سیاستهای بودجه ای در چارچوب کدام اندیشه

ساعت 24 - یکی از دلایل ناکامی‌های دولت روحانی در هشت سال تازه‌سپری‌شده بدون تردید دادن سکان رهبری سه مرکز فرماندهی اقتصادی به کسانی بود که از ماهیت پیچیده متغیرهای اقتصادی به دلیل فقدان دانش اقتصادی بی‌بهره بودند.

html>

در کانون این مدیران بی‌بهره از دانش اقتصاد بدون تردید محمدباقر نوبخت جایگاه ویژه‌ای داشت. او که از حلقه اول یاران و رفقای حسن روحانی به حساب می‌آمد تنها به این دلیل که در سال‌هایی در مجلس سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه بوده است به مقام ریاست سازمان برنامه‌وبودجه منصوب شد. نوبخت به دلیل نفوذ در هیات دولت و نیز نزد رییس دولت در هشت سال گذشته نقش برنامه‌ای این سازمان را رها کرد و خود را به بودجه سنجاق کرد که البته در این مسیر نیز تنها به این می‌اندیشید که از کجا منابع برای تخصیص پیدا کند و به پیامدهای آن کاری نداشت. رفتار وی با بودجه رفتار یک دانش‌آموزی بود که تنها هنرش این بود که بهنگام و به‌موقع تکلیفش را انجام دهد و لایحه بودجه هر سال را با افتخار در همان ۱۵ آذرماه آماده می‌کرد.اوج ناهنرمندی وی بودجه ۱۴۰۰ است که با خوش‌بینی یا خوش‌خیالی یا دستور اکید حسن روحانی برای کسب درآمد با راهبرد تعادل در دخل و خرج صادرات کمی بیشتر از دو میلیون بشکه نفت در روز را در لایحه گنجاند و بیراهه نخست را پایه‌ریزی کرد.

حالا برای ریاست سازمان برنامه‌وبودجه یک نام بیشتراز بقیه تکرار می‌شود که این نوشته امیدوار است وی جایش را به فرد دیگری بدهد که با اقتصاد کلان و دانش بودجه‌ریزی و نیز با مفهوم برنامه‌ریزی اقتصادی آشنا باشد. در صورتی که این مدیر دولت احمدی‌نژاد که ناگهان از وزارت بازرگانی به وزارت نفت رسید و پس از یک دوره کوتاه جایش را به نفر بعدی داد به ریاست این سازمان برسد باید گفت یکی از سخت‌ترین دوره‌های کاری این سازمان پس از انحلال آن در دوره احمدی‌نژاد و احیای آن در دوره حسن روحانی را شاهد خواهیم بود. واقعیت این است که سیاست بودجه‌ای حتی از سیاست مالی نیز اهمیت بیشتری دارد و نمی‌تواند سیاست پولی را نیز دستخوش دگرگونی کند و مجادله همتی و نوبخت را بار دیگر زنده کند. همتی باور داشت سیاست‌های بودجه‌ای راه را برای افزایش قیمت نرخ تبدیل ارز به ریال ایران هموار و به فزاینده شدن نرخ تورم دامن زد که چندان هم بی‌راه نبود.پیشنهاد نوشته حاضر این است که از میان مدیران ارشد سال‌های دور و نزدیک سازمان برنامه‌وبودجه – البته اگر کسی حاضر باشد ریسک کند– برای اداره این سازمان برگزیده شود و یا اینکه به طور کلی اختیارات بودجه‌ریزی از این سازمان جدا شده و به وزارت اقتصاد که محل اصلی کسب درآمد است، انتقال یابد. اگر برای سازمان برنامه‌وبودجه رییس سیاسی انتخاب شود، باید از همین الان گفت ناکامی اقتصادی حتمی است.