آیا سازمان مالیاتی آمادگی دارد به اندازه ای مالیات بگیرد که جانشین نفت شود

رییس سازمان بودجه دنبال معجزه

ساعت 24 - آیا معجزه ای که نوبخت دنبال آن است رخ می دهد و سازمان مالیاتی می تواند آنقدر از شهروندان ایرانی مالیات بگیرد که دولت از درآمد نفت بی نیاز شود و بودجه جاری را بااین منبع تامین کند؟

dir="RTL">دولت ها درایران براساس بودجه های مصوب سالانه ارزهای حاصل از صادرات نفت خام را را به بانک مرکزی می دهند و پول ملی دریافت می کنند. دولت ها این منابع ریالی را مطابق با همان بودجه های سالانه مصوب دولت و مجلس برای مخارج گوناگون که دردوسر فصل بزرگ شامل هزینه های جاری و هزینه های عمرانی هزینه می کند. درهمه نیم قرن اخیر بیشترین مزان درامد دولت ایران از همین محل به دست آمده است یعنی دولت نفت فروخته و آن را تبدیل به ریال کرده و هزینه کرده است. درسالهای دهه 1390 به دلیل تحریم فروش نفت ایران از سوی آمریکایی ها روند فروش نفت با اخلال مواجه شده است و دولت به ناچار هرمیزان درآمد به دست آمده را به دلیل اینکه نمی تواند کل هزینه ها را پوشش دهد هزینه های عمرانی را کاهش می دهد. براساس پیش بینی بودجه سال 1398 دولت باید رقمی معادل 25 میلیارد دلا درآمد حاصل از صادرات نفت به دست می آورد و آن را با نرخ های متفاوت به بانک مرکزی می فروخت تا بتواند منابع لازم برای هزینه های پیش بینی شده را تامین کند. برخلاف سالهای قبل که بانک مرکزی در هرماه گزارش عملکرد دخل و خرج دولت را ارایه می کرد هنوز آماری درباره این شاخص درنیمه اول امسال عرضه نشده است. اما می توان با توجه به شرایط سیاسی موجود به این نتیجه رسید که درامدهای پیش بینی شده امسال از صادرات نفت اتفاق نمی افتد و دولت باید از منابع دیگر برای خود درامد کسب کند. یک پیش بینی انجام شده نشان می دهد درآمد حاصل از صادرات نفت ایران نیاز کشور و دولت را نمی پوشاند و دربهترین وضعیت ممکن است درآمد نفت به 13 میلیارد دلار برسد. جدای از اینکه احتمال کسری بودجه امسال که پیش بینی می شود تا 100 هزار میلیارد تومان باشد و بخشی از آن به سال اینده انتقال می یابد برای سال 1399 نیز گرانی وجود دارد که ایران نتواند با ادامه همین وضعیت بتواند نفت قابل اعتنایی صادر و درآمد ارزی مناسبی به دست آورد تا مخارج را پوشش دهد .

حالا اما محمد باقر نوبخت تاکیددارد اصولا قرار نیست در بودجه 1399 هزینه های جاری دولت به درآمد نفت سنجاق شود . او گفته است : بر اساس طرح اصلاح ساختار بودجه از حیث منابع، مصارف و نظام بودجه‌ریزی در چهار مرحله یعنی ابتدا در دولت تهیه و تنظیم، سپس در مجلس تدوین و تصویب می‌شود، مجدداً برای اجرا به دولت بازمی‌گردد و در مرحله چهارم توسط سه قوه نظارت می‌شود. رئیس سازمان برنامه و بودجه تصریح کرد: در منابع و مصارف بودجه ۹۹ اصلاحاتی را که در طرح اصلاح ساختار بودجه مورد توجه بود، لحاظ کرده‌ایم. به این ترتیب که منابع بودجه سال ۹۹ کمترین وابستگی را به نفت دارد به طوری که می‌توانیم بگوییم بودجه جاری مطلقاً به نفت وابستگی ندارد و ما حتی ریالی از نفت را در بخش‌های جاری و هزینه‌ای صرف نخواهیم کرد.نوبخت با اشاره به اینکه ما صرفاً منابعی را که از نفت به عنوان واگذاری‌ دارایی‌های سرمایه‌ای تسعیر می‌شود، صرف تملک دارایی‌های سرمایه‌ای و طرح‌های عمرانی می‌کنیم، گفت: این یکی از ویژگی‌های قابل توجه در بودجه سال ۹۹ است و آرمانی که همیشه در سیاست‌های کلی مورد تأکید قرار می‌گرفت، در این بودجه اجرا می‌شود.وی با بیان اینکه ما سه منبع را به جای نفت در نظر گرفته‌ایم، اظهار داشت: حجم قابل توجهی از یارانه‌های پنهان که در حامل‌های انرژی و انواع سوخت وجود دارد، یکی از منابع اصلی ما است.رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه عمده کار ما برای جایگزینی نفت، دریافت مالیات است، ادامه داد: البته مالیات نه به این معنا که کسانی که در حال حاضر مالیات می‌دهند، قرار است از آنان مالیات بیشتری دریافت شود بلکه بر اساس طرح ما، مالیات کلیه بنگاه‌های تولیدی تقلیل پیدا می‌کند اما ما پایه‌های جدیدی چون عایدی سرمایه را تعریف کرده‌ایم که بر اساس آن می‌توانیم مالیات بیشتر و متناسب‌تری داشته باشیم. همچنین در بسیاری از جاها معافیت‌هایی بر مالیات وجود دارد که با بخشی از این منبع هم می‌توانیم عدم وابستگی به نفت را جبران کنیم. نوبخت بیان کرد: رقم دارایی‌های دولت بالغ بر هفت میلیون میلیارد تومان است که ما از طریق مولدسازی این دارایی‌ها می‌توانیم منابعی را به دست آوریم و جدا شدن بودجه از نفت را به نحو مقتضی جبران کنیم.

آیا درشرایطی که در6 ماه نخست امسال به هردلیل دولت نتوانسته است سهام شرکتهای دولت را بفروشد و اصولا دراین وضعیت کسی خریدار سهام شرکتها ی دولتی نیس باید به این امید ماند؟ به نظر می رسد درسال آینده فشار به فعالان اقتصادی که فعالیت سالم و شفاف دارند افزایش یابد تا مالیات بیشتری دهند. شهروندان ایرانی نیز باید کمربندها را سفت ببندند و بتوانند افزایش قیمت حامل های انرژی را تحمل کنند. کارشناسان اقتصادی می گویند تحقق آنچه نوبخت می گوید یاز به معجزه دارد و به اسانی اتفاق نمی افتد زیرا اوباید چشم به تردستی سازمان مالیاتی ببندد تا این سازمان تور خود را به جاهایی بیندازد که نمی شناسد یا می شناسد و می داند چه خطراتی دارد. آیا سیاستمداران ایران اجازه می دهند درآمدهای دولت از محل کاهش یارانه ها تا اندازه ای باشد که کاهش درامد نفت را جبران کند؟