آغاز به کار شانزدهمین دوره جشنواره فیلم مقاومت

ساعت 24-آیین افتتاحیه شانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت شب دوشنبه ۳۱ شهریور ماه با حضور هنرمندان و سینماگران و مقامات لشگری و کشوری در باغ موزه دفاع مقدس در جوار مزار شهدای گمنام آغاز شد.

مهدی عظیمی میرآبادی دبیر این دوره از جشنواره در این مراسم، گفت: ذیل دو هدف راهبردی انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس که هدفش تثبیت سینمای انقلاب اسلامی بود شکل گرفت و آن حمایت و پشتیانی از هنرمندان سینمای انقلاب و دفاع مقدس است که جشنواره در پی این هدف با جدیت بیشتری طراحی و پیگیری شد تا وظیفه‌ای را که در این زمینه برعهده دارد به عمل برساند.

دبیر شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت افزود: خواهش می‌کنم به اختلاف نظرها و سلیقه‌هایی که بعضا وجود دارد و باعث لنگی و کندی در انجام فعالیت‌های انقلاب اسلامی می‌شود اعتبار ندهید، چرا که آنچه که اعتبار دارد خون شهدا و انقلاب اسلامی است و باقی همه اعتبارات دنیایی است.

در ابتدای این مراسم نیز سردار محمدحسین سپهر، جانشین رئیس سازمان بسیج مستضعفین، طی سخنانی گفت: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ما شاهد چند واقعه بزرگ در دنیا بودیم. در دو دهه آخر قرن بیستم و در دهه اول قرن بیست و یکم چند واقعه بزرگ در جهان رخ داد و سرنوشت جهان را تحت تاثیر خود قرار داد.

وی افزود: یکی از آنها فروپاشی شوروی بود و تک قدرتی شدن دنیا با یک تمدن غربی که با رهبری و سرکردگی آمریکا شکل گرفت. واقعه بعدی وقوع انقلاب اسلامی و پیروزی آن بود و پس از آن دفاع مقدس و هشت سال جنگ تحمیلی که در گوشه‌ای از غرب آسیا در کشور ما رخ داد.

سپهر در ادامه به حادثه یازده سپتامبر که بیشترین تاثیر را در جهان گذاشته اشاره کرد و گفت: اما حتما می‌توان گفت مهم‌ترین واقعه دفاع مقدس ما در انقلاب اسلامی بود یا بهتر است بگوییم انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بود که تاثیرات شگرفی را در آینده جهان به جا گذاشت.

آئین بزرگداشت ۵ چهره سینمایی

در بخش دیگر از این مراسم، کلیپ نکوداشت زنده یاد خسرو سینایی، هادی مشکوه تهیه‌کننده، غلامرضا جنت خواه دوست مستندساز، همایون رضا عطاردی آهنگساز و شهید حسین فهیمی کارگردان و عضو هیئت علمی دانشگاه سوره پخش شد.

حبیب احمدزاده در این بخش با مرور خاطراتی از زنده‌یاد خسرو سینایی بیان کرد: امثال آقای سینایی بسیار هستند، این ما هستیم که بلد نیستیم با زبان درست با آن‌ها صحبت کنیم. ما فقط بلدیم با افراد با زبان خودی صحبت کنیم. فکر می‌کنم یکی از مشکلات ما همین زبانی است که به روز نیست. آقای سینایی در همه جشنواره‌های دانش آموزی دفاع مقدس در مناطق مرزی شرکت می‌کرد. همسرشان به کودکان نقاشی یاد می‌داد و دخترشان تئاتر.

او در ادامه با اشاره به خاطراتی از خسرو سینایی گفت: سینایی هیچوقت برای کارهای دفاع مقدس نه نمی‌گفت. ممنونم از آقای عظیمی که دایره دوستان را گسترش داد و این نکوداشت را برای او نیز برگزار کرد، آقای کیارستمی نیز به همین شکل بود. زنده‌یاد کیارستمی پس از بازدید از موزه جانبازان شیمیایی اعلام کرد هر کار که لازم باشد حاضر است برای این جمع انجام دهد و در مقابل نیز از او خواستند فقط صدای مظلومیتشان را به جهان برساند. این را برای اولین بار در یک مراسم رسمی می‌گویم که زنده یاد کیارستمی از آن به بعد هر گاه برای حضور در رویدادی به خارج از کشور می‌رفت، از ما درخواست می‌کرد تعدادی مستند مرتبط با جانبازان شیمیایی مانند «خاطراتی برای تمام فصول» را با زیرنویس مرتبط با کشور مقصدی که به آن سفر می‌کرد آماده کنیم تا همراه خود ببرد. همین فیلم‌ها را در کلاس‌ها و کارگاه‌های خود برای سینماگران خارج از کشور به نمایش می‌گذاشت.

وی در پایان تأکید کرد: من خواهش می‌کنم یک بار هم احساس کنید شاید زبان ما زبان رسانه نیست و نمی‌توانیم با مردم سخن بگوییم. کمی هم خودمان را مقصر بدانیم. این ما هستیم که باید با مردم ارتباط بگیریم نه آن‌ها با ما.

