مخالفت آشکار واشنگتن با شهرک‌سازی جدید در کرانه باختری

«بایدن» رودرروی «بنت»

ساعت24-شهرک‌سازی جدید اسرائیل در کرانه باختری اولین تنش جدی و علنی میان دولت جو بایدن و تل‌آویو را نمایان کرد. شورای عالی شهرک‌سازی‌های اسرائیل قرار بود در اولین برنامه شهرک‌سازی خود از زمان روی‌کارآمدن بایدن در کاخ سفید، مجوز ساخت سه هزار واحد مسکونی جدید در کرانه باختری را تصویب کند، اما واکنش تند واشنگتن جلسه تصویب این طرح را به تعویق انداخت.

html>

از زمان آغاز ریاست‌جمهوری جو بایدن در ژانویه 2021، این اولین اقدام برای ساخت واحدهای مسکونی جدید در شهرک‌های واقع در کرانه باختری محسوب می‌شود. در زمان دولت ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا، اقدام به شهرک‌سازی اسرائیل در کرانه باختری با چراغ سبز واشنگتن روبه‌رو می‌شد. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در یک کنفرانس مطبوعاتی به نگرانی آمریکا درباره طرح کابینه اسرائیل برای ساخت هزاران واحد مسکونی در کرانه باختری اشاره کرد و هشدار داد که «طرح اسرائیل در تضاد با تلاش‌ها جهت کاهش تنش در خارومیانه است و به چشم‌انداز راه‌حل دوکشوری آسیب می‌زند. ما مخالف گسترش شهرک‌ها هستیم که کاملا مغایر با تلاش‌ها برای کاستن از تنش‌ها و برقراری آرامش است. ما همچنین طرح‌ها برای قانونی‌کردن شهرک‌های غیرقانونی ساخته‌شده در سال‌های اخیر را هم غیرقابل قبول قلمداد می‌کنیم».
پیش از این نیز «اکسیوس» گزارش داده بود که دولت آمریکا اعتراضش را به اسرائیل به‌ دلیل طرح آنها برای ساخت واحدهای جدید در کرانه باختری اشغالی اعلام کرده بود. کاردار آمریکا در قدس با مشاور نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، تماسی «پرتنش» درخصوص شهرک‌سازی‌های اسرائیلی داشته است. اکسیوس به نقل از منابع اعلام کرد که دولت بایدن ابتدا «مخفیانه»، اسرائیل را از مخالفت خود با طرح شهرک‌سازی جدید در کرانه باختری مطلع کرده است و بایدن و دستیارانش به بنت فشار آوردند تا فعالیت شهرک‌سازی در کرانه باختری را محدود کند. هدف دولت بایدن در درجه اول این است که مانع از تصویب ساخت بیش از سه هزار واحد مسکونی جدید در کرانه باختری شود، اما در صورت عدم موفقیت، واشنگتن می‌خواهد تعداد این واحدهای مسکونی را کاهش دهد.
در پی انتقادهایی که در کابینه‌ نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، درباره شهرک‌سازی‌ها مطرح هستند، او در تلاش برای برقراری آرامش و اجتناب از افزایش تنش‌ها در ائتلاف حاکم بر اسرائیل، با صدور دستورالعمل‌هایی اعضای حزب یمینا را به سکوت و خودداری از اظهارنظر درباره شرکای ائتلاف، کرانه باختری و شهرک‌سازی‌ها دعوت کرد. بنت این دستورات را برای مهار تنش با شرکای خود در ائتلاف حاکم از دو حزب کار و مرتز که مخالف ساخت واحدهای جدید در کرانه باختری هستند، صادر کرد. براساس گزارش رسانه‌های اسرائیلی، واحدهای مسکونی جدیدی که قرار بود مورد تصویب قرار گیرند و تعدادشان سه‌هزارو 144 مورد است، در طرحی که کابینه اسرائیل پیش‌تر اعلام کرده بود، قرار دارند. گفته می‌شود از همان ابتدا نیز بنت نسبت‌ به واکنش منفی واشنگتن آگاه بود، اما قصد داشت تا بدون رسانه‌ای‌کردن آن، طرح خود را پیش ببرد.
آخرین‌ باری که ساخت‌وساز در شهرک‌ها تأیید شد، ۹ ماه قبل و در دوره نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو در ژانویه 2021 و قبل از آغاز ریاست‌جمهوری بایدن در آمریکا بود.
