رئیسی ابزار میدان و عنصر قدرت را مانند گذشته در اختیار ندارد/نوع روابط روسیه با ایران یک رابطه از بالا به پایین است

ساعت۲۴-کارشناس مسائل بین الملل در گفتگویی به تشریح آینده سیاست خارجی ایران و نگاه کشور روسیه به موضوعاتی چون منطقه و برجام پرداخت.

html>

محمود شوری درباره سیاست خارجی دولت سیزدهم و نگاه ایران به روسیه و چین گفت: باید به نکته ای مهم اشاره کنم. اینکه ما چه می خواهیم و در نهایت چه کاری از دستمان بر می آید دو مساله متفاوت است. متأسفانه دولت ها همیشه بر روی آن چیزی که خواستارش هستند تاکید می کنند و در عمل آن چیزی که می توانند چیز دیگری است که رخ می دهد. از همین رو آنچه که دولت ها در حوزه سیاست خارجی وعده می دادند در حوزه عمل متفاوت بود. یکی از محورهای سیاست خارجی دوره آقای احمدی نژاد بحث نگاه به شرق بود که در این دوره یکی از بدترین دوره های روابط را با روسیه داشتیم. حتی به بحث انتقاد مستقیم رهبران دو کشور به یکدیگر نیز کشیده شد. در حال حاضر دولت آقای رئیسی نیز به بحث نگاه به شرق تاکید ویژه ای دارد.

شوری در ادامه با طرح پرسشی مطرح کرد: دولت آقای رئیسی از کجا شروع خواهد کرد؟ بحث منطقه ای، برجام، دیپلماسی، روابط بین المللی و ... واقعیت این است که عناصر قدرت دولت آقای رئیسی بسیار محدودتر از دولت های قبلی است و کار را برای این دولت مشکل می سازد و متاسفانه به این عناصر در روابط بین الملل توجه نمی کنیم. دنیای روابط بین الملل دنیای قدرت است و در نهایت این ابزارهای قدرت خواهد بود که تعیین کننده است. در ارتباط با شرق نیز همین مساله مطرح است که ما چه ابزارهایی داریم تا بتوانیم چین و روسیه را به سمت خود جلب کنیم. یکی از مسائل در این بین رفتارهای محتاطانه روسیه است که در واقع دو فاکتور برای آن داریم؛ این کشور هیچ از اقدامات خود را تا سطحی بالا نمی برد که به تنش با آمریکا منجر شود. مساله دیگر اینکه نوع روابط روسیه با ایران یک رابطه از بالا به پایین است؛ یعنی رابطه یک قدرت بزرگ با یک قدرت میانی. از همین رو روسیه حاضر نخواهد بود آنگونه که ایران علاقمند است رابطه ای برابر را با ما برقرار کند. وقتی که ایران از رابطه راهبردی با روسیه و چین صحبت می کند در واقع خود را در سطحی برابر با این دو کشور قرار می دهد و یا تعریف می کند. اما در واقع این چیزی نیست که هم روسیه و هم چین به آن علاقه ای داشته باشند.

وی تصریح کرد: به هر روی آن چیزی که در روابط ایران با چین و روسیه رخ می دهد به طور مستقیم به آن چیزی که در روابط ایران با غرب رخ می دهد رابطه مستقیم دارد، ضمن اینکه این مساله نیز بسیار مهم است که ایران تا چه حد بتواند عناصر قدرت خود را تقویت کند. بنابراین می بینیم که دولت آقای رئیسی نیز با این مشکل مواجه است. ضمن اینکه آقای رئیسی ابزار میدان را مانند گذشته در اختیار ندارد. در سال ۲۰۱۴ و ظهور داعش، ایران فرصت خوبی را برای استفاده از میدان و حضور در منطقه پیدا کرد اما در حال حاضر این فرصت از بین رفته و ممکن است دولت مستقر در عراق در همه زمینه ها با ایران همسو نباشد. چنین وضعیتی می تواند در مورد سوریه و دیگر کشورهای منطقه نیز صدق کند. به این دلیل که عناصر قدرت ایران روز به روز در حال تحلیل رفتن است این مساله به طور مستقیم بر روابط ایران با روسیه و چین تاثیر می گذارد. روسیه در روابطش با کشورها به عناصر قدرت نگاه ویژه ای دارد و اگر احساس کند رابطه با کشوری برایش نفعی ندارد و هزینه بر است، به طور قطع و طبیعی کمک چندانی به آن کشور نخواهند کرد. این موضوع مهمترین چالشی است که ایران در آینده در روابط با روسیه با آن مواجه خواهد بود.