در ادامه حسین عقیقی برای صحبت از زنده‌یاد جنت‌خواه دوست، به روی سن آمد و بیان کرد: من افتخار داشتم سال‌ها در خدمت آقای جنت خواه دوست باشم که در همه برنامه‌های ما پیش قدم بود. او فیلمی به نام «نینوا» ساخته بود. این مرد به نسبت چیزی که اعتقاد داشت، مصمم بود، فیلم‌های زیادی ساخت، مطالعات زیادی داشت و هیچوقت سعی نکرد نقاط ضعفش دیده شود. یکی از چشمان او مشکل داشت اما سعی می‌کرد همه ضعف‌ها را تبدیل به فرصت کند.

وی درباره سینایی هم گفت: یادم است سینایی فیلمی جنگی ساخت که به کن رفت و درخشید، درواقع ما فیلمی جنگی را بردیم و در کن نمایش دادیم، این موضوع برای ما بزرگتر از جام جهانی فوتبال بود، سینایی در آن جشنواره از مظلومیت ایران به خوبی دفاع کرد، در روزگاری که نگاه خوبی به ایران نبود.

عقیقی ادامه داد: ای کاش بشود جنت‌خواه‌ها و کیارستمی‌ها و… بتوانند وظایف خود را انجام بدهند. اینطور نشود که دایره برایشان تنگ شود. توجه کنید که با گذشت ۴۰ سال از جنگ هنوز نتوانسته‌ایم برای سردارانمان سریال بسازیم. باید به دنبال نفوذی‌ها در عرصه‌های فرهنگی بگردیم، چه کسی جلوی کار را گرفته بود؟ یعنی اینقدر در مملکت فیلمساز نداریم؟

احمد عبدالهیان سخنران بعدی درباره زنده‌یاد هادی مشکوه اظهار کرد: مشکوه در قرآن به معنای نور است و هادی مشکوه نور سینمای ایران بود. نه به چپ وصل بود نه راست. نه اصولگرا بود نه اصلاح‌طلب. او یک فیلمساز بود، بعد از انقلاب اولین تهیه‌کننده سینمای ایران بود و فیلم‌هایی ساخت که مایه افتخار سینمای ایران است. او به هیچ جناحی وصل نبود.

او در ادامه اظهار کرد: ما هر بار شاهد این هستیم که مدیری می‌آید و می‌گوید ما می خواهیم ریل‌گذاری کنیم! گویا کارمندان وزارت راه هستند، آقایان اختلافات را کنار بگذارید، به سینمای ایران بها بدهید، مشکوه رانت‌خوار نبود، خانه اش را فروخت تا «میرزا کوچک خان» را ساخت و.... ولی در مسیر همین ریل‌گذاری‌ها پشت در فارابی گیر کرد! بعضی منتقدان در برنامه هفت برای هم شمشیر از رو می‌کشند، برخی می‌گویند سینمای ایران سخیف شده و یا ضعیف شده است. چرا این همه سلیقه‌ای نگاه می‌کنیم؟

عبدالهیان گفت: این سفره‌ای که پهن شده برای همه باز کنیم، من سه فیلم با مشکوه ساختم، بدون اینکه یک ریال از مراکز دولتی پول گرفته باشیم. حتی هنوز بدهکاریم، در آخرین باری که او را دیدم آقای ایوبی رییس سازمان سینمایی بود، او در همان حالت که در بیمارستان بود پروانه ساخت می‌خواست، چپ و راست را دور بریزیم، به سینما کمک کنیم. جناب آقای عظیمی ریل‌گذاری شما هم به سمت بیابان نباشد.

در ادامه ناصر شفق تهیه‌کننده به جایگاه آمد و در سخنانی گفت: برای خود من شوک‌آور بود که آن نهالی که از سال‌های اولیه انقلاب کاشته شد، حالا به چنین درخت تنومندی تبدیل شده است. چون آن موقع همه پای کار بودند. به برگزارکنندگان جشنواره تبریک می‌گویم که در این شرایط سخت معیشتی این جشنواره را برگزار می‌کنند.

وی افزود: این موضوع را به فال نیک می‌گیرم. اولین فیلم آقای عطاردی را من تهیه کردم، دیدم بسیار دوست داشتنی بود. هنوز هم باورم نمی‌شود او نیست. او دنیایی از خلاقیت و انسانیت بود، می‌دانم به مجید انتظامی برنمی‌خورد که اگر بگویم برای موسیقی یکی از فیلم‌ها با او قرارداد بستیم. همایون به دلیل کرونا درگذشت، اگر او فوت نمی‌کرد ما از همایون خیلی می‌شنیدم، او خیلی مستعد بود، در یک دوره کلان ما به فیلم‌هایی که دارای ارزش بودند، پشت کردیم و بها ندادیدم.

شفق در پایان گفت: افتخار می‌کنم شاگرد استاد خسرو سینایی بودم.

