اصلاحات و مصایب انتخاباتیاش
ساعت 24-درست 9 روز پیش بود که شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به عنوان نهاد بالادستی و سیاستگذار در جریان اصلاحات پس از هفته‌ها بحث و تبادل‌نظر و بررسی دقیق شرایط و حال و اوضاع حاکم بر فضای سیاسی- جناحی کشور در آستانه یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی، بالاخره اعلام‌نظر کرد: «در تهران لیست نمی‌دهیم؛ تصمیم‌گیری در دیگر استان‌ها به شورای عالی همان استان واگذار می‌شود.» راهبردی که به باور بسیاری کنشگران و تحلیلگران سپهر سیاست ایران، تصمیمی بود ناگزیر و در عین حال واکنشی حداقلی به آنچه این کنشگران و تحلیلگران سیاسیِ عمدتا اصلاح‌طلب از آن به عنوان «ردصلاحیت گسترده» در آستانه انتخاباتی یاد می‌کردند که به‌گفته آنها، «رقابتی نیست.»
یک راهبرد اصلاح‌طلبانه
علی شکوری‌راد، دبیر کل حزب اتحاد ملت و ازجمله اعضای این شورای‌عالی همان شب تصمیم‌گیری، در توضیح چگونگی تصویب این مصوبه انتخاباتی مهم، به نکته‌ای مهم نیز اشاره کرد. اینکه مصوبه شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، با «رای بسیار بالای» اعضا به تصویب رسیده است. با این همه اما آنچه در این 9 روز پس از اعلام تصمیم نهایی شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در جناح چپ و البته متعاقبا در جناح رقیب رقم خورد و به‌نحوی نشان از تلاش برخی اصلاح‌طلبان درخصوص عدم تمکین از این تصمیمِ مبتنی بر خرد جمعی اصلاحات بود، اظهارنظرها و موضع‌گیری‌هایی بود که به نحوی از احتمال ارایه لیست‌های ائتلافی دو یا چند حزب اصلاح‌طلب حکایت داشت. چنانکه حتی بعضا از تعابیری همچون «لیست اصلاح‌طلبان تهران» نیز استفاده شد؛ اظهاراتی که شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان را ناچار به واکنش کرد و درنتیجه این شورا تاکید کرد که هیچ فهرست انتخاباتی حق استفاده از لوگوی شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان را ندارد. اما واقعیت آن است که عموم مردم اگر هم بنا باشد در انتخابات پیش رو همچون ادوار گذشته به نحوی جناحی و لیستی هم رای بدهند که البته به باور بسیاری ناظران این رویکرد رای‌دهی شهروندان نسبت به ادوار گذشته کمرنگ‌تر خواهد بود، باز هم بعید است تفاوتی میان «شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان» و «اصلاح‌طلبان تهران» قائل شوند و احتمالا اکثریت قریب به اتفاق شهروندانی که بنا دارند در انتخابات پیش رو رای بدهند، اساسا آشنایی چندانی با لوگوی شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان نخواهند داشت؛ چنانکه حتی در انتخابات مجلس دهم که در همین پایتخت چنان پرشور پای صندوق‌ها حاضر شده و به لیست موردتایید این شورای‌عالی رای دادند، شاید علت اصلی نه تاییدیه شورای‌عالی، بلکه «تکرار سیدمحمد خاتمی» بود.
رویکرد مشترک 3 اصلاح‌طلب
در این حال و اوضاع اما محمدرضا عارف، رییس شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، مجید انصاری، عضو اصلاح‌طلب مجمع تشخیص مصلحت نظام که وقتی هنوز تصمیم نهایی درخصوص عدم ارایه لیست اصلاحات در پایتخت اتخاذ نشده بود، از او به عنوان یکی از گزینه‌های سرلیستی اصلاح‌طلبان پایتخت نام برده می‌شد و البته جواد امام، دبیر کل حزب مجمع ایثارگران اصلاح‌طلبان و ازجمله اصلاح‌طلبان نزدیک به خاتمی که به‌رغم کاندیداتوری در این انتخابات، یکی از انبوه اصلاح‌طلبان ردصلاحیت شده است، در این رابطه اظهارنظر کرده‌اند.عارف در واکنش به پرسش خبرگزاری اصولگرای تسنیم مبنی بر «انتشار اسامی حدود ۴۰ نفر از چهره‌های شناخته‌شده اصلاح‌طلب تایید صلاحیت‌شده در تهران و اینکه شرایط تایید صلاحیت‌ها به گونه‌ای است که به‌رغم ادعاهای مطرح‌شده مبنی بر عدم امکان ارایه لیست از سوی اصلاح‌طلبان دست‌کم شرایط آنها همانند انتخابات مجلس دهم است»، گفته است: «شاخص اصلاح‌طلبی را شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان تعیین می‌کند، نه رسانه‌ها!» چراکه به‌گفته او، «ممکن است هر رسانه یا فردی بنا به سلیقه خودش لیستی بالاتر از ۴۵ نفر هم ببندد.» همزمان مجید انصاری نیز در این رابطه با اعتمادآنلاین مصاحبه کرده و گفته است: «شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با وجود اینکه تصمیم گرفتند لیستی ارایه ندهند، اعلام کردند احزاب اصلاح‌طلب در صورت آمادگی و صلاحدید می‌توانند لیست موردنظر خودشان را برای حضور در انتخابات مجلس یازدهم معرفی کنند.» او بر این اساس، نتیجه‌گیری کرده که «در واقع اصلاح‌طلبان با اجازه شورای‌عالی لیست می‌دهند» و بر این اساس از «رایزنی‌هایی صورت‌گرفته» به‌منظور آنکه «کاندیداهای تاییدصلاحیت‌شده» را «به نمایندگی از اصلاح‌طلبان و نه شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان» مهیای رقابت کنند. جالب آنکه حتی عارف هم در گفت‌وگوی خود با تسنیم، برای اصلاح‌طلبانی که بنا دارند بیرون از چارچوب شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، وارد رقابت انتخاباتی شوند، آرزوی موفقیت کرده است.
