ساعت 24- موضوعی که در چند سال آینده با آن روبرو خواهیم شد و ریشهاش در همان بیثباتی و کاهش تولید و سرمایهگذاری است، مساله تامین اجتماعی است. مساله معیشت اقشار ضعیف جامعه است. چند درصد مردم زیر خط فقر هستند یک دهه قبل چند درصد زیر خط فقر بودند؟
dir="RTL" style="text-align:right">الان دقیقا همین مساله بیثباتی اقتصادی منجر به خروج سرمایههای بزرگ از کشور شده است که به عدم سرمایهگذاری و به تورمهای بالا منجر شد. کیک اقتصاد ۱۳، ۱۴ درصد کوچک شد ولی این کوچک شدن متوازن نبوده است. یک قشری از قضا روی همین موج تورمی درآمدها و ثروت خود را چند برابر کرد. تعداد کسانی که زیر خط فقرند رو به رشد است و مساله پیش روی ما اینکه است که بتوانیم یک نظام تامین اجتماعی را درست کنیم. چگونه طرحی را برای اقشار ضعیف داشته باشیم ؟ اینکه افراد زیر خطر فقر را چطور پوشش بدهیم که باز راه حلش یک بخشی در همان آن بیثباتی اقتصادی است که باید از بین برود. وقتی که هنوز عامل ایجادکننده فقر را از بین نبرید نمیشود بگویید من به آنها پول میدهم و از طرف دیگر آنها فقیرتر شوند. این رویهای که الان هست پول بدهید به مردم به ۷ دهک پول بدهیم از کجا بدهیم؟ از جایی باید بدهیم و این خودش تورم درست میکند. بهش یارانه نقدی میدهی اما دو برابر از آن میگیری. ببخشید این دوستی خاله خرسه است. ظاهرش هم خیلی وجه سیاسی قشنگی دارد ولی این فاجعه است شما عامل تولید فقر را از بین ببرید مهمترین کاری که دولت بعدی باید در اولویتش باشد این است که خط فقر را چه کار باید بکند؟ با مردم زیر خط فقر چه کار میخواهد بکند؟ و این بیثباتی اقتصادی و کاهش تولید و سرمایهگذاری که عامل از بین برنده این فقر هستش را چه کار میکند؟ تازه اینها که درست بشود هنوز یک تعداد قابل توجهی از مردم زیر خط فقر خواهند بود و یک برنامه تامین اجتماعی پایدار و با پوشش کافی نداریم که مطمئن باشیم هر ایرانی در هر نقطه از ایران به هر دلیلی اگر یک بازهای از زمان دچار مساله فقر شد و رفت زیر خط فقر و نمیتوانست معاش خودش را تامین بکند از طرف حاکمیت جمهوری اسلامی تضمین بشود در خیلی از کشورها این را داریم در همه آن کشورها که اسمشان را میگذارند لیبرال و نئولیبرال و .... در همهشان داریم ولی در ایران که خیلی درباره عدالت ادعامان هم میشود، ما عدالت نداریم. چه عدالتی داریم؟ یکی درآمدش با رانت دولتی چند برابر میشود یکی حق مسلمش که در جیب دیگری است سر گرسنه بر زمین میگذارد.
ما کشور فقیری نیستیم. خیلی کشور ثروتمندی هستیم این همه منابع نفت و گاز. آمار تولید نفت و گاز را از شرکت نفت دربیاورید ضربدر قیمت جهانی بکنید به دلار تبدیل کنیم ببینیم چند صد هزار میلیارد تومان میشود. پس این کجاست؟ به شما میگویم تماما در بحث نظام قیمتهای سرکوب شده در واقع تلف میشود. شما یک چیزی را که صد تومان میارزد ۲ تومان میدهی بعد اتفاقی که میافتد این است که در بهترین حالت با قیمت ۲ تومان به مصرفکننده میرسد که این طور نیست در واقع با قیمت بالای با قیمت جهانی میرسد مابهالتفاوت میشود رانت میشود منابع دهک ۱۰. ثروت دهک ۱۰. فرض کنیم با همان ۲ تومان برسد چی میشود هر کی درآمد بیشتر است مصرفش بیشتره با قیمت ارزانتر میخرد. باز هم عادلانه نیست. در صورتی که انفالی است که مال همه است ما دو تا امالخبائث داریم در کشور یکی کسری بودجه است، یکی هم قیمتگذاری است یعنی این قیمتگذاری دارد عدالت را به هم میریزد این دستور کار دولت بعد که بتواند قیمتگذاریهایی که هست منابعی ازاد میکند که حق عمومی است.
دکتر سید علی مدنی زاده استاد دانشگاه شریف در گفت وگو با پادکست سکه
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.