گمانه زنی یورونیوز در باره جانشین ظریف
ساعت 24 - - سیاست خارجی درسالهای پیش رو به ویژه صلح یا جنگ هسته ای از نیرومندترین متغیرهای سیاسی ایران در معادلات داخلی به حساب می اید وبه همین دلیل وزیر خارجه دولت سیزدهم که باید سیاست خارجی را پیش ببرد در کل کابینه اهمیت فوق العاده دارد. وزیر خارجه دولت سیزدهم اگر فردی تندرومثل جلیلی باشد به جنگ هسته ای تمایل دارد وفضا را به آن سمت پیش خواهد برد واگر فردی مثل متکی باشد فضارا کمی متعادل تر خواهد کرد.
اما چه کسانی بیش از دیگران برای حضور در ساختمان شماره ۲ وزارت امور خارجه در خیابان امام خمینی بخت بیشتری دارند؟
سعید جلیلی
احتمالا او را میتوان یکی از تندروترین سیاستمداران و دیپلماتهای جمهوری اسلامی به شمار آورد. کسی که در مناظرههای انتخاباتی هم به ویژه در حوزه سیاست خارجی نگاهی تندتر از سایر کاندیداها به این مقوله داشت. از آنجایی که جلیلی ۴ سال قبل به احترام رئیسی نامزد انتخابات نشد، بسیاری همان زمان او را وزیر خارجه کابینه احتمالی رئیسی در صورت پیروزی بر روحانی میدانستند. اما رئیسی در دوره قبل شکست خورد و جلیلی هم همچنان به اقدامات خود در چارچوب دولت سایه ادامه داد.با این حال در این دوره جلیلی نامزد انتخابات شد و تا روزهای پایانی هم از صحنه کنار نرفت و در بحثهای انتخاباتی نشان داد که نگاهش به ویژه در حوزه سیاست خارجی تفاوتهای جدی دارد. اگر رئیسی ۴ سال قبل در انتخابات پیروز شده بود، جلیلی بخت بیشتری برای تصدی سمت وزارت امور خارجه داشت، اما این بار به نظر میرسد گزینههای دیگر از بخت بیشتری برای جانشینی جواد ظریف برخوردارند.
علی باقری کنی
علی باقری کنی، این روزها بیش از سایرین در گمانهزنیها مطرح میشود و حتی برخی از ناظران سیاسی از همین حالا برادرزاده آیتالله محمدرضا مهدوی کنی، رئیس پیشین مجلس خبرگان را وزیر خارجه آتی در دولت ابراهیم رئیسی میدانند. باقری متولد ۱۳۴۶ است و در یکی خانوادههای قدرتمند در نظام جمهوری اسلامی رشد کرده است.
علی باقری کنی پس از حضور ابراهیم رئیسی در راس قوه قضائیه تا اندازهای تغییر کرد. از شخصیتی رسانهای که همواره به دلیل اظهارنظرهای تند و جنجالیاش در رابطه با آمریکا و غرب شناخته میشد، به فردی کمتر رسانهای بدل شد. رئیسی او را جانشین محمدجواد لاریجانی در سمت «دبیر حقوق بشر» قوه قضائیه کرد. بعد از آن باقری به عضوی از تیم رئیسی تبدیل شد.
گفته میشود او یکی از کسانی بوده که با توافقات حاصله در وین مخالفت کرده و مانع احیای برجام در دولت روحانی شده است. او البته پیشتر هم کارنامه پررنگی در زمینه مخالفت با توافق هستهای از خود بر جای گذاشته است. این در حالیست که رئیسی در آخرین مناظره انتخاباتی تاکید کرده بود که در دولت او، به برجام به عنوان یک توافق و تعهد ملی عمل خواهد شد. حال باید دید در صورتی که علی باقری کنی جانشین جواد ظریف شود، چه سرنوشتی در انتظار برجام خواهد بود.
حسین امیرعبداللهیان
معاون عربی آفریقایی وزارت امور خارجه در دولت محمود احمدی نژاد دیگر گزینهای است که برای تصدی وزارت خارجه در دولت ابراهیم رئیسی نامش طرح میشود. حسین امیرعبداللیهان که ۵۷ سال دارد تنها معاونی بود که با حضور جواد ظریف در سمت خود باقی ماند. او که روابط نزدیکی با نیروهای قدس سپاه پاسداران دارد بعد از حضور ظریف در وزارت خارجه همچنان به کار خود به عنوان معاون عربی آفریقایی وزارت خارجه ادامه داد.
هرچند تا کنون عموم تحلیلها از بخت بالاتر علی باقری کنی برای تصدی وزارت خارجه حکایت دارد، اما امیرعبداللهیان هم در این معادلات بیبخت نیست و ممکن است ارتباطات گسترده او با نیروهای مختلف سیاسی در بدنه حاکمیت به کمک او بیاید.
منوچهر متکی
منوچهر متکی عموما با ماجرای برکناری بیسابقهاش از وزارت خارجه توسط محمود احمدینژاد شناخته میشود. ماجرای برکناری متکی هرچه که بوده است، او که احتمالا یگانه دیپلماتی است که در حین سفر کاری از مقام خود برکنار شده است، حالا یکی از گزینههای تصدی وزارت امور خارجه در دولت ابراهیم رئیسی است. آقای متکی به مدت ۵ سال در دو دولت محمود احمدی نژاد وزیر امور خارجه بود و از معدود کسانی بود که پس از پایان دولت نخست احمدینژاد، همچنان از قطار کابینه پیاده نشد.او که ۶۸ سال دارد، در سالهای پس از احمدی نژاد در حلقههای قدرت اصولگرایان نقش پررنگی ایفا میکرد اما عموما چندان مقبول واقع نمیشد. گفته میشود او در هفتههای اخیر تلاشهای خود را برای معرفی به عنوان گزینه تصدی وزارت امور خارجه در دولت رئیسی افزایش داده است، اما بعید به نظر میرسد این شخصیت سیاسی از بخت چندانی برای پذیرش این سمت برخوردار باشد.
مهدی صفری
مهدی صفری یکی از دیپلماتهای قدیمی جمهوری اسلامی است که در سالهای اخیر کمتر حضور سیاسی و رسانهای داشته است. آقای صفری از جمله دیپلماتهایی است که در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی در چندین کشور مهم مسئولیت سفیری بر عهده داشته است.
برخی از ناظران سیاسی میگویند از آنجایی که رئیسی ترجیح میدهد از چهرههای کمتر شناخته شده و کمتر رسانهای در کابینه خود استفاده کند، شانس مهدی صفری میتواند بالا رود. ضمن اینکه او سابقه طولانی در وزارت امور خارجه داشته و میتواند به عنوان یک مؤلفه مثبت شناخته شود.
با این حال سابقه معرفی گزینههای وزارت امور خارجه نشان داده که گاهی چهرههایی در نهایت برای این سمت معرفی و انتخاب میشوند که در تحلیلهای رسانههای حضور چندان پررنگی نداشتهاند. برخی از رسانهها همچنین از سید عباس عراقچی، کاظم غریبآبادی و همچنین سید علی حسینیتاش هم به عنوان گزینههای محتمل برای جانشینی وزارت امور خارجه یاد میکنند.با تمام آنچه گفته شد و به ویژه با عنایت به ماجرای فایل صوتی افشا شده از اظهارات ظریف و واکنش علی خامنهای به آن صحبتها تقریبا مشخص شده که وزارت خارجه در دولت جدید قرار نیست نقش چندان مهم و کلیدی در فرآیندهای مربوط به دیپلماسی ایران ایفا کند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.