مصیبت لیست‌های جعلی
جواد امام اما همچنان بر مصوبه شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان به عنوان تنها راهبرد انتخاباتی جریان اصلاحات تاکید کرده و گفته که «شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان لیستی نمی‌دهد که امضا نداشته باشد» و «لیست‌های منتشر شده» را «جعلی» خوانده است. این عضو شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان همچنین با تاکید بر اینکه «احزاب اصلاح‌طلب مختارند از نامزدهای‌شان حمایت کنند»، تصریح کرده است: «هیچ دو دستگی میان اصلاح‌طلبان وجود ندارد.» او ضمن تکذیب لیست‌های انتخاباتی که این روزها به‌نام اصلاحات در فضای مجازی دست به دست می‌شود، گفته است: «اگر شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان لیستی ارایه دهد، آن را امضا و منتشر خواهد کرد و مسوولیت‌شان را می‌پذیرند؛ این لیست‌های منتشرشده هیچ‌کدام امضا ندارند و کاملا مشخص است که جعلی هستند.»
کارگزاران و لیست انتخاباتیاش
در این میان اما محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی که ازقضا ازجمله معدود احزاب اصلاح‌طلبی است که بنای انتشار لیست انتخاباتی دارد، در این رابطه گفته است: «امکان دارد اشتراکاتی بین لیست‌های اصلاح‌طلب باشد ولی همان‌طور که اصولگراها چند لیست خواهند داشت، اصلاح‌طلبان هم همین وضعیت را دارند.» تفاوتی مهم اما در میان وضعیت چندلیستی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان وجود دارد که در گفتار عطریانفر چندان موردتوجه قرار نگرفته است. اینکه شاید از چند لیست اصلاح‌طلبان به سختی بتوان یک لیست شامل چهره‌های نسبتا سرشناس و شاخصِ اصلاح‌طلب جدا کرد، حال آنکه در اردوگاه رقیب، هرکدام از این چند لیست احتمالی، شامل انبوهی از چهره‌های سرشناس و شاخصِ اصولگراست. عطریانفر اما با این حال تاکید کرده که «اصولگرایان امکان برد ۳۰ بر صفر در تهران ندارند»؛ اتفاقی که در جریان انتخابات پیشین مجلس برای اصلاح‌طلبان رقم خورد و آنها موفق شدند زمینه ورود هر 30 کاندیدای خود در پایتخت به مجلس را فراهم کنند و از این حیث، رکوردی کم‌نظیر از خود به جا بگذارند. این عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی در عین حال گفته است: «گرچه اصلاح‌طلبان قادر نیستند در تهران لیست ۳۰نفره معرفی کنند اما لیست واحد هم نمی‌دهند و اشتراکات میان لیست‌های احزاب اصلاح‌طلب نیز نهایتا از ۱۰ نفر تجاوز نمی‌کند.» این درحالی است که یدالله طاهرنژاد، رییس ستاد انتخابات حزب کارگزاران سازندگی، از تکمیل فهرست متبوع این حزب تا پایان روز چهارشنبه خبر داده است.
