریکا در منطقه خاورمیانه که به نظر میرسد در حال حاضر مهمترین مساله آن ایران است، داشته باشند. این انتظار هست که آنها بخواهند ایران را وادار به ورود به یک دور جدید از مذاکرت جدید بکنند و درواقع میز تازهای برای مذاکرات طولانی مدتی نه در قالب 1+5 بلکه در قالبی جدید با قدرتهای جهانی بچینند.
اخبار و گزارشها از درون امریکا نشان میدهد که دولت بایدن هنوز نتوانسته است درون امریکا اجماعی در مورد مساله ایران ایجاد کند، باید قبول کنیم که مخالفان برجام و منتقدان بایدن در حکومت امریکا، چندان ضعیف نیستند و از قدرت بالایی برخوردارند. اگر جو بایدن بخواهد اقداماتی مانند لغو تحریمها و بازگشت به تعهدات برجام انجام دهد، با مقاومت گستردهای در مجلس نمایندگان، سنا و گروههای بانفوذ در سیاست امریکا مواجه میشود. به همین دلیل است که کارهایی که تاکنون دولت بایدن درخصوص ایران انجام داده است آنقدر کوچک است که حتی در حد آنچه روزگاری از آن با عنوان دادن آبنبات یاد میشد هم نیست. بایدن هنوز نتوانسته است اجماع سیاسی درون امریکا ایجاد کند تا اگر عزم و ارادهای برای بازگشت به برجام دارد، بتواند آن را عملی کند.
علاوه بر این نباید فراموش کنیم که براساس گزارشها بین 35 تا 40 پست ارشد دولت امریکا که نیاز به تایید سنا دارند، همچنان در صف جلسات استماع و رای اعتماد هستند. بایدن حاضر نیست که به خاطر مساله ایران، درون کنگره یک دوقطبی ایجاد کند و برای تایید اعضای کابینه خودش با مانع مواجه شود. دولت بایدن نیازمند یک فرصت زمانی است تا بتواند اگر تصمیمی در مورد بازگشت به برجام داشته باشد، با کمترین هزینه و بیشترین حمایت سیاسی، اجرایی کند.
اسراییلیها و عربستان چون به شدت میخواهند حرکت دولت بایدن درست در مسیری که دونالد ترامپ بود، ادامه پیدا کند، خیلی فشار میآورند که او موضع خودش را هر چه سریعتر اعلام کند. بایدن تاکنون در برابر مطالبات گروههای فشار و لابی مخالف برجام، امتیازهایی داده و حرفهایی زده است که تا اندازهای آنها را راضی نگه دارد، اما واقعیت این است که در این فرصت کوتاه، من تصور نمیکنم که هنوز دولت امریکا آمادگی داشته باشد تا موضع خود را در قبال توافق هستهای با ایران نهایی کند.
از سوی دیگر، مساله دو عضو غیرغربی برجام هم مسالهای است که من نسبت به عملکرد آنها چندان امیدی ندارم. چین و روسیه هر دو دنبال فرصتی هستند که با امریکا تعاملی مثبت داشته باشند تا روابطشان با واشنگتن که از شرایط دوران ترامپ خارج شوند و علاقهمند هستند که این تعامل با هزینه طرف ثالثی باشد نه هزینه خودشان. هر چند که پکن و مسکو در موضعگیریهای اعلانی قطعا میگویند که خواهان حفظ منافع و مصالح ایران هستند، اما منافع ملی خودشان در این است که با کمترین هزینه، یک تعامل به اصطلاح سازنده با امریکا در منطقه خاورمیانه که به نظر میرسد در حال حاضر مهمترین مساله آن ایران است، داشته باشند. این انتظار هست که آنها بخواهند ایران را وادار به ورود به یک دور جدید از مذاکرت جدید بکنند و درواقع میز تازهای برای مذاکرات طولانی مدتی نه در قالب 1+5 بلکه در قالبی جدید با قدرتهای جهانی بچینند.
اخبار و گزارشها از درون امریکا نشان میدهد که دولت بایدن هنوز نتوانسته است درون امریکا اجماعی در مورد مساله ایران ایجاد کند، باید قبول کنیم که مخالفان برجام و منتقدان بایدن در حکومت امریکا، چندان ضعیف نیستند و از قدرت بالایی برخوردارند. اگر جو بایدن بخواهد اقداماتی مانند لغو تحریمها و بازگشت به تعهدات برجام انجام دهد، با مقاومت گستردهای در مجلس نمایندگان، سنا و گروههای بانفوذ در سیاست امریکا مواجه میشود. به همین دلیل است که کارهایی که تاکنون دولت بایدن درخصوص ایران انجام داده است آنقدر کوچک است که حتی در حد آنچه روزگاری از آن با عنوان دادن آبنبات یاد میشد هم نیست. بایدن هنوز نتوانسته است اجماع سیاسی درون امریکا ایجاد کند تا اگر عزم و ارادهای برای بازگشت به برجام دارد، بتواند آن را عملی کند.
علاوه بر این نباید فراموش کنیم که براساس گزارشها بین 35 تا 40 پست ارشد دولت امریکا که نیاز به تایید سنا دارند، همچنان در صف جلسات استماع و رای اعتماد هستند. بایدن حاضر نیست که به خاطر مساله ایران، درون کنگره یک دوقطبی ایجاد کند و برای تایید اعضای کابینه خودش با مانع مواجه شود. دولت بایدن نیازمند یک فرصت زمانی است تا بتواند اگر تصمیمی در مورد بازگشت به برجام داشته باشد، با کمترین هزینه و بیشترین حمایت سیاسی، اجرایی کند.
اسراییلیها و عربستان چون به شدت میخواهند حرکت دولت بایدن درست در مسیری که دونالد ترامپ بود، ادامه پیدا کند، خیلی فشار میآورند که او موضع خودش را هر چه سریعتر اعلام کند. بایدن تاکنون در برابر مطالبات گروههای فشار و لابی مخالف برجام، امتیازهایی داده و حرفهایی زده است که تا اندازهای آنها را راضی نگه دارد، اما واقعیت این است که در این فرصت کوتاه، من تصور نمیکنم که هنوز دولت امریکا آمادگی داشته باشد تا موضع خود را در قبال توافق هستهای با ایران نهایی کند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.