درباره قطعنامه ضد ایرانی غرب

پیش‌نویس این قطعنامه روز سه‌شنبه ۲۷ آبان ارائه شده و خبرگزاری رویترز می‌گوید که متن آن را مشاهده کرده است. به گفته دیپلمات‌ها، این پیش‌نویس به احتمال بسیار زیاد روز چهارشنبه، ۲۸ آبان، به تصویب خواهد رسید.

پیش‌نویس قطعنامه چهار کشور یاد شده در پی گزارش تند و انتقادی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دربارهٔ ایران تهیه شده که هفته گذشته برای کشورهای عضو ارسال شد.

در این گزارش آمده که تهران همچنان اجازه ورود بازرسان به تاسیسات هسته‌ای را که در خرداد و تیرماه از سوی اسرائیل و ایالات متحده بمباران شدند، نداده و بررسی ذخایر اورانیوم غنی‌شدهٔ آن نیز «مدت‌هاست که به تعویق افتاده» است.

جمهوری اسلامی ایران هنوز وضعیت هیچ‌یک از این تاسیسات هسته‌ای یا ذخایر اورانیوم خود که شامل موادی با غنای تا ۶۰ درصد است، را به آژانس اطلاع نداده است.

به گزارش رویترز، در پیش‌نویس قطعنامه آمده است: «ایران باید. .. بدون تاخیر اطلاعات دقیق دربارهٔ میزان مواد و تاسیسات هسته‌ای خود را به آژانس ارائه دهد و تمام دسترسی‌های مورد نیاز آژانس برای راستی‌آزمایی این اطلاعات را فراهم کند».

این پیش‌نویس در شرایطی تهیه شده که وزیر خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید در پی حملهٔ آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران، «در حال حاضر غنی‌سازی انجام نمی‌شود، زیرا تاسیسات غنی‌سازی مورد حمله قرار گرفته‌اند».

عراقچی همچنین افزوده که «هیچ‌ گونه تاسیسات غنی‌سازی اعلام‌نشده‌ای در ایران وجود ندارد. تمامی تاسیسات ما تحت پادمان و نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارند».

اظهار نظر این مقام جمهوری اسلامی واکنشی است به انتشار گزارشی در رسانه‌های آمریکا از جمله دو روزنامه نیویورک تایمز و واشینگتن پست که نوشته بودند ایران اخیرا بر سرعت ساخت یک تاسیسات هسته‌ای دیگر افزوده است.

به نوشتهٔ این رسانه‌ها، این تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی و محرمانه در مکانی به نام «کوه کلنگ» در نزدیکی نطنز قرار دارد. ایران تهدید به تلافی‌جویی کرد

با آن‌که به گزارش رویترز، پیش‌نویس قطعنامهٔ آمریکا و سه کشور اروپایی، برخلاف قطعنامهٔ ماه ژوئن که پیش از حمله اسرائیل منتشر شد، ایران را رسماً به نقض تعهداتش متهم نکرده، اما با واکنش جمهوری اسلامی مواجه شده است.

نمایندگی ایران در سازمان ملل در وین جمعه گذشته در پستی در شبکهٔ ایکس هشدار داده بود: «در صورت تصویب این پیش‌نویس، این موضوع به طور اجتناب‌ناپذیری بر روند مثبت همکاری بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاثیر منفی خواهد گذاشت» و تلاش برای تصویب قطعنامه را «اشتباه بزرگی» خواند.

این نمایندگی همچنین افزود که این اقدام، «یک اشتباه بزرگ دیگر پس از به اصطلاح بازگشت سریع تحریم‌ها است و تلاشی عمدی و جدید برای سیاسی کردن شورای حکام محسوب می‌شود». تصویری از یک نشست شورای حکام به ریاست رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیشتر در این باره:  

دیپلمات‌های غربی این پیش‌نویس را عمدتاً «فنی» توصیف کرده و مدعی بودند که هدف آن صرفاً تمدید دستور گزارش‌دهی آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران پس از پایان یافتن ماموریت ۱۰ ساله از سال ۲۰۱۵ است که توافق هسته‌ای برجام امضا شد.

با این حال، متن قطعنامه نه‌تنها شامل زبان سرزنش‌آمیز درباره همکاری ضعیف ایران و دعوت به راه‌حل دیپلماتیک (اشاره غیرمستقیم به احتمال مذاکره با آمریکا) است، بلکه صراحتاً خواستار اجرای «پروتکل الحاقی» شده که ظرفیت بازرسی آژانس را به شدت گسترش می‌دهد.

اجرای پروتکل الحاقی که ایران در سال ۱۳۸۲ آن را امضا کرد اما هرگز به تصویب مجلس نرساند، یکی از ستون‌های اصلی توافق هسته‌ای برجام در سال ۲۰۱۵ بود؛ توافقی که در ازای محدودیت‌های شدید بر برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌ها علیه تهران را لغو کرد.

پروتکل الحاقی به آژانس اجازه می‌دهد نظارت گسترده‌تری بر اماکن و فعالیت‌های هسته‌ای ایران از جمله انجام بازرسی‌های سرزده از مکان‌های اعلام‌نشده داشته باشد.