آتش جنگ در مارب شعله‌ورتر شد
نبرد آخر یا چرخه جدید خشونت
ساعت 24-درست در روزهایی که با اعلام برخی سیاست‌های جدید ایالات متحده امریکا و تلاش‌های دیپلماتیک ایران، امیدها برای پایان جنگ 6 ساله در یمن افزایش یافته بود، بار دیگر با افزایش درگیری‌ها در استان مارب و حملات و ضدحملات عربستان و انصارالله، نگرانی از شدت گرفتن جنگی که از سوی سازمان ملل متحد عامل «بزرگ‌ترین فاجعه بشری جاری جهان» توصیف شده است، افزایش پیدا کرد.
تلاش‌های دیپلماتیک برای پایان جنگ
در طول هفته‌های گذشته با آغاز به کار دولت جو بایدن در امریکا و وعده‌های او برای تغییر سیاست واشنگتن در قبال جنگ یمن، امیدهای تازه‌ای برای پایان جنگ 6 ساله عربستان سعودی علیه فقیرترین کشور عربی ایجاد شده بود. در طول هفته‌های گذشته، دولت جدید امریکا تصمیم دولت قبلی برای قرار دادن نام گروه انصارالله در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی را لغو و اعلام کرد که تمامی حمایت‌های خود از عملیات تهاجمی عربستان علیه یمن را متوقف می‌کند و با تعلیق اجرای برخی قراردادهای تسلیحاتی دولت پیشین با عربستان سعودی و امارات، خبر داد که در فروش مهمات و تسلیحات به این دو کشور بازنگری خواهد کرد. رییس‌جمهور امریکا، تیم لندرکینگ، دیپلمات کهنه‌کار امریکایی را به عنوان فرستاده ویژه خود در یمن منصوب کرده است که او نیز در طول روزهای گذشته در سفری به کشورهای مختلف منطقه برای رایزنی در مورد پایان جنگ یمن به سر می‌برد. براساس بیانیه وزارت خارجه امریکا هدف از این سفر «پیگیری رویکرد دوگانه موازی امریکا در قبال جنگ یمن، یعنی راهکار سیاسی پایدار و کمک‌های بشردوستانه برای مردم یمن به صورت همزمان است.»
همزمان با اقدام‌های امریکا، مارتین گریفیتس، فرستاده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور یمن هم سه هفته پیش نخستین‌بار برای مذاکره با مقام‌های ایرانی به تهران آمد. رایزنی‌های ایران برای پایان درگیری‌ها در یمن، در طول هفته گذشته با مذاکرات تلفنی علی‌اصغر خاجی، مشاور ارشد وزیر امور خارجه با پیتر سمنبی، نماینده ویژه سوئد در امور یمن، ادامه یافت. سوئد به عنوان میانجی تلاش زیادی برای به ثمر رسیدن توافق آتش‌بس حدیده آذر ماه سال 1397 انجام داده بود. موضوع تلاش ایران برای توقف درگیری‌ها در یمن، روز شنبه نیز در مذاکرات میان وزیر امور خارجه عراق که به تازگی با مقام‌های عربستان سعودی دیدار و گفت‌وگو کرده است، با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی مطرح شد.
نبرد در مارب
نیروهای وفادار به انصارالله یمن و دولت انقلابی مستقر در صنعا، طی روزهای گذشته عملیات تهاجمی خود را برای تصرف کامل شهر مارب، واپسین پایگاه نیروهای وابسته به ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در شمال یمن و مرکز تامین نفت و گاز یمن، آغاز تشدید کرده‌اند. براساس آمار اعلام شده از سوی مقام‌های استان مارب در طول نبردهای روز جمعه و شنبه، دست‌کم 100 نفر از نیروهای وفادار به انصارالله و نیروهای وفادار به دولت مستعفی مستقر در عدن، در درگیری‌ها کشته شده‌اند. شبکه خبری المسیره، وابسته به انصارالله خبر داده است که روز شنبه، نیروی هوایی ارتش عربستان سعودی دست‌کم 12 حمله هوایی به نیروهای انصارالله انجام داده‌اند. براساس گزارش پایگاه اینترنتی شبکه تلویزیونی المسیره یمن، بامداد یکشنبه در یک حمله پهپادی توسط عربستان سعودی به یکی از مناطق بندر حدیده یمن، یک خانواده پنج نفره غیرنظامی از جمله یک کودک کشته شدند. اما این حملات هوایی عربستان بی‌پاسخ نمانده است و نیروهای یمنی در عملیاتی که از آن با عنوان «عملیات موازنه پاسخگویی 5» یاد کرده‌اند، با استفاده از 15 پهپاد مسلح و یک موشک بالستیک، عمق خاک عربستان را هدف قرار داده است. دولت مستعفی یمن هم با انتشار گزارشی در خبرگزاری صبای یمن، مدعی شده که روز جمعه انصارالله 10 موشک بالستیک به سمت شهر مارب شلیک کرده است.
