گمانه زنی ها از شتاب نداشتن ایران برای مذاکره
ساعت 24 - ریاست جمهوری درایران شروع و در آن سید ابراهیم رییسی برنده اعلام شد گفت وگوهای صلح هسته ای که 6 دور آن در وین برگزار شده بود متوقف شد. این مذاکرات هنوز ادامه پیدا نکرده و به نوعی قطع شده است. کشورهای غربی به ویژه آمریکایی ها اصراردارند دورهفتم مذاکرات از همان جایی که قطع شده بود آغاز شود اما به نظر می رسد ایران شتابی برای شروع گفت وگو ندارد.
درباره این رفتار ایران گمانه زنی ها در دوسرمرز بدبینی و خوش بینی ایستاده اند. بدبین ها که رهبران کشورهای غربی و تحلیلگران غربی اند و حتی تا حدودی روسیه نیز در این باره با غربی ها سازگار شده این است که ایران می خواهد با دستاوردهای قابل لمس در نزدیک تر شدن به ساخت و تولید اورانیوم بسیار غنی شده به پای میز مذاکره برگردد و امتیازهای بیشتری را طلب کند. آنطور که نماینده روسیه گفته است ایران می خواهد راه بازگشت آمریکا در شکستن پیمان تازه را برای همیشه مسدود کند ونیز همه تحریم های ایران برداشته شودو خوش بین ها اما می گویند دولت درایران تغییر کرده است و گروه جدید مذاکره کننده باید آمادگی پیدا کنند. با این همه به نظر می رسد یورش همه جانبه ای از سوی سه کشور اروپایی و نیز اتحادیه اروپا و آمریکا برای تسریع در روند مذاکرات شروع شده است. پس از آنکه وزیر خارجه آلمان از ایران خواست زودتر به میز بگفت وگو برگردد و هشدار داد تا ابد نمی شود به ایران مهلت داد، حالا وزیر خارجه تازه انگلستان نیز همین حرف را در دیدار با امیر عبداللهیان بیان کرده است. از سوی دیگر جوزپ بورل٬ مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا٬ چهارشنبه ۳۱ شهریور در دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، بر ضرورت از سرگیری مذاکرات احیای توافق هستهای موسوم به برجام در وین٬ پایتخت اتریش تاکید کرد.این دیدار در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شده است.
دفتر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیهای اعلام کرده است، جوزپ بورل و آنتونی بلینکن در خصوص موضوعات کلیدی مورد توجه مشترک، از جمله افغانستان و ایران، و همچنین برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفتوگوکردند.در این بیانیه آمده است، در خصوص برجام، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر ضرورت از سرگیری گفتوگوها در وین تأکید کرد و گفت برجام همچنان یک ابزار کلیدی برای منع گسترش تسلیحات هستهای در جهان، برقراری صلح در منطقه و امنیت بینالمللی است، اما اگر بخواهیم از اجرای کامل آن اطمینان حاصل کنیم زمان بازگشت