رفتن به محتوا
تلویزیون سام با ۲ سال ضمانت سام سرویس
کد خبر 93477

روزنامه تعادل 16شهریور

وزیر نیرو به‌طور رسمی پایان عصر سد‌سازی را اعلام کرد

بحران آب این روزها نقل همه محافل و مجالس است؛ از سلسله جلسات «باید درباره آب گفت‌وگو کنیم» گرفته تا جلساتی که مقامات و مسوولان حوزه آب در کشور برگزار می‌کنند؛ همه به دنبال راهکارهای مهار بحران آب هستند. در این بین بیشترین تمرکز روی وزارت نیرو قرار دارد چرا که این وزارتخانه متولی «مایه حیات» در کشور است.

وزير نيرو به‌طور رسمي پايان عصر سد‌سازي را اعلام کرد
البته اين وزارتخانه متولي برق به عنوان يكي از پاك‌ترين منابع انرژي كشور نيز است. آب و برق ۲منبع اصلي انرژي هستند كه سنگ بناي توسعه پايدار هر كشوري را تشكيل مي‌دهند. حميد چيت‌چيان وزير نيرو شنبه‌شب در برنامه تلويزيوني نگاه يك حاضر شد تا در مورد عملكرد اين وزارتخانه پاسخ بدهد. او به عناوين مختلفي از جمله احداث و بهره‌برداري از پروژه‌هاي نيروگاهي، تكنولوژي‌ها و تجهيزات جديد، ‌وضعيت بارندگي در كشور و بسياري از ديگر موارد پرداخت؛ شايد در ميان صحبت‌هاي او اشاره به بحران كم‌آبي و خالي شدن سفره‌هاي آب زيرزميني از همه تامل‌برانگيزتر باشد؛ آب‌هاي زيرزميني كه مانند آب‌هاي سطحي در حال از دست رفتن هستند اما از آنجا كه مثل آب‌هاي سطحي در جلو چشم ما قرار ندارند از آنها غفلت مي‌كنيم. وزير در صحبت‌هاي خود به رتبه ۱۴ ايران به لحاظ ظرفيت نامي نصب شده برق نيروگاه‌هاي كشور (۷۴ هزار مگاوات) و رتبه ۸ايران از نظر توليد تجهيزات نيروگاهي در سطح جهان اشاره كرد. او همچنين اشاره كرد كه بيش از ۹۵ درصد فناوري مورد نياز بخش آب و بيش از ۹۰ درصد فناوري مورد نياز بخش برق كشور در داخل توليد مي‌شود.


هفته گذشته هفته دولت بود، هفته‌يي كه در آن طرح‌ها و پروژه‌هاي متعددي در زمينه آب و برق به بهره‌برداري رسيد. چيت‌چيان در ابتداي صحبت‌هاي خود به اين پروژه‌ها اشاره كرد و گفت: «اين پروژه‌ها شامل توسعه خطوط توزيع برق، شبكه‌هاي آب و فاضلاب، تصفيه‌خانه‌هاي آب و فاضلاب و نيروگاه‌ها مي‌شود. در حقيقت بالغ بر هزار مورد طرح انجام شد.» البته در مورد برخي از اين طرح‌ها مكررا در رسانه‌ها اطلاع‌رساني شد. از جمله طرح انتقال پساب فاضلاب شهر همدان به نيروگاه شهيد مفتح كه پس از افتتاح اين پروژه نيروگاه ديگر ناچار نيست براي تامين نيروي مورد نياز خود از آب زيرزميني استفاده كند. در اقدام ديگر نيز در يكي از واحدهاي چهارگانه اين نيروگاه يك برج‌تر اضافه شد. اين موارد يك پيام مهم با خود دارد و آن پيام اين است كه دستگاهي كه خودش بيشترين ارتباط و استفاده را از آب دارد قبل از ساير موسسه‌ها براي صرفه‌جويي در مصرف آب اقدام كرده است. اما بنا بر گفته وزير نيرو اين كار بايد در تمامي بخش‌ها از كشاورزي تا صنعت و شرب صورت بگيرد.





۷۰۰ مگاوات، زنده شد!


