هدررفت ۳۰ درصدی نان یارانه ای

یکی از دلایل کلیدی این معضل، عدم تخصیص بهینه یارانه نان و توزیع نامناسب آن در زنجیره تولید است که انگیزه‌های نادرستی را برای تمام بازیگران این عرصه ایجاد کرده است. یکی از افرادی که به خرید نان ضایعاتی در محلات مختلف مشغول است به خبرنگار «ایران» می‌گوید:«در مناطقی از تهران نان خشک بیشتری برای خرید وجود دارد. ما هم این نان خشک‌ها را با قیمت کیلویی 10 هزار تومان می‌خریم و روزانه حداقل 250 کیلو از نان خشک جمع‌آوری می‌کنیم.»

وی در پاسخ به این سوال که ضایعات نان را چه می‌کنید، گفت:«این ضایعات را به صورت عمده و کیلویی 20 هزار تومان به سوله‌داران می‌فروشیم و آن‌ها هم نان‌های فاسد را از سالم جدا کرده و به دامداری‌ها می‌فروشند. بیشترین نان ضایعات مربوط به نان لواش است و بعد از آن نان بربری و آخر از همه نان سنگک کمترین ضایعات را دارد. »   بلامانع بودن عرضه نان ضایعات به دام‌ها حسین نعمتی، مدیرعامل اتحادیه دامداران قزوین، در مورد عرضه نان خشک به دامداری‌ها می‌گوید:«نان خشک حاوی مواد مغذی و پروتئین‌های مفیدی است که برای پرواربندی دام مناسب است. از این رو عرضه ضایعات نان سالم و بدون آلودگی (فاقد فساد و کپک) به دامداری‌ها مجاز است.»

با این حال وی به نکته‌ای بحرانی اشاره می‌کند:«متاسفانه به دلیل پایین بودن قیمت این محصول، برخی افراد نان تازه را خریداری کرده و از همان ابتدا خشک می‌کنند تا به دامدارها بفروشند. این امر خود نشان از یک انحراف در زنجیره توزیع به دلیل قیمت‌گذاری نامتعادل دارد. »   کاهش هدررفت با حذف یارانه آرد محمدجواد کرمی، رئیس کار گروه آرد و نان اتاق ایران و تهران با اشاره به یک تجربه موفق در گذشته به «ایران» گفت:«در بازه زمانی ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۲، یارانه به‌ صورت مستقیم به مردم پرداخت شد و نانوایان آزادی عمل کامل در خرید آرد از هر کارخانه‌ای داشتند. این رقابت، کیفیت آرد و در نتیجه کیفیت نان را به ‌طور محسوسی افزایش داد و میزان هدررفت نان به حداقل خود رسید. » این تجربه به وضوح نشان می‌دهد اصلاح نظام یارانه‌ای و حذف یارانه آرد می‌تواند یکی از کلیدی‌ترین راهکارهای کاهش ضایعات باشد. »   اصلاح زنجیره آرد و نان مساوی با کاهش هدررفت پیش‌تر نیز حمیدرضا رستگار، رئیس اتاق اصناف تهران در گفت‌و‌گو با «ایران» عنوان کرده بود:«قیمت‌گذاری دستوری نان و تخصیص یارانه به آرد نانوایی‌ها، نه‌تنها رضایتی دربرنداشته، بلکه این روند موجب شده تمامی حلقه‌های زنجیره آرد و نان (از گندمکاران تا مصرف‌کننده نهایی نان) نارضایتی‌هایی از کیفیت و قیمت داشته باشند.

از همین رو پیشنهاد آقای عارف در خصوص اصلاح زنجیره آرد و نان بسیار پیشنهاد خوبی است که باید حتماً اجرایی شود تا مشکلات این حوزه برطرف شود. » وی اظهار کرد:«با چنین اصلاحی نه‌تنها شاهد افزایش کیفیت این محصول خواهیم بود، بلکه رضایت فعالان این حوزه را نیز به همراه دارد. از همه مهم‌تر میزان هدررفت نان کاهش می‌یابد.

در واقع زمانی که یارانه آرد حذف شود و به جای آن در اختیار خانوارها قرار گیرد، مصرف‌کنندگان تنها به‌اندازه نیاز خود از آن خرید می‌‌کنند. اما انجام این کار به تنهایی کافی نیست و علاوه بر آن باید در خصوص نحوه مصرف نان نیز آموزش‌ها و فرهنگ‌سازی‌هایی صورت گیرد. » رستگار تاکید کرد:«در حال حاضر نان خشک گران‌تر از نان تازه‌ای است که نانوایی در اختیار مردم قرار می‌دهد. بنابراین یک جای کار ایراد دارد. »