روز ملی گفتگو و تعامل با دنیا
ساغت 24 -اهمیت گفتوگو و تعامل از آن نظر است که گفتوگو و تعامل یکی از موئلفههای مهم ساختاری فرهنگ صلح است، فرهنگ صلح فرهنگ گفتگو و پیشگیری است و گفتگو روش سازنده صلح است . هدف گفتوگو، کشف عوامل تعیینکننده صلح و تفاهم، تبادل اطلاعات و ایجاد و تقویت روابط با یکدیگر است و گفتوگو خود به منزله حرکت به سوی صلح و یگانگی است.
دفاعی طبیعی حفظ بقاء انسانهای بدوی در مواجهه با خطر به سه شکل ١-مکانیسم ستیز، ٢-مکانیسم فرار و ٣-مکانیسم استتار عمل میکرد ولیکن به تدریج با تکامل مغز متفکر انسان، انسانها به سازوکارهای بدیل و جانشینی برای حل منازعات انسانی دست یافتند، گفتوگو و تعامل یکی از مهمترین دستاوردهای بشری برای پرهیز از درگیری و خشونت است.
گفتوگو موثرترین و در عین حال پیچیدهترین حالت ارتباط انسانی است، گفتوگو فضایی است که در آن روابط مدیریت میشود ، این روابط ممکن است که برای بسیاری گیجکننده و نامرئی باشد. گفتوگو، شکل خاصی از سخن گفتن است، گفتوگو (دیالوگ) با تکگویی (مونولوگ) تفاوت دارد در دیالوگ نوعی تجربه متفاوت از زندگی وجود دارد، نوعی تمرکززدایی از برتری خود (Kennedy). در گفتوگو هر طرف در ذهن خود شخص یا اشخاص طرف مقابل را، واقعا با ویژگیهای خاصشان، ملحوظ میدارد و به آنان با قصد ایجاد رابطهای متقابل و زنده، بین خود و آنها، رو میآورد در گفت و گو (دیالوگ ) ، حقیقتی از پیش تعیین شده وجود ندارد، بلکه این حقیقت در جریان گفتوگو متولد میشود . در واقع اصل و اساس آن، دور شدن از تکسخنی و انحصارطلبی است و هدفش تنها مبادله طرح و تفسیر است. هابرماس نیز همچون سقراط معتقد است که وجود حقیقت ، نهفته در زبان و در دیالوگ میان گویندگان است، و از طریق گفتوگو خود را فاش میکند. اما بر عکس، در مونولوگ یا تکگویی (گفتمان، مجادله، مکالمه و امثال آنها) یک حقیقت از پیش آماده وجود دارد که هر یک از افراد در پی اثبات آنند.
زبان تک گویانه بیش از همه منجر به سلطه، سوءتفاهم و خشونت میشود اما غایت دیالوگ رسیدن به فهم و تفاهم ارتباطی است. بنابراین در گفتوگو، از اختلاف و چند گونگی به سمت وحدت و یگانگی و حقیقت نهایی انتقال پیش میآید که البته این لزوما به معنای هم شکلی و توافق نیست، بلکه گفتوگو ابزاری قابل اعتماد برای تفکر و همکاری است.
این تعریف از دیالوگ هماهنگی بسیاری با تعریف صلح دارد که آن نیز رسیدن به وحدت و یگانگی در عین کثرت است. گفتوگو و تعامل سازنده بخشی از چارچوب جهانی بهتر و امنتر است، گفتوگو لزوما در مورد یافتن توافق مشترک نیست در مورد ایجاد احترام متقابل به منظور ایجاد روابط پایدار است. گفتوگو روابط بین طرفین را از معارضه به احترامگذاری تبدیل میکند و راه روابط جدید را میگشاید .گفتوگو روابط انسانی را از حالت نادانی یا عدم تحمل به وضعیت فهم عمیقتر و احترام به آنچه مشترک است و آنچه نیست، تبدیل میکند، گفتوگو به جلوگیری، کاهش و احتمالا تغییر تنشها و درگیری کمک میکند زیرا با تغییر فهم متقابل از یکدیگر درگیری تغییر میکند، گفتوگو برای درک متقابل بر پرسش، گوش دادن و ایجاد همکاری تاکید دارد و به مشارکتکنندگان کمک میکند تا از مشکل رها شوند. این عناصر گفتوگو به کاهش سوءتفاهمها و برطرف کردن کلیشهها کمک میکنند از این رو میتوان گفت، گفتوگو روش سازنده صلح است.
گفت وگو مذاکره نیست در مذاکره طرفین با هدف وارد کردن فشار برای رسیدن به توافق همراه هستند در گفتوگو هدف این است که بدون الزامی برای دستیابی به یک راهحل در مورد ادراک و درک طرف دیگر از یک موضوع اطلاعاتی کسب شود. در پایان میتوان گفت، گفتوگو برای بهزیستی انسانها بسیار مهم است زیرا میتواند مولد تعامل بوده و با مدیریت روابط، صلح و حمایت اجتماعی به انسانها بدهد و سازه های صلح را در شبکه ها و پیوند های زیست جهان اجتماعی بهبود بخشد.
حسن امیدوار
مدیر گروه صلح انجمن جامعه شناسی ایران
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.