افتتاح اين طرح كمك بزرگي به پايداري آب‌هاي زيرزميني در اطراف همدان مي‌كند؛ علاوه بر آن باعث زنده شدن ۷۰۰ مگاوات از اين نيروگاه شده است. چيت‌چيان در اين باره اظهار داشت: «به دليل وضعيت وخيم سفره‌هاي آب زيرزميني در آن منطقه از همدان ما ناچار بوديم تنها از ۳۰۰ مگاوات ظرفيت آن نيروگاه استفاده كنيم، يعني فقط به دليل كمبود آب ۷۰۰ مگاوات را ناچارا خاموش نگه داشته بوديم. اما اكنون با اقدام و ادامه اين فعاليت‌ها، مي‌توانيم از ظرفيت كامل اين نيروگاه استفاده كنيم.»


بهره‌برداري كامل از سدها و نيروگاه‌هاي سياه‌بيشه يكي ديگر از تيترهاي اصلي اخبار آبي در هفته دولت بود. نيروگاه سياه‌بيشه نخستين نيروگاه از نوع نيروگاه‌هاي تلمبه‌ذخيره‌يي است كه در كشور ما به بهره‌برداري رسيده است. اين نيروگاه‌ها از انواع نيروگاه‌هاي آبي به شمار مي‌روند. وزير نيرو در مورد شيوه كار اين نيروگاه‌هاي گفت: «وقتي ۲سد نزديك به هم با ارتفاع قابل ملاحظه داشته باشيم، مي‌توانيم در آنجا نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌يي احداث كنيم. ۲سد در مسير تهران به چالوس در منطقه‌يي به اسم سياه‌بيشه وجود دارد كه چنين ساختگاهي را ايجاد كرده است. اين ۲سد ۵۰۰ متر با هم اختلاف ارتفاع دارد.» او پس از آنكه با حوصله در مورد عملكرد اين سد توضيح داد، به نكته جالب توجهي اشاره كرد و آن افزون بودن ظرفيت نيروگاه‌هاي تلمبه‌ذخيره‌يي از نيروگاه‌هاي اتمي است. او در اين باره گفت: «بزرگ‌ترين نقشي كه نيروگاه‌هاي تلمبه‌ذخيره‌يي دارند كنترل فركانس اوليه واحدهاست.


ظرفيت ۴ واحد نيروگاه سياه‌بيشه مجموعا يك هزار و چهل مگاوات است. پس ما در حال حاضر بيشتر از ظرفيت هزار مگاواتي نيروگاه اتمي در كشور، ظرفيت نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌يي داريم.» او ادامه داد: «اين در حالي است كه گفته مي‌شود در كشورهايي كه نيروگاه اتمي دارند بايد يك‌سوم ظرفيت آن را نيروگاه تلمبه‌ذخيره‌يي داشته باشند.»





كليد پيشرفت‌‌هاي داخلي


اين طرح‌هايي كه در دوران تحريم و در شرايط خاص پيش رفته‌اند، شايد دير و با سختي‌هاي بسياري به بهره‌برداري رسيده باشند اما كليد پيشرفت‌هايي در زمينه داخلي كردن بسياري از تجهيزات را در كشور زده‌اند. به‌طور نمونه چيت‌چيان در مورد اين طرح تعريف كرد: «عملياتي در اين پروژه صورت مي‌گرفت كه در دنيا تنها ۲كشور توانايي انجام آن را داشتند و هيچ يك به هيچ‌وجه حاضر به انتقال تكنولوژي نبودند، اما وزارت نيرو از يكي از اساتيد كشور درخواست كرد و آنها يك روبات بسيار عظيمي را ساختند كه اين عمليات را انجام مي‌داد.» به اين ترتيب اين كار به صورت كامل توسط صنعتگران ايراني انجام شد.





استفاده از آب‌هايي در عمق ۱۵۰۰ متري


صنعت برق و آب هر دوجزو صنايع پويايي هستند. در اين صنايع مرتبا فناوري‌هاي جديدي ابداع مي‌شود. وزير نيرو خاطرنشان كرد كه در اين ۲سال كه از خدمت دولت يازدهم گذشته ۱۷ فناوري جديد را در حوزه آب، آبفا و برق به خدمت گرفته شده است. او تاكيد كرد: «اين فناوري‌ها اكثرا با كوشش صنعتگران داخلي تكوين پيدا كرده و به مرحله بهره‌برداري رسيده است.» از جمله اين فناوري‌ها كه وزير نيرو به آن اشاره كرد، سيستم PMU است كه در شبكه قدرت مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بنا بر ادعاي چيت‌چيان اين سيستم تنها در ۱۰كشور دنيا مورد استفاده قرار گرفته و ايران جزو يكي از اين ۱۰كشور است. كاربرد اين سيستم نيز ايجاد پايداري در شبكه برق كشور است. مورد ديگري كه چيت‌چيان به آن اشاره كرد طراحي و ساخت توربين‌هاي آبي كوچك بود كه تاكنون در كشور ما انجام نشده بود.


