انتقاد از انتقام پرهزینه بن سلمان ادامه دارد

3سناریو درباره قتل یا زنده بودن روزنامه نگار عربستانی

ساعت24-حالا دیگر این تنها ترکیه نیست که خواستار رفع ابهام از زنده بودن یا کشته شدن خاشقچی روزنامه نگار منتقد حکومت بن سلمان عربستانی است. رسانه های گوناگون با انتشار خبر و تحلیل از زبان یا قلم شخصیت های سیاسی و مقامهای مسئول دولتها و روزنامه نگاران شرایط رسانه ای سختی برای بن سلمان فراهم کرده اند.

انتقام احتمالی بن سلمان از منتقد روزنامه نگار برایش هزینه هنگفتی پدیدارکرده است و بخشی از فرایند دموکرات نشان دادن او را بی اثرکرده است. مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری با درج نوشته ای در این باره سناریوهای احتمالی در باره بودن یا نبودن این روزنامه نگار سرشناس را برسی کرده و 3 سناریو را در این باره تشریح می کند.

سناریوی اول: فرضیه اول این است که مقامات سعودی قصد کشتن خاشقجی را نداشته و وی را تنها برای تحت فشار گذاشتن به کنسولگری دعوت کرده باشند اما خاشقچی زیر شکنجه دوام نیاورده و مرده است. بنابراین آل سعود در برابر مرگ ناخواسته خاشقجی قرار گرفته و وی را تکه تکه کرده و از کنسولگری خارج کردند. بر این اساس بن سلمان به دنبال آن بود تا با تحت فشار گذاشتن خاشقجی به نوعی وی را وادار به عقب نشینی در برخی موضوعات مانند انتقاد از جنگ در یمن و همچنین عادی سازی روابط با اسرائیل کند.

سناریوی دوم: احتمال دیگر این است که بن سلمان با آگاهی ار تبعات این مسئله، دستور قتل خاشقچی را داده است. در واقع از این زاویه، وی برای سرکوب مخالفان سراغ قدرتمندترین مخالف رسانه ای خود رفته و سعی داشته تا به نوعی هشداری بزرگ به دیگر مخالفان خود دهد که به هیچ عنوان مسامحه ای در کار نخواهد بود. طبق این احتمال بن سلمان ازآنجا که با تشدید مخالفت ها به ویژه از جانب احمد بن عبدالعزیز برادر پادشاه سعودی مواجه شده به دنبال آن بوده که به نوعی اقدامی بزرگ در راستای سرکوب مخالفان انجام دهد. به همین دلیل سراغ بزرگترین منتقد خود رفته و وی را ترور کرده است. برخی شواهد این ادعا را اثبات می‌کنند. مقامات ترکیه‌ای گفته‌اند همزمان با ورود خاشقجی به کنسولگری عربستان در استانبول و ناپدید شدن وی، چند مرد جعبه‌های بزرگی را از داخل ساختمان به یک خودرو منتقل کرده‌اند. اهمیت این موضوع از آن جهت است که گفته‌می‌شود خاشقچی در ساختمان کنسولگری کشته شده و پس از تکه تکه شدن به بیرون از ساختمان منتقل شده است. رابین رایت روزنامه‌نگار نیویورکر در یادداشتی با عنوان «آیا سعودی‌ها جمال خاشقچی را کشتند؟ » نوشت:« آخرین باری که با جمال خاشقجی صحبت کردم، ماه اوت(مرداد) بود. او درباره جانش نگرانی داشت. این معارض ۵۹ ساله سعودی و مشاور سابق دولت، به این باور رسیده بود که رهبری جدید در پادشاهی عربستان می‌خواهد او را بکشد. او به من گفت البته که آنها دوست دارند من محو شوم. »دلیل دیگری نیز علاوه بر هشدار به مخالفان برای ترور خاشقجی نیز می تواند وجود داشته باشد و آن این است که ترکیه به یک پناهگاه امن برای مخالفان سعودی تبدیل شده و بن سلمان قصد داشته تا با ترور خاشقجی این پیام را به مخالفان بدهد که دولت ترکیه دیگر مکانی امن برای شما نخواهد بود و از این طریق، آنکارا را در جهت همکاری با مخالفان سعودی تحت فشار بگذارد. این مسئله از آنجا برای ترکیه بسیار مهم است که به دنبال کاهش ارزش لیر در برابر دلار، ترکیه به دنبال تشویق سرمایه گذاران خارجی برای حضور در این کشور است. در صورتی که ترور خاشقجی در خاک ترکیه اثبات شود امنیت سرمایه گذاری در ترکیه نیز به خطر افتاده و این مسئله می تواند تبعات اقتصادی- امنیتی زیادی برای آنکارا به همراه داشته باشد.

سناریوی سوم: خاشقچی همچنان زنده بوده و در جایی محبوس است. این سناریو از آنجا محتمل است که بن سلمان با نگاه به تبعات قتل خاشقچی دستور ربوده شدن و مخفی کردن وی تا زمان مقتضی را داده باشد. پیش از این برخی دیگر از مخالفان سعودی نیز ربوده و هیچ گاه پیدا نشده‌اند. امیر سلطان بن‌ترکی بن عبدالعزیز، ترکی بن‌بندر، سعود بن‌سیف النصر و... شاهزادگانی بودند که از پایتخت‌های اروپایی ربوده شده و به ریاض بازگردانده شدند تا هزینه انتقادتشان را مستقیما بپردازند.

علاوه بر این هنوز برخی منابع عربی معتقدند که خاشقچی زنده است. یک منبع مطلع کشور عربی حاشیه خلیج فارس در گفت‌وگو با روزنامه لبنانی «الاخبار» اعلام کرد، مقامات عربستان به آنکارا اطلاع دادند، جمال خاشقچی نویسنده سعودی در ریاض است. این منبع عربی گفت:« انتقال جمال خاشقچی، روزنامه‌نگار سعودی به ریاض تایید شده است و مقامات سعودی حدود ساعت 10 صبح روز جمعه(13 مهرماه) با مقامات ترکیه ارتباط گرفته و گفتند که او را به خاک عربستان بازگردند. » بر اساس اطلاعات این منبع، انتقال خاشقچی به عربستان طی یک عملیات پیچیده انجام شد آن هم پس از اینکه خالد بن سلمان، سفیر عربستان در واشنگتن یعنی فرزند شاه و برادر ولیعهد سعودی از قبل به او اطمینان دادند که اگر به کشور بازگردد به او آسیبی نمی‌رسد. گفته شده که خاشقجی وارد ساختمان شماره یک کنسولگری شد جایی که نامزدش در خارج از ساختمان منتظرش بود سپس از ساختمان دیگر کنسولگری یعنی ساختمان شماره دو که با هم ارتباط دارند خارج شد. بر اساس اطلاعات منبع مذکور، خاشقجی را سوار یک خودروی سفید رنگ بزرگ کرده و به سمت فرودگاه بردند. منبع مذکور همچنین تصریح کرد این عملیات با همدستی یکی از افسران ترکیه انجام شده است.