حداکثر خواهی یا تعادل داده و ستانده در وین

ساعت 24 - منتقدان دولت حسن روحانی در حالت خوش‌بینانه درک و تصوری نادرست از توازن قوا میان ایران و غرب دارند و براساس این تصور نادرست از گروه مذاکره‌کننده ایرانی بیشترین درخواست‌ها را دارند.

dir="RTL" style="text-align:right">می‌توان تصور کرد منتقدان گفت‌وگوهای وین و به طورکلی غرب‌ستیزها با دانش و آگاهی از توانایی‌ها و ناتوانی‌های ایران در چانه‌زنی با غرب به ویژه آمریکا به گروه مذاکره‌کننده فشار می‌آورند تا با طرح حداکثرخواهی و حداقل‌دهی، جریان نشست را به محاق ببرند. واقعیت این است که طرف مذاکره‌کننده با ایران کشورهای عضو گروه ۱+۴ نیستند و همه می‌دانند طرف ایران نظام سیاسی ایالات متحده آمریکاست. این واقعیت و از سوی دیگر توانایی‌های ایران و آمریکا در اقتصاد، در سیاست جهانی و در داشتن توانایی نظامی و نیز توانایی‌های پنهان آشکار است. با مقایسه این توانایی‌ها و نیز سوگیری کشورهای عضو ۱+۴ می‌توان به این نتیجه رسید که آرزوها و آرمان‌ها در جریان نشست وین در مرحله دوم اهمیت قرار دارند و باید با واقعیت‌ها و حقیقت موجود برخورد کرد. اگر تصور می‌کنیم ایران می‌تواند در این گفت‌وگوهای نفسگیر داده‌های حداقلی به هماوردش بدهد و ستانده‌هایش حداکثری باشد باید قبول کنیم زاویه دید خوبی نداریم. ایرانیان باید همه نیروی خود را برای دریافت بیشترین امتیاز برای گرفتن به کار گیرند و راه‌هایی برای دادن کمترین امتیاز جست‌وجو کنند اما اگر طرف دیگر نیز با همین اندیشه در میدان حاضر باشد که هست به جایی نخواهیم رسید. بنابراین باید نقطه تعادل در داده و ستانده نشست وین برای مجموعه حاکمیت روشن باشد تا در آن نقطه کار به نتیجه برسد. در صورتی که مجموعه راهبران گفت‌وگوها به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توان وضعیت فعلی را ادامه داد و آنقدر در گفت‌وگوها بر سر خواسته‌های حداکثری و داده‌های حداقلی ایستاد که خوب است این راهبرد ادامه یابد. اما اگر به این نتیجه رسیده‌ایم که ادامه وضعیت موجود باقی‌مانده توانایی‌های اقتصاد برای اداره بی‌دردسر جامعه را با بحران و پیامدهای ناشناس روبه‌رو می‌کند بهتر است در تعیین نقطه تعادلی داده و ستانده زودتر به نتیجه برسیم و در یک بازه زمانی مشخص نشست وین را به محلی برای دست‌کم یک مرحله از توافق و پیشرفت تبدل کنیم. کارشناسان باور دارند اگر تیم مذاکره‌کننده ایرانی بتواند در فهرست خواسته‌های خود حذف تحریم‌های بانکی را به نتیجه برساند بسیاری از گرفتاری‌های دادوستد ایران با جهان برطرف خواهد شد. گام بعدی می‌تواند حذف تحریم عرضه نفت ایران به بازارهای جهانی باشد. اما غرب نیز می‌داند برداشتن همین دو فقره از تحریم‌ها یعنی آزادسازی اقتصاد ایران از تنگناها و دادن این امتیازها مطالباتی دارد که باید با اندازه‌گیری ستانده‌ها تطابق داده شود و به نقطه‌ای روشن برسیم.

محمدصادق جنان‌صفت – روزنامه جهان صنعت