وزير نيرو گفت: «علاوه بر اينها نويد مي‌دهم كه در ۲۶ مورد تكنولوژي‌هاي جديد را شروع كرديم، از جمله سيستم‌هاي تصفيه فاضلاب خانگي كه اين طرح مورد بهره‌برداري عمومي قرار خواهد گرفت.» ايجاد تكنولوژي‌هايي براي استفاده از آب‌هاي ژرف داخل زمين در عمق بيش از ۱۵۰۰ متر (آب‌هاي فسيلي و آب‌هايي كه در گسل‌هاي زمين جريان دارد) و همچنين نمك‌زدايي از آب‌هاي شور دريا نيز از ديگر مواردي است كه دولت و وزارت نيرو به دنبال آن است.





كمك به شركت‌هاي خصوصي


در هر صنعتي، بازار نقش پررنگي دارد، صنعت آب و برق نيز از اين قاعده مستثني نيست. اما طبق گفته وزير نيرو بازار كافي براي استفاده از ظرفيت‌هاي كشور وجود ندارد. چيت‌چيان با تاكيد بر اينكه براي اين ظرفيت‌ها به بازارهاي بزرگ نياز داريم، دلايل خود را اينگونه تشريح كرد: ‌«امروز بسياي از فعاليت‌هايي كه در كشور انجام مي‌شود به مرز اشباع رسيده است، شركت‌هاي سدسازي داريم كه در كار خود ورزيده شده‌اند اما ما در كشور به پايان دوران سدسازي نزديك مي‌شويم، اينها كه نمي‌توانند بيكار باشند.» او ادامه داد: «علاوه بر آن، اگر بازار ما محدود باشد، امكان تحقيق و توسعه هم براي ما محدود مي‌شود. بازار وسيع، هزينه تحقيق و توسعه را پخش مي‌كند و قابليت رقابت ما را در دنيا افزايش خواهد داد.»


دليل ديگري كه وزير نيرو به آن اشاره كرد اين بود كه كشور ما چند سالي است دچار ركود شده و يكي از راه‌حل‌ها جست‌وجوي بازارهاي جديد براي صنعت ايراني است. ما بايد بتوانيم محصولات خود را صادر كنيم كه اين براي ما درآمد و اشتغال ايجاد مي‌كند. او با اشاره به ركود اقتصادي دركشور گفت: «اگر خواهان رونق اقتصادي هستيم يكي از بهترين راه‌ها يافتن بازارهاي بزرگ در خارج از كشور است.» او در ادامه تاكيد كرد: «براي ما فرض است و واجب است كه به شركت‌هاي خصوصي كمك كنيم تا بتوانند فعاليت‌هاي خود را توسعه بدهند و به ديگر كشورها نيز ارايه بدهند.»





بارندگي، يك سوم ميانگين جهاني


شرايط آبي در كشور بحراني است و براي غلبه بر اين شرايط سخت آبي بايد همه دست به دست هم بدهند. وزير نيرو در اين باره توضيح داد: «اول اينكه كشور ما در منطقه خشك و نيمه‌خشك است. در سال‌هايي كه بارش خوبي داشته‌ايم، ‌ميزان بارش ما ۲۵۰ميلي‌متر بوده درحالي كه متوسط بارش در جهان ۷۵۰ميلي‌متر بوده است. يعني ما در شرايط خوب تنها يك سوم متوسط دنيا بارش داشته‌ايم.» او ادامه داد: «نكته دوم اينكه اكنون ۱۵سال است كه كشور ما دچار خشكسالي است. ميزان بارش در كشور ما كاهش پيدا كرده است.» سومين نكته‌يي كه چيت‌چيان به آن اشاره كرد افزايش درجه حرارت بود. او در اين باره گفت: «درجه حرارت متوسط كشور ما ۱.۱ درجه سانتي‌گراد افزايش يافته كه اين برابر با تبخير بيشتر آب و در نتيجه كاهش منابع آبي است.»





