غربی‌ها بازیگران نیابتی رژیم اسرائیل
محسن جلیلوند کارشناس دیلماسی با بیان اینکه در بررسی تحولات اخیر پیرامون مذاکرات هسته‌ای و تعاملات ایران با کشورهای غربی، باید توجه داشت که خواسته‌های طرف‌های مقابل در چارچوب بده‌بستان‌های دیپلماتیک، فراتر از توافقات فنی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است اظهار داشت
: هرچند در برخی موارد، مذاکراتی میان مقامات ایرانی و آژانس صورت گرفته و توافقاتی حاصل شده، اما خواسته‌های اصلی طرف‌های غربی، به‌ویژه کشورهای اروپایی، از جنس دیگری است. نکته مهم آن است که مواضع کشورهای اروپایی در این زمینه، صرفاً جنبه شعاری ندارد، بلکه مبتنی بر تحلیل‌های کارشناسی و منافع راهبردی است. این کشورها، در عمل، به‌عنوان بازیگران نیابتی رژیم اسرائیل در عرصه بین‌الملل عمل می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از مطالبات اسرائیل از طریق همین کشورها مطرح می‌شود. بنابراین، هرگونه عقب‌نشینی یا انعطاف از سوی آنان، در چارچوب منافع اسرائیل قابل تحلیل است.
وی ادامه داد: در خصوص پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)، باید اذعان داشت که ایران عملاً از این چارچوب خارج شده است. با توقف همکاری با آژانس و عدم پذیرش بازرسان، یکی از اصول اساسی این پیمان نقض شده است. هرچند خروج رسمی از NPT اعلام نشده، اما در عمل، شرایط به‌گونه‌ای رقم خورده که ایران خارج از الزامات این پیمان رفتار می‌کند. توافق با مدیرکل آژانس یا سایر مقامات بین‌المللی نیز نمی‌تواند این واقعیت را تغییر دهد، چرا که گزینه‌های ایران در این زمینه محدود است.
جلیلوند در پاسخ به این پرسش که کشورهای غربی در گذشته تلاش داشتند نوعی توازن قوا میان بازیگران منطقه‌ای مانند ایران، ترکیه، عربستان سعودی و اسرائیل ایجاد کنند اما به نظر می‌رسد در شرایط کنونی، این توازن عملاً بی‌معنا شده است اظهار داشت: در واقع، تنها کشوری که به‌طور جدی با سیاست‌های غربی در منطقه مقابله می‌کند، ایران است. سایر کشورها، از جمله ترکیه و عربستان، در موارد متعدد امنیت خود را به قدرت‌های خارجی واگذار کرده‌اند.
وی تصریح کرد: برای نمونه، امنیت قطر، عربستان سعودی، عراق و حتی ترکیه، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط ایالات متحده آمریکا یا ناتو تامین می‌شود. در چنین شرایطی، سخن گفتن از توازن قوا میان کشورهای منطقه، فاقد مبنای عملی است.
این کشورها نه‌تنها در سیاست‌گذاری مستقل نیستند، بلکه در مواقع بحرانی نیز به حمایت‌های خارجی وابسته‌اند. در خصوص روابط کشورهای عربی با اسرائیل نیز باید گفت که روند عادی‌سازی روابط تا پیش از ۷ اکتبر ادامه داشت و با وقوع تحولات جدید، این روند موقتاً متوقف شد. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از این کشورها به مسیر قبلی بازگشته‌اند و مواضع جدی علیه اسرائیل اتخاذ نکرده‌اند.
حتی در اجلاس اخیر سازمان همکاری اسلامی، بیانیه‌ای صادر شد که ایران نیز بخش‌هایی از آن را نپذیرفت. در نهایت، باید اذعان داشت که ایران در شرایطی قرار دارد که ابزارهای فشار محدودی در اختیار دارد. تهدید به بستن تنگه هرمز، در حالی مطرح می‌شود که بخش قابل توجهی از نفت صادراتی جهان، از جمله نفت چین و آمریکا، از این مسیر عبور می‌کند. هرگونه اقدام در این زمینه، پیامدهای گسترده‌ای خواهد داشت و ایران را در تقابل مستقیم با قدرت‌های بزرگ قرار می‌دهد.
وی تاکید کرد: در جمع‌بندی، باید گفت که ساختار اقتصاد جهانی، که بیش از ۷۰ درصد آن در اختیار کشورهای غربی و متحدانشان است، نشان‌دهنده وزن و نفوذ این کشورها در معادلات بین‌المللی است. بنابراین، تحلیل تحولات منطقه و مواضع غربی‌ها، باید با در نظر گرفتن این واقعیت‌ها صورت گیرد.
خبرآنلاین