علاوه‌ بر آمریکا، اتحادیه اروپا هم در موضع‌گیری‌ رسمی با این اقدام کابینه بنت برای توسعه شهرک‌ها در کرانه باختری اشغالی مخالفت کرده است.
با این حال کشورهای عربی نسبت‌ به این شهرک‌سازی‌ها سیاست سکوت را در پیش گرفته‌اند و تنها تشکیلات خودگردان فلسطین و اردن در بیانیه‌هایی این اقدام را محکوم کردند. ترکیه نیز در بیانیه‌ای هرگونه موافقت با ساخت واحدهای جدید در اراضی فلسطینی‌ها را محکوم کرد. به دنبال آن اتحادیه عرب نیز تنها بیانیه‌ای در محکومیت این حرکت صادر کرد. اتحادیه اروپا هم از مقامات اسرائیل خواسته تا شهرک‌سازی را متوقف کنند و مناقصه‌هایی را که برای ساخت واحدهای جدید در تعدادی از شهرک‌ها در کرانه باختری ارائه کرده بود، پس بگیرند.
واکنش اسرائیل
«تور وینسلاند»، فرستاده سازمان ملل، در روند صلح اسرائیل و فلسطین هم ضمن ابراز نگرانی از انتشار آگهی مناقصه ساخت هزارو 300 واحد جدید در کرانه باختری تأکید کرد که همه شهرک‌های اسرائیل غیرقانونی است. او از این طرح مناقصه اسرائیل و استمرار توسعه شهرک‌سازی در کرانه باختری ازجمله قدس شرقی به‌شدت ابراز نگرانی کرد و افزود: «بار دیگر تأکید می‌کنم که همه شهرک‌های اسرائیل به موجب حقوق بین‌الملل، غیرقانونی است و همچنان مانعی بزرگ در برابر صلح بوده و باید هرچه سریع‌تر متوقف شود». گفته می‌شود اسرائیل طرح مناقصه برای ساخت هزارو 300 واحد جدید در کرانه باختری را اعلام کرده و علاوه‌برآن تصمیم دارد بیش از سه هزار واحد جدید را با هدف توسعه شهرک‌ها احداث کند. هم‌زمان «محمد اشتیه»، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطینی هم طرح‌های جدید اسرائیل برای شهرک‌سازی را تجاوز آشکار به زمین‌های مردم فلسطین خواند. برنامه‌های شهرک‌سازی اعلام‌شده از سوی اسرائیل، جهان و به‌ویژه آمریکا را در برابر مسئولیت‌های بزرگ برای مقابله با اقدامات اسرائیلی که به‌ طور سیستماتیک در حال تحمیل به مردم فلسطین است، قرار می‌دهد.
«یوسی داگان»، رئیس شورای شهرک‌های یهودی‌نشین در شمال کرانه باختری، در واکنش به اعتراض واشنگتن و لغو جلسه تصویب این ساخت‌وساز تأکید کرد که تصمیم ساخت‌وساز در شهرک‌ها به دست اسرائیل است نه آمریکا. داگان گفت: هیچ کابینه‌ای در اسرائیل نبوده که بتواند پشت بهانه‌های فشار آمریکا پنهان شود؛ چراکه تصمیم‌گیری تنها به دست اسرائیل است. فشارها همواره وجود داشته و خواهد داشت. هیچ‌گاه توپ در زمین واشنگتن نبوده؛ بلکه همواره در قدس بوده است. تصمیم مربوط به جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، نیست بلکه به نفتالی بنت، نخست‌وزیر اسرائیل، مربوط است. توپ در وزارت خارجه آمریکا نیست بلکه در دست اسرائیل است.
در روزهای گذشته هم یک مرکز حقوقی در اسرائیل اعلام کرده بود که کار ساخت یک شهرک در شهر الخلیل توسط پیمانکاران و ارتش اسرائیل در حال پیگیری است. شهرک مذکور نخستین شهرک در شهر الخلیل، بزرگ‌ترین شهر کرانه باختری، در ۲۰ سال اخیر است. براساس این اعلام، این شهرک از ۳۱ واحد مسکونی تشکیل شده و کار ساخت آن در ایستگاه قدیمی اتوبوس‌های الخلیل که پیش‌تر از دولت اردن به اجاره گرفته شده بود، در حال پیگیری است. این سازمان حقوقی، کابینه جدید اسرائیل به ریاست نفتالی بنت در موضوع مناقشه با فلسطین تمرکز خود را بر توسعه شهرک‌ها و انضمام بیشتر مناطق کرانه باختری به اراضی اشغالی گذاشته است.