آمارهای نخ نما و کلیشه ای بانک مرکزی

ساعت 24 - دست کم سه دهه است هرماه یا هرچند ماه یک بار می بینیسم مدیران بانک مرکزی ایران آمارهایی درباره میزان تسهیلات پرداختی بانکها به افراد حقیقی را منتشر می کند. دقت درماهیت این امارها در سه دهه تازه سپری شده نشان می دهد مدیران بانک مرکزی به خود زحمت نمی دهند روش تازه ای برای نشان دان فعالیت بانکها و به ویژه جزییات آن رابرگزینند تا خوانندگان وعلاقمندان به این آمارها اطلاعات تازه ای به دست بیاورند و واقعیت هایی بیشتری را از فعالیت شبکه بانکی به دست اورند .

dir="RTL" style="text-align:right">سالهای طو لانی است بانک مرکزی در گزارش های خود به شکل زیر گزارش می دهد: " تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی 9 ماهه سال 1401 مبلغ 29791.5 هزار میلیارد ریال است که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل مبلغ 8790.4 هزار میلیارد ریال (معادل 41.9 درصد) افزایش داشته است... از کل تسهیلات پرداختی، مبلغ 9031.3 هزار میلیارد ریال معادل 30.3 درصد به اشخاص حقیقی و مبلغ 20760.3 هزار میلیارد ریال معادل 69.7 درصد به اشخاص حقوقی تعلق گرفته است. حالا به تازگی این عبارت نیز به گزارش اضافه شده است : "تسهیلات پرداختی بانک‌ها طی 9 ماهه سال 1400 مبلغ 21001.1 هزار میلیارد ریال بوده که از این مبلغ تســهیلات پرداختی به اشخاص حقیقی 6094.8 هزار میلیارد ریال معادل 29 درصد و به اشخاص حقوقی مبلغ 14906.3 هزار میلیارد ریال معادل 71 درصد است."

بانک مرکزی در این نوع گزارش دهی به علاقمندان اطلاع نمی دهد نسبت وامهای مهلت داده شده به کل وام پرداختی در این مدت چقدر بوده است و رشد وامهای و اعتبارات استمهال شده دراین مدت چقدر بوده است. واقعیت این است که رقم یادشده هرسال به دلایل گوناگون افزایش می یابد و بانک مرکزی از شفاف سازی در این باره خود داری می کند. نکته بعدی این است که بانک مرکزی نمی گوید این میزان وام واعتبار آیا با احتساب و لحاظ کردن ترخ تورم محاسبه شده است یا افزایش رخ داده بدون لحاظ تورم بوده است. در صورتی که بدون لحاظ کردن نرخ تورم باشد یعنی در 9 ماه امسال با توجه به ترخ تورم افزایش واقعی در اعتباردهی اتفاق نیفتاده است. از سوی دیگر بانک مرکزی توضیح نمی دهد از کل وامها و اعتبارات پرداخت شده به اشخاص حقیقی سهم شرکتهای دولتی ، سهم شرکتهای خصولتی ونیز سهم شرکتهای خصوصی چقدر است و رشد های هرکدام از عناصر یاد شده چقدر بوده است. بانک مرکزی در ارایه این نوع امار می تواند رقم مطالبات مشکوک را نیز نشان دهد که انجام نمی دهد. این نوع آماردهی نوعی فخر فروشی بی فایده است .