نشانه های همیشگی شدن فقر درایران
ساعت 24 - تجربه نشان می دهد آن گروه از کشورهای جهان که ناتوانی در استفاده از دارایی هایشان به دلیل بهره وری ناقص ونیزفقدان کار آمدی در سیاستهای اقتصاد داخلی ونیز ناتوانی در سرعت دان به تجارت خارجی وتعامل با جهان درانها طولانی می شود مهیای فرو رفتن درفقر همیشگی هستند. تاسفانه نشانه هایی از هر سه عامل بالا دراقتصادایران در دهه 1390 به ویژه دربستر رشد فقر وشماره فقرا دیده می شود .
تازه ترین بررسیهای وزارت رفاه نشان میدهد در دهه تازه سپری بخش قابلتوجهی از خانوارهای کشور در تله فقر گرفتار بوده اند. براساس اطلاعات منتشره نرخ فقراز۲۲ درصد در سال ۹۶ به ۳۲ درصد (بالاترین نرخ طی ۱۰ سال گذشته) در سال ۹۸ رسیده، به این معنا که در سال ۹۸حدود ۳۲ درصد از جمعیت کشور یعنی ۵/۲۶ میلیون نفر زیر خط فقر قرار داشتهاند. نرخ تورم بالا به ویژه از سال ۹۷، رکود اقتصادی و کاهش پیوسته درآمد ملی سرانه باعث شده خانوارهای ایرانی در ۱۰ سال گذشته هرسال با با کاهش رفاه روبه رو شوند. نرخ فقر در سال ۹۹ معادل ۳۱ درصد اعلام شده که در این حالت با در نظر گرفتن جمعیت بیش از ۸۳ میلیون نفری می توان گفت که ۳۱ درصد از جمعیت یعنی حدود ۲۶ میلیون نفر در سال گذشته زیر خط فقر قرار داشته اند.
بررسیها نشان میدهد وضعیت فقر در سال ۹۹ نیز بدتر شده به طوری که برآورد خط فقر متوسط ایران در سال گذشته یک میلیون و دویست و پنجاه و چهار هزار تومان به صورت سرانه بوده که بر این اساس خط فقر یک خانوار سه و چهارنفره به ترتیب دو میلیون و ۷۵۸ و سه میلیون و ۳۸۵ هزار تومان بوده است. خط فقر در سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ رشد ۳۸ درصدی داشته است. از میان گروههای مختلف کالایی، سهم خوراکیها و مسکن در هزینههای خانوار فقیر پررنگتر بوده و از همین رو تورم بالای این کالاها دلیل اصلی افزایش فقر در سال گذشته است.
از آنجا که هزینه تامین یک سبد، معیار برای تعیین خط فقر در نظر گرفته شده، افزایش خط فقر نشان میدهد خانوار فقیر برای تامین حداقلهای ثابتی باید هزینه بسیار بالاتری بپردازد؛ این در حالی است که اولا درآمدها به این میزان افزایش نیافته و ثانیا در صورت افزایش درآمد نیز ممکن است سهم خانوارهای با درآمد پایین از این افزایش کمتر باشد و یا حتی با وجود افزایش درآمد برای بسیاری از خانوارها این افزایش با تاخیر انجام شده باشد. در حقیقت شوک قیمتی وارد شده صرفنظر از اثر جانشینی و بیکیفیتتر شدن مصارف خانوار احتمالا بسیاری از خانوارها را در کوتاهمدت با کاهش مصرف مواجه خواهد کرد. لذا با افزایش شدید خط فقر در سال گذشته میتوان گفت به دلیل عدم افزایش متناسب درآمدها و نبود رشد اقتصادی بالا، به احتمال زیاد، تعداد بیشتری از خانوارها به زیر خط فقر سقوط کرده و شاهد افزایش نرخ فقر در این سال خواهیم بود.
واقعیت تلخ این است که ایران از سال 1397 وپس از تحریم اقتصادایران از سوی امریکا توانایی استفاده از نقدشونده ترین دارایی خود یعنی نفت را از دست داده است ونیز بازی پیچیده روسیه شرایط صادرات گاز ایران را به بدتریم وضعین رسانده است. از سوی دیگر تیروی انسانس ارزشمند ایران نیز که اصلی ترین دارایی ایران است نیز دردام بیکاری افتاده ومبود سرمایه گذاری کافی داخلی وخارجی بهترین دوره کاری جوانان ایرانی را هدر می دهد. اگر ایران دیر بجنبد و با یک درگونی بنیادی به چرخه عادی زندگی با جهان برنگردد و دارایی هایش بی استفاده بماند با تاسف ممکن است در ردیف کشورهای همیشه فقیر جای بگیرد.