قاسم قلی پور نیز گفت: من شانس این را داشتم که در سینما شاگردی بسیاری از بزرگان را بکنم بویژه شاگردی زنده یاد سمندریان، خسرو سینایی و محمدرضا اصلانی که وجه مشترک این آموزش‌ها یک چیز بود و آن این که مغلوب نماد انسانی آنها شدم. خسرو سینایی اندیشه‌هایش کیلومترها جلوتر از خودش بود و اگر یکی از پایه‌های سینما و تئاتر غوعاسالاری است هیچکدام از این عزیزان این یک پایه را نداشتند. به خصوص سینایی که بسیار نجیب بود و به خاطر این نجیبی لطمه خورد. باید مویه کرد که نجابت مقهور غوغاسالاری شد. او نه جارچی بود و نه جارچی داشت. او مدرسی فرهیخته و شاعری عاشق بود. فیلمسازی متفکر که بسیار متاسف هستم از اینکه چهار اثر ویژه او با دوربین شکل نگرفت. آخرین فیلمی که قرار بود بسازد «قطار زمستانی» بود که موفق نشد آن را بسازد. برای یک زایش بی تردید باید بطن سالمی وجود داشته باشد. گاهی اوقات کوهی تراشیده می‌شود تا شاید الماسی بدست آید. غافل از این که باید سنگیی را پیدا کرد که الماس در خود داشته باشد و ما بسیار در این عرصه لطمه خوردیم.

در ادامه حبیب احمدزاده به نمایندگی از خانواده سینایی، برادر همایون عطاردی، فرزند هادی مشکوه و برادر جنت خواه دوست و همچنین مادر شهید حسین فهیمی کارگردان و عضو هیئت علمی دانشگاه سوره که دو فرزندش را در راه انقلاب اسلامی تقدیم کرده است، نیز به جایگاه آمدند و لوح سپاس جشنواره را دریافت کردند.

پس از این نکوداشت، دکتر محمد یاشار نادری مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت فتح نیز به ایراد سخنرانی پرداخت و ضمن تبریک ایام هفته دفاع مقدس، گفت: همزمانی شانزدهمین جشنواره فیلم مقاومت را با این ایام به فال نیک گرفته و از همکاران عزیزم در انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس و همکاران پرتلاش در دبیرخانه جشنواره بین المللی فیلم مقاومت تشکر می‌کنم که در یک سال گذشته به صورت شبانه روزی مجاهدانه برای برپایی این جشنواره تلاش کردند. امروز در شرایطی قرار داریم که سینما نه یک هنر و یک صنعت که یک ظرفیت و بستر مهم برای ملت‌ها و حکومت‌ها به شمار می‌رود. سینما با سرمایه آغاز به کار کرد و با هنرتداوم یافت و با صنعت ادامه داد. اما امروز نه سرمایه، نه هنر و نه صنعت صرف است بلکه یک بستر برای بیان منویات دولت‌هاست . خام خیالی است که فستیوال‌های رنگارنگ را صرفا رویدادهای هنری تصور کنیم.

رونمایی از یادنامه رسول ملاقلی‌پور

پایان بخش این مراسم رونمایی از یادنامه رسول ملاقلی‌پور و تقدیر از خانواده وی بود. دکتر پرویز فارسیجانی دبیر این بخش گفت: رسول ملاقلی‌پور از جمله هنرمندانی است که از دریای شوق خویش سیراب شده بود و از خرمن هنر انقلابی آنقدر لبریز بود که با تلاش مومنانه خود در سینمای دفاع مقدس اثاری ماندگار به جا گذاشت که هرچه زمان می‌گذرد جای خالی او بیشتر احساس می‌شود. او عشق و حماسه را با جامعه و زمانه خود پیوندی زیبا زد و با ساخت «سفر به چزابه»، «مزرعه پدری» و «هیوا» زمان گذشته را با حال و آینده پیوندی دیگر داد.

دبیر بخش نشان رسول افزود: بنا بود در سالروز درگذشت او این مراسم انجام شود که متاسفانه با وجود کرونا این اتفاق به تاخیر افتاد و توفیق یافتیم در دل جشنواره شانزدهم این مراسم برگزار شود و با تشکیل شورایی منتخب از صاحب نظران، سینماگر این بخش مشخص شود که در این زمینه با در نظر گرفتن چهار محور و معیار اصلی نوآوری درتمامی رشته‌های سینمایی از پژوهش و نویسندگی تا کارگردانی و فیلمبرداری و حتی مدیریت سینمایی که خلاقیتی در آن باشد تقدیر کنیم. این گامی است که می‌تواند شوق وانگیزه سینماگر عزیزی را که امروز بسیار مظلوم و مهجور است افزایش دهد.

در خاتمه دکتر حسین انتظامی رئیس سازمان سینمایی ، دکتر نادری مدیرعامل بنیاد فرهنگی روایت فتح، امیرسرتیپ شاهین تقی خانی معاون فرهنگی و روابط عمومی ارتش جمهوری اسلامی ایران و مهدی عظیمی میرآبادی دبیر این دوره از جشنواره از خانواده مرحوم رسول ملاقلی پور تقدیر کردند و از کتاب یادنامه رسول ملاقلی‌پور رونمایی کردند.