تفاوت نگاه یک نروژی با یک ایرانی دریک میزگرد درباره انرژی

ایرانی از آمریکا گفت و نروژی فقط از کشور خودش

ساعت24 -شورای راهبردی روابط خارجی یک‌نهاد مشورتی است که چند سال پیش از سوی مقام رهبری تاسیس شد تا با بررسی و پژوهش در مناسبات خارجی ایران به دولت و سایر نهادها کمک کند .

این شورای راهبردی برای رسیدن به هدف‌های تأسیس خود ازجمله کارهایی که می‌کند یکی هم برگزاری با دیپلمات‌ها و مقام‌های سیاسی کشورهای دیگر باهدف استفاده از تجربه‌های آن‌هاست. شورای راهبردی روابط خارجی به‌تازگی از سفیر نروژ در ایران دعوت کرد تا درباره سیاست‌های انرژی نروژ و چگونگی استفاده این کشور از درآمدهای حاصل از صادرات نفت در نروژ سخن بگوید. از سوی ایران نیز دکتر عبدالرضا فرجی راد، مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی سخنرانی کرد. سایت شورا بخش‌هایی از سخنان دیپلمات نروژی و پژوهشگر ایرانی را بر روی سایت خود قرار داده است. یک نگاه حتی از سر اشاره کافی است به تفاوت‌های بنیادین نگاه این دو نفر پی برد. مقام نروژی مطابق با این سخنرانی فقط در باره آنچه درکشورش درباره نفت و درآمدهای آن گذشته وبرنامه های این کشور در آینده سخن گفته است و کاری به اینکه روسیه یا آمریکا چه می کنند نداشته است . دربرابر مقام ایرانی اما به جای اینکه درباره چگونگی استفاده ایران از درامدهای نفت سخن بگوید از برنامه های آمریکا و از برنامه های روسیه و اینکه نفت یک کالای ژئواستراتژیک شده است سخن گفت. مقام نروژی با صراحت می گوید : "اگرچه نفت به‌عنوان اهرمی سیاسی در سراسر جهان استفاده شده است، اما سیاست خارجی نروژ این است که از انرژی به‌عنوان اهرم سیاسی استفاده نکند. در واقع، نروژ نه تنها قصد ندارد تجارت را با سیاست گره بزند، بلکه به دیگر کشورها برای مدیریت منابع انرژی آن‌ها نیز کمک می‌کند." درمقابل مقام ایرانی درباره برنامه های سیاسی آمریکا در بازار جهانی نفت گفت و اینکه ترامپ چه نقشه هایی دارد. بخش‌هایی از سخنان این دودیپلمات را به نقل از سایت شورای راهبردی روابط خارجی نقل می کنیم تا تفاوت دیدگاهها به چشم بیاید.

لارس نوردروم، سفیر نروژ در ایران در نشست «برجام و ژئوپلیتیک انرژی» که به میزبانی سایت شورای راهبردی روابط خارجی برگزار شد، اظهار داشت: نروژ نه فقط به خاطر برخورداری از منابع نفتی که به دلیل برخورداری از بزرگ تفاوت ‌ترین صندوق بازنشستگی و کمک‌های توسعه‌ای در جهان شناخته می‌شود.به گفته وی، صندوق بازنشستگی نروژ با جذب درآمدهای نفتی، به سرمایه‌گذاری‌های کلان در نروژ کمک می‌کند و از آن برای سرمایه گذاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی و توسعه از جمله کمک به 9000 شرکت کوچک نروژی استفاده می‌شود.لارس نوردروم درباره نگاه نروژ به انرژی در معادلات سیاسی و اقتصادی جهان هم گفت: نروژ به امنیت کشورهای مصرف‌کننده توجه ویژه‌ای دارد. این کشور سومین صادرکننده گاز جهان است و حدود 25 درصد نیاز اروپا را تأمین می‌کند. امروز همه گاز صادراتی نروژ به اروپا ارسال می‌شود و تأمین بین 30 تا 40 درصد مصرف گاز کشورهایی مثل انگلیس آلمان و... را بر عهده دارد.وی افزود: در این سال‌ها، اگرچه نفت به‌عنوان اهرمی سیاسی در سراسر جهان استفاده شده است، اما سیاست خارجی نروژ این است که از انرژی به‌عنوان اهرم سیاسی استفاده نکند. در واقع، نروژ نه تنها قصد ندارد تجارت را با سیاست گره بزند، بلکه به دیگر کشورها برای مدیریت منابع انرژی آن‌ها نیز کمک می‌کند. در همین راستا، برنامه نفت برای توسعه نروژ با کمک سایر کشورها باعث کاهش فقر خواهد شد. این برنامه بیشتر در راستای کمک به توسعه زیرساخت‌ها عمل می‌کند. شرکت‌های خصوصی و عمومی نروژ با کشورهای شریک وارد معامله می‌شوند و این طرح را دنبال می‌کنند. در حال حاضر، این طرح در 12 کشور که عمدتاً آفریقایی هستند، اجرایی شده است.وی درباره واکنش احتمالی نروژ در صورت مواجه شدن با تحریم‌های مشابه ایران در بخش انرژی اظهار داشت: مهم است که ما بدانیم چقدر به انرژی وابسته هستیم. در حوزه وابستگی به درآمدهای انرژی وضعیت نروژ با ایران قابل مقایسه نیست. چون نروژ تنها 40 تا 50 سال است که در حوزه انرژی فعال شده است؛ بنابراین اگر نروژ در این خصوص تهدید شود، سخت است که پیش‌بینی کنیم چه تغییرات اساسی در نروژ و اقتصاد آن ایجاد خواهد شد. با این حال نروژ درآمد نفت خود را به دارایی‌های مالی تبدیل کرده است تا خود را برای هر گونه تهدید آماده کند.سفیر نروژ در ایران درباره موضع نروژ در قبال خروج آمریکا از برجام گفت: نروژ تابع قانون اتحادیه اروپاست، بنابراین باید تعهدات نروژ در قبال برجام ادامه یابد. اگرچه دولت نروژ آشکارا تأسف خود را از تصمیم دولت آمریکا برای خروج از برجام اعلام کرده است، اما شرکت‌های نروژی که در آمریکا فعال هستند، دیگر از ترس تحریم‌های این کشور قادر به صادرات فناوری‌های خود به ایران نخواهند بود.