عملیات موازنه پاسخگویی 5
از بعدازظهر روز شنبه، کاربران سعودی در شبکه‌های اجتماعی از شنیده شدن صدای انفجار و آتش‌سوزی در شهر ریاض خبر می‌دادند. از همان زمان تا صبح یکشنبه، ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی در جنگ یمن، خبر از رهگیری و خنثی‌سازی چندین حمله موشکی و پهپادی در ریاض پایتخت، پایگاه خمیس مشیط در جنوب غربی عربستان و مناطق مرزی با یمن خبر دادند. هر چند نیروهای مسلح وفادار به انصارالله در صنعا، تا صبح روز یکشنبه گزارشی در مورد این حملات نداده بودند، اما صبح یکشنبه، یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح وفادار به انصارلله به خبرنگاران گفت: «مواضع و اماکن حساس در ریاض پایتخت دشمن، با یک موشک بالستیک از نوع «ذوالفقار» و ۹ فروند پهپاد «صماد۳» هدف قرار گرفت. شش فروند پهپاد «قاصف k۲» نیز مواضع نظامی در مناطق «ابها» و «خمیس مشیط» را هدف قرار دادند که به فضل خدا به دقت اصابت کرد.»
یحیی سریع در بیانیه خود تاکید کرد که تا زمان رفع محاصره کامل یمن و پایان حملات سعودی به خاک این کشور، این حملات ادامه پیدا خواهد کرد. سخنگوی نیروهای مسلح وفادار به انصارالله یمن گفت: «تا زمانی که حملات و محاصره بر کشورمان ادامه دارد، عملیات‌های ما نیز ادامه خواهد داشت و بیش از پیش گسترده خواهد بود.» یحیی سریع، از ساکنان عربستان سعودی خواست تا از تمامی مواضع و اماکن و فرودگاه‌های نظامی خود را دور نگه دارند.
نگرانی از شروع چرخه خشونت و انتقام تازه
نبیل خوری، دیپلمات پیشین امریکا در یمن به شبکه خبری الجزیره می‌گوید: «نبرد مارب یک نبرد سرنوشت‌ساز است. به نظر می‌رسد هر دو طرف جنگ مصمم هستند که این نبرد را به عنوان یک اهرم فشار برای گفت‌وگوهای صلح بالقوه پیش رو به نفع خود تمام کنند. مشکل اینجاست که دستاوردهای کوتاه‌مدت اینچنینی می‌تواند اساسا تلاش‌های جدید ایالات متحده امریکا برای ایجاد یک فرآیند صلح را با بن‌بست مواجه کند.»
جابه‌جایی کنترل استان مارب و در خطر افتادن وضعیت میلیون‌ها آواره و شهروند غیرنظامی ساکن این استان، نگرانی از ایجاد چرخه خشونت و انتقام جدید در یمن را افزایش داده است. برای انصارالله که سال 2018 در پی پیشروی سریع نیروهای دولت مستعفی با پشتیبانی گسترده عربستان و امارات متحده عربی، بخش عمده‌ای از مناطق تحت کنترلش در سواحل دریای سرخ را از دست داد و با پذیرش توافق استکهلم، به آتش‌بسی ناپایدار برای استمرار کنترل بر بندر حدیده، تنها نقطه اتصال مناطق تحت کنترل انصارالله با آب‌های آزاد و دیگر نقاط جهان جز عربستان، تن داد، مارب تنها امید باقی مانده برای ایجاد یک اهرم فشار بر عربستان در گفت‌وگوهای احتمالی صلح است. در برابر برای دولت مستعفی مستقر در عدن، قرار گرفتن منابع سرشار انرژی از جمله میادین نفت و گاز یمن در این استان، این منطقه به یک متصرفه کلیدی برای داشتن دست بالا در هر مذاکره‌ای برای تقسیم قدرت در آینده یمن تبدیل می‌شود.
خطری که 2 میلیون آواره را تهدید می‌کند
براساس آماری که آذر ماه سال جاری توسط اداره حقوق بشر سازمان ملل متحد منتشر شده است، از ابتدای جنگ یمن در سال 2015 تا آغاز سال 2021 دست‌کم 233 هزار یمنی، عمدتا از میان غیرنظامیان این کشور جان خود را بر اثر این جنگ از دست داده‌اند. علاوه بر این میلیون‌ها نفر از جمعیت یمن، بر اثر جنگ عربستان و متحدانش علیه این کشور، در خاک این کشور آواره شده‌اند. استان مارب که این روزها شاهد نبرد خونین میان انصارالله و نیروهای وفادار به دولت مستعفی مستقر در عدن است، در طول سال‌های گذشته، وضعیت نسبتا آرامی داشت و با توجه به توافق‌های قبایل این استان با طرفین درگیری، از آتش جنگ در امان مانده بود. بسیاری از آوارگان جنگ‌زده در طول سال‌های گذشته برای درامان ماندن از آسیب‌های ناشی از جنگ و محاصره اقتصادی، در طول 6 سال گذشته به استان مارب پناه برده‌اند. حالا سازمان ملل متحد می‌گوید که با کشیده شدن کانون نبرد به استان مارب و یک سال تلاش انصارالله برای خارج کردن این استان از کنترل نیروهای وفادار به ائتلاف عربستان سعودی، وضعیت نزدیک به 2 میلیون آواره جنگ‌زده که به مارب پناه آورده‌اند در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.