آمارهای وسوسه‌کننده و اغوای دولت تازه

ساعت 24- نظام آماری در ایران یکی از بدترین نظام‌های آماری حتی در میان کشورهای هم قد و قواره به حساب می‌آید. انحصاری بودن تولید آمار در دست دو نهادی که تحت امر نهاد دولت هستند و نبود نهادهای آمارگیری خصوصی که راستی‌آزمایی آمارها را رصد کند از کاستی‌های بزرگ نظام آماری کشور است.

html>

در چنین هنگامه‌ای است که برخی مدیران و حتی اعضای مجلس قانونگذاری با استناد به برخی محاسبه‌هایی که پشتیبانی کارشناسی علمی و عینی ندارند در مسیر کوچک‌نمایی و بزرگ‌نمایی آمارها عددهای وسوسه‌کننده برای اغوای دولت‌ها می‌دهند. به‌طور مثال بارها شنیده‌ایم ایران در جایی از کره زمین ایستاده که با ۱۵ کشور هم‌مرز و همسایه است و می‌تواند سالانه صدها میلیارددلار یا عددهای بزرگ و چاق‌کننده دیگر به این کشورها صادرات داشته باشد.
اما هنگامی که داستان از نزدیک و به صورت واقعی بررسی می‌شود می‌بینیم مثلا روسیه اصولا راهی برای صادرات ایران بازنمی‌گذارد یا ترکمنستان ترجیح می‌دهد بازارش را به روی ایران باز نکند. یکی از آمارهای وسوسه‌کننده و البته بسیار گمراه‌کننده در همین مسیر عددی است که درباره فرار مالیاتی و مالیات معوقه هرچند گاه یک بار بر سر زبان‌ها می‌افتد و ناگهان سونامی راه می‌افتد که اگر این فرار مالیاتی جلویش بسته شود دولت سالانه هزاران میلیارد تومان درآمد خواهد داشت. تازه‌ترین عددها در این‌باره را رییس کمیسیون اقتصادی مجلس یازدهم بر زبان آورده است‌. پورابراهیمی می‌گوید: اخیرا یک گزارشی را از سازمان مالیاتی گرفتیم که در مجموع ۲۷۰ هزار میلیارد تومان میزان مطالبات معوق مالیاتی کشور است. ما اگر معادل ۵۰ درصد این را هم بتوانیم وصول بکنیم که جزوی از مطالبات قانونی دولت است،‌ می‌تواند در جهت جبران کسری بودجه دولت که الان با آن مواجه است کمک موثری کرده و مانع از بروز آثار جانبی کسری بودجه شود. این عدد در حالی بیان می‌شود که پیش از این رییس سازمان امور مالیاتی از عدد ۵۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی خبر داده بود. کاش یک‌بار برای همیشه یک نهاد مستقل متشکل از خبره‌ترین کارشناسان و حسابداران خبره و کاربلد در این‌باره پژوهش کارشناسانه و غیرجانبدارانه با استفاده از همه اطلاعات واقعی انجام داده و به عدد واقعی و عینی رسیده و دلایل اصلی تعویق دردادن مالیات و فرار مالیاتی و مصداق‌های آن را پیدا می‌کردند؛ تا روزی که این پژوهش کارآمد و مستقل و با استفاده از روش‌های نو و اطلاعات واقعی انجام نشود سازمان امور مالیاتی به مصداق «بالا، بالا، بالاتر- هرچه بالاتر بهتر» عددهای فرار از مالیات را گونه‌ای اعلام می‌کند که دولت‌ها را به وسوسه می‌اندازد.