آینده اقتصاد ایران از نگاه بین‌المللی

تهیدستان زیر ضرب تورم له می شوند

ساعت24 - اقتصادایران درسطح کلان و درسطح خانوارها با بدترین شاخص ها در دهه های اخیر مواجه شده است. نرخ رشد اقتصاد کلان بنا بر پیش بینی ها مکن است تا 10 درصد منفی شود.نرخ تورم خوراکی ها احتمالا به 50 درصد می رسد و با توجه به اینکه نرخ مزدها تنها 25 درصد افزایش یافته است روزگار تهیدستان جامعه درسال 1398 به بدترین وضعیت خواهد رسید.

dir="RTL">پژوهشکده امنیت اقتصادی گزارشی از آینده اقتصادایران از نگاه نهادهای معتبر جهانی تهیه کرده است که خلاصه آن را می خوانید:

بانک جهانی به‌عنوان یک نهاد معتبر بین‌المللی، سلسله گزارش‌های منطقه‌ای را منتشر می‌کند که از جمله آنها، گزارش رصد اقتصاد منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA Economic Monitor) است که در آن ضمن بررسی شرایط اقتصادی کشورهای یادشده و تحولات جهانی و منطقه‌ای، چشم‌انداز اقتصادی را در خصوص این کشورها ارایه می‌دهد. آخرین گزارش منتشر شده این نهاد مربوط به آپریل 2019 بوده که در آن کشورهای منطقه MENA از جمله ایران به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته ‌اند.

تحلیل مساله

بانک جهانی در آخرین گزارش خود از وضعیت اقتصاد کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) (مربوط به آپریل 2019)، تحلیلی از تحولات اقتصادی یک سال اخیر و چشم‌انداز متغیرهای کلان اقتصادی ایران ‌ارایه داده است. براساس این گزارش، اقتصاد ایران شرایط دشوارتری را در سال 2019 تجربه خواهد کرد. شرایط حاکم بر اقتصاد ایران بیان‌کننده بروز رکود تورمی در سال‌های پیش‌رو است، به‌طوری که برای سال‌های 2021-2019 متوسط نرخ رشد اقتصادی منفی 6 درصدی و متوسط نرخ تورم نیز نزدیک به 30 درصد درصد اعلام شده است. همچنین پیش‌بینی تحلیل‌گران بانک جهانی از روند نرخ فقر در سال‌های آتی افزایشی است، به ‌نحوی که این نرخ در سال 2021 به 12.8 خواهد رسید. براساس پیش بینی بانک جهانی، کسری تراز مالی در سال 2019 افزایش و مازاد تراز حساب جاری نیز در این سال کاهش خواهد یافت.

راهکارهای پیشنهادی

تحلیل و ارزیابی بانک جهانی از برخی از متغیرهای اقتصادی کشور قابل تأمل بوده و برخی ملاحظات را هم باید در خصوص آن در نظر گرفت که در ادامه در قالب چند نکته مهم اشاره می‌شود:

* با توجه به اعلام خبر عدم تمدید معافیت‌های نفتی ایران در 22 اپریل 2019 (دوم اردیبهشت 1398) توسط مقامات آمریکایی و اجرایی شدن آن از 2 می 2019 (12 اردیبهشت 1398) انتظار می‌رود که صادرات نفت به‌عنوان اصلی‌ترین منبع درآمد ارزی کشور به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد. بنابراین، این احتمال وجود دارد نرخ رشد اقتصادی کشور در سال 1398 حتی از رقم پیش‌بینی بانک جهانی (منفی 3.8 درصد) کمتر باشد.

* از نگاه بانک جهانی یکی از دلایل روند کاهشی شاخص‌های رفاهی مانند افزایش فقر در ایران، کاهش ارزش حقیقی یارانه‌های نقدی بوده است. نکته مغفول در این استدلال بانک جهانی با جهت‌گیری‌های نئوکلاسیکی، عدم توجه به ریشه اصلی مشکلات ایران و تجربه اجرای سیاست هدفمندسازی یارانه‌ها از سال 1390 در کشور است. این سیاست‌ پیشنهادی بانک جهانی برای بهبود معیشت و وضعیت رفاهی خانوارها نه‌ تنها نمی‌تواند برای ساختار اقتصادی ایران کارآمد باشد، بلکه افزایش آسیب‌پذیری قشر فقیر جامعه را نیز در پی خواهد داشت.

* براساس آخرین گزارش بانک جهانی، ایران در سال 2019 با تورمی نزدیک به 40 درصد مواجه خواهد بود. از این رو، مدیریت نقدینگی و مهار تورم در سال جاری بیش از پیش مهم خواهد بود. در این راستا، یکی از مهم‌ترین راهکارها برای جلوگیری از افزایش تورم نظارت بیشتر بانک مرکزی بر بانک‌ها و شرکت‌های تابعه آنها است.

* در گزارش بانک جهانی، متوسط نرخ تورم در سال 1397 حدود 30 درصد برآورد شده و برای سال 1398 نیز تورم 40 درصدی پیش‌بینی شده است. بنابراین، حتی افزایش حقوق و دستمزد کارکنان دولت به اندازه 20 درصد هم نمی‌تواند قدرت خرید مردم را حفظ کند. این موضوع با توجه به نرخ تورم نزدیک به 50 درصدی برای برخی از اقلام خوراکی باید با حساسیت بیشتری دنبال شود.