مصیبتِ شایعات ضداصلاحات
با این همه اما تنها مشکل این روزهای اصلاح‌طلبان در آستانه انتخابات یازدهمین دوره مجلس، بحث عدم امکان انتشار لیست اصلاح‌طلب متشکل از چهره‌های شاخص این جناح سیاسی نیست، چراکه از طرفی شایعات مربوط به انصراف و تغییر حوزه انتخابیه همین معدود کاندیداهای تاییدصلاحیت‌شده اصلاح‌طلبان و از دیگرسو، اخبار حقیقی در این رابطه نیز به‌نحوی به مشکل دیگر جناح چپ بدل شده است. همین دیروز سیدمحمدعلی افشانی، شهردار پیشین پایتخت و ازجمله اعضای ارشد حزب اعتماد ملی، از ادامه حضور در این رقابت انتخاباتی انصراف داد. او که البته در مرحله نخست ردصلاحیت شده بود و در ادامه به همراه محمدحسین مقیمی، استاندار پیشین تهران موفق به دریافت تاییدیه شورای نگهبان برای حضور در انتخابات شد، روز گذشته در نامه‌ای به فرماندار تهران انصراف خود را از داوطلبی انتخابات مجلس شورای اسلامی اعلام کرد.
افشانی کنار کشید
افشانی در این نامه نوشته است: «اینجانب سیدمحمدعلی افشانی با توجه به پیشینه فردی، اجتماعی و مدیریتی و اصرار فراوان اشخاص و احزاب، داوطلب نمایندگی مجلس شورای اسلامی از حوزه انتخابیه تهران شدم. متاسفانه تایید دیرهنگام شورای محترم نگهبان امکان برنامه‌ریزی، سازماندهی و حضور موثر در این دوره از انتخابات را از اینجانب سلب کرد، همچنین احزاب اصلاح‌طلبی که داوطلب تایید صلاحیت‌شده دارند، نتوانستد به اتفاق لیست واحد انتخاباتی ارایه کنند. بنابر این مستند به ماده ۴۶ قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی انصراف خود را از داوطلبی نمایندگی دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی اعلام می‌دارم.» هنوز ساعتی از انتشار این نامه انصراف ازسوی افشانی نگذشته بود که اسماعیل گرامی‌مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی نیز در این رابطه اظهارنظر کرد و گفت: «آقای افشانی مشورت‌هایی با ارکان حزب ازجمله کمیته تعامل و دفتر سیاسی داشت، اما حزب تصمیم نهایی را به خود ایشان واگذار کرد.» سخنگوی حزب اعتماد ملی همچنین گفته است: «انصراف آقای افشانی از حضور در انتخابات تصمیم شخصی ایشان بود.»
جابه‌جایی‌های اصلاح‌طلبانه
از دیگرسو نیز درحالی که شایعاتی در ارتباط با تغییر حوزه انتخابیه دو چهره شاخص دیگر اصلاح‌طلب یعنی مجید انصاری و محمدحسین مقیمی در برخی منابع خبری و فضای مجازی دست به دست می‌شد، این دو کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات پیش رو شایعات را تکذیب کرده و گفته‌اند که بنای تغییر حوزه انتخابیه ندارند. در این میان اما بنابر خبری که باشگاه خبرنگاران جوان منتشر کرده، احمد مازنی، نماینده فعلی مجلس که ازجمله معدود اصلاح‌طلبان سرشناس تایید صلاحیت‌شده است، از تغییر حوزه انتخابیه خود از تهران به گرگان خبر داده است. این خبرگزاری منتسب به صداوسیما همچنین از تغییر حوزه انتخابیه محمدرضا خباز، استاندار سابق سمنان از تهران به کاشمر و همچنین تغییر حوزه انتخابیه سیده فاطمه ذوالقدر، نماینده فعلی تهران از پایتخت به میناب خبر داده؛ حال آنکه چند روز پیش نیز در گزارش انتخاباتی «اعتماد» به این دو تغییر انتخاباتی اشاره کرده بودیم.
مشارکت و امنیت ملی
فارغ از این حواشی اما الیاس حضرتی، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس و قائم‌مقام دبیرکل حزب اعتماد ملی، در گفت‌وگویی با ایسنا بر لزوم «مشارکت حداکثری» به عنوان «پشتوانه امنیت ملی کشور» اشاره کرده و گفته است: «مردم‌سالاری در انقلاب اسلامی در انتخابات تجلی پیدا می‌کند.» حضرتی معتقد است: «برای داشتن انتخابات رقابتی باید به همه جریان‌ها میدان داده شود.» حضرتی با بیان اینکه «مردم باید تصویری قوی از مشارکت خود را به دنیا مخابره کنند و این، امنیت کشور را تامین می‌کند»، در عین حال تاکید کرده است: «آنچه می‌تواند مشارکت مردم را در انتخابات تقویت کند، رقابت است که در افراد انگیزه ایجاد می‌کند تا به پای صندوق‌های رای حاضر شوند. برای داشتن انتخابات رقابتی باید به همه جریان‌ها و تفکرات موجود نظام و تمام آنها که دل‌شان برای تمامیت ارضی و اصل انقلاب می‌تپد، میدان داده شود تا قوی‌ترین نیروها باهم رقابت کنند.»
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.