همکاری نظامی گسترده میان اسرائیل و کشورهای عربی

به گزارش شفقنا، نکات اصلی گزارش واشینگتن پست از اسناد به این شرح است:

ماهیت همکاری‌ها: طی سه سال گذشته، فرماندهان ارشد نظامی از اسرائیل و شش کشور عربی — بحرین، مصر، اردن، قطر، عربستان سعودی و امارات — در نشست‌هایی در بحرین، مصر، اردن و قطر شرکت کرده‌اند. این نشست‌ها با هدف مقابله با «تهدیدات منطقه‌ای»، به‌ویژه ایران، و بررسی ساخت تونل‌های زیرزمینی توسط حماس برگزار شده است.

مشارکت قطر: قطر، با وجود مواضع تند سیاسی علیه اسرائیل، در نشست‌های نظامی مشترک شرکت داشته است. در یکی از این موارد، هیئت اسرائیلی مستقیماً از تل‌آویو به پایگاه آمریکایی «العدید» در قطر پرواز کرده تا از افشای عمومی دیدار جلوگیری شود. با این حال، حمله هوایی اسرائیل به دوحه در سپتامبر ۲۰۲۵ باعث بحران در این روابط شد و نخست‌وزیر نتانیاهو تحت فشار دولت ترامپ ناچار به عذرخواهی از قطر شد.

نقش آمریکا و هدف همکاری: آمریکا از این همکاری‌ها به‌عنوان بخشی از طرحی موسوم به «سازه امنیت منطقه‌ای» (Regional Security Construct) پشتیبانی کرده تا با محور ایران و گروه‌های متحدش مقابله کند. اسناد، ایران و نیروهای متحدش را «محور شرارت» خوانده و نشان می‌دهد که برنامه‌های دفاع هوایی مشترک و تبادل داده‌های راداری بین اسرائیل و کشورهای عربی در حال اجرا بوده است.

دوگانگی مواضع سیاسی و امنیتی: در سطح رسمی، رهبران عرب — از جمله قطر، عربستان، اردن و مصر — حملات اسرائیل در غزه را «نسل‌کشی» خوانده و آن را محکوم کرده‌اند؛ اما در سطح نظامی، همکاری اطلاعاتی و آموزشی با اسرائیل ادامه داشته است.

نقش آینده کشورهای عربی در غزه: طبق طرح ۲۰ ماده‌ای ترامپ برای پایان جنگ، کشورهای عربی قرار است در تشکیل نیروی بین‌المللی برای آموزش پلیس فلسطینی و نظارت بر آتش‌بس در غزه نقش ایفا کنند. تاکنون آن‌ها با اصل طرح موافقت کرده‌اند، اما از اعزام نیروهای خودداری می‌کنند.

پروژه‌های آتی: سنتکام در نظر دارد تا سال ۲۰۲۶ «مرکز سایبری مشترک خاورمیانه» و «مرکز هم‌افزایی اطلاعات» را برای آموزش عملیات سایبری دفاعی و تبادل داده‌های اطلاعاتی میان اسرائیل و کشورهای عربی تاسیس کند.

در مجموع طبق گزارش نیویورک تایمز این اسناد نشان می‌دهد که:

همکاری نظامی اسرائیل و برخی کشورهای عربی عملاً به مرحله‌ی ساختاری و نهادینه رسیده است، هرچند به‌صورت محرمانه.

محور اصلی این همکاری‌ها مهار ایران و گروه‌های مقاومت منطقه که آن‌ها به عنوان محور شر یاد کرده‌اند، عنوان شده است.

با وجود خشم افکار عمومی عربی از جنگ غزه، امنیت‌گرایی و وابستگی به آمریکا کشورهای عربی را به ادامه‌ی همکاری با اسرائیل سوق داده است.

حمله‌ی اسرائیل به قطر شکافی موقت در این روند ایجاد کرده، اما به‌نظر می‌رسد با فشار واشنگتن این همکاری‌ها ادامه یابد.