صحبت های ایرانی

عبدالرضا فرجی راد، مدیرکل شورای راهبردی روابط خارجی نیز در این نشست درباره اهمیت انرژی در عصر جدید اظهار داشت: در دنیای امروز تحولات مربوط به انرژی خیلی سریع اتفاق می‌افتد؛ چنانکه می‌توان گفت این تحولات از جنبه استراتژیک به ژئوپلیتیک گرایش دارد.وی افزود: زمانی نفت خلیج فارس برای آمریکا اهمیت استراتژیک داشت، چنانکه اگر نفت این منطقه به آمریکا صادر نمی‌شد، تمام صنایع آمریکا دچار مشکل می‌شد، اما امروز اگر نفت آرامکوی عربستان به آمریکا صادر نشود، اتفاق قابل توجهی در صنعت آمریکا نخواهد افتاد و این کشور خلأ نفت عربستان را با نفت تولیدی خود جبران خواهد کرد و حتی آمریکا امروز یکی از صادرکنندگان عمده انرژی در جهان از جمله به اروپا است.سفیر سابق ایران در نروژ درباره تأثیر نفت بر بازی قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی گفت: امروز اهمیت انرژی به سمت ژئوپلیتیکی شدن حرکت کرده است؛ یعنی انرژی تا حد زیادی سیاسی شده و کشورها از آن در راستای منافع خود بهره می‌برند؛ یعنی انرژی امروز نقش قدرت را در حوزه‌های سیاسی از جمله برای تضعیف رقبا یا پیروزی در انتخابات بازی می‌کند. در همین راستا، دونالد ترامپ به‌شدت اوپک را تهدید می‌کند که قیمت نفت را پایین بیاورد، چرا که اگر قیمت نفت در اوپک بالا برود، قیمت بنزین در آمریکا افزایش خواهد یافت و این امر می‌تواند در انتخابات آینده آمریکا تأثیر بگذارد؛ بنابراین انرژی به‌عنوان یک عامل متغیر جغرافیایی در سیاست نقش بازی می‌کند. فرجی راد درباره نقش آینده اوپک در معادلات نفتی جهان اظهار داشت: اوپک در حال تحول است، چنانکه روس‌ها درصدد هستند تا با تحول اوپک نقش خود را در حوزه نفت افزایش دهند. از سوی دیگر نقش عربستان در آینده اوپک کاهش خواهد یافت و روسیه به‌عنوان یک تولیدکننده انرژی نقش بیشتری را در حوزه انرژی جهان ایفا خواهد کرد. اروپا نیز نمی‌خواهد در حوزه انرژی صرفاً وابسته به روسیه باشد و در این زمینه می‌خواهد تنوع ایجاد کند. همچنان که آن‌ها می‌خواهند ایران به‌عنوان یکی از صادرکنندگان انرژی به اروپا باقی بماند. خط لوله انتقال مورد نظر آن‌ها برای صادرات انرژی ایران نیز مسیر عبور لوله از ایران به عراق، سوریه و در نهایت حوزه مدیترانه است