مي‌توانيم بر بحران آب غلبه كنيم


يكي از نكاتي كه وزير نيرو تاكيد بسياري روي آن داشت اين بود كه كاهش آب رودخانه‌ها را با چشم هم مي‌توانيم ببينيم اما كاهش آب سفره‌هاي زيرزميني را با چشم نمي‌بينيم، پس نبايد از آن غفلت كنيم. براساس گفته‌هاي چيت‌چيان ما ۶۰۹ دشت دركشور داريم كه از ميان آنها ‌۳۳۰ دشت دچار بيلان منفي است. اما بخش اميدواركننده سخنان وزير نيرو اين بود كه ما با وجود خشكي و خشكسالي و تغييرات اقليمي، در صورتي كه مصرف را درست مديريت كنيم، قادريم بر اين مشكل غلبه كنيم يعني چاره داريم.


اما بحث آب و بحران آب در ايران كه مي‌شود، بحث كشاورزي هم خواه ناخواه به ميان مي‌آيد. وزير نيرو تاكيد كرد كه بيش از ۹۰درصد آب كشور در بخش كشاورزي مصرف مي‌شود. او براي اثبات صحبت‌هاي خود از اسلايدهايي استفاده كرد و به‌طور دقيق‌تر گفت كه ۹۲درصد آب كشور در بخش كشاورزي به مصرف مي‌رسد. انواع روش‌ها وجود دارد كه توليد را كاهش ندهيم اما مصرف را كاهش بدهيم. چيت‌چيان در مورد اين روش‌ها گفت: «اول اينكه مي‌توانيم محصولات را تغيير دهيم. دوم اينكه بايد شيوه‌هاي كشت دركشاورزي را اصلاح كنيم؛ مثلا كشاورزي صنعتي يا كشت گلخانه‌يي به كاهش مصرف آب كمك مي‌كند. اين روش‌ها مي‌توانند تا ۹۴درصد مصرف آب را كاهش دهند» سومين روش هم از نظر او اصلاح شيوه‌هاي آبياري است.


اما پرسشي كه وجود دارد اين است كه چرا اين اقدامات جدي‌تر و سريع‌تر صورت نمي‌گيرد كه نگراني‌ها را كمتر كند؟ وزير نيرو در پاسخ ‌اظهار داشت: «شايد يكي عدم اطلاع كافي كشاورزان باشد. دوم اينكه معمولا تغيير شيوه‌هاي سنتي كه به آن عادت كرده‌ايم، سخت است و سوم اينكه تغيير معمولا نياز به سرمايه دارد كه دولت بايد به آن توجه كند مثلا ۸۵درصد آن را دولت مي‌تواند به صورت بلاعوض به كشاورز كمك كند.»





هدرروي ۱۳ درصد آب


فرسودگي شبكه‌هاي توزيع يكي ديگر از مواردي بود كه وزير نيرو به آن پرداخت. او به جلوگيري از هدر روي ۱۳درصدي آب كشور ناشي از فرسودگي شبكه‌هاي توزيع و برنامه‌هاي وزارت نيرو اشاره كرد و گفت: «بسياري از شبكه‌هاي آب بيش از ۳۰سال پيش احداث شده است و عمر مفيد اين شبكه‌ها به اتمام رسيده است. به جلوگيري از هدر روي ۱۳درصدي آب كشور ناشي از فرسودگي شبكه‌هاي توزيع و برنامه‌هاي وزارت نيرو اشاره كرد و افزود: بسياري از شبكه‌هاي آب بيش از ۳۰سال پيش احداث شده و عمر مفيد اين شبكه‌ها به اتمام رسيده است. ما در اين بخش مديريت فشار در شبكه‌هاي آب شهري را دنبال كرده‌ايم.»


تبخير آب پشت سدها يكي از دغدغه‌هاي بسياري از افراد فعال درحوزه آب است. چندي پيش تعدادي از اساتيد مطالعاتي انجام دادند و به نتايجي رسيدند و موادي را كشف كردند كه اگر اين مواد روي درياچه‌ها ريخته شود لايه نازكي را روي سطح درياچه ايجاد خواهد كرد و مانع تبخير آب مي‌شود. وزير نيرو در اين باره گفت: «البته ما هنوز از اثرات زيست‌محيطي اين روش اطمينان كامل نداريم و اگر سازمان حفاظت محيط‌زيست تاييد كند اين روش را به كار خواهيم برد.»
نظرات کاربران
نظر شما

ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

تازه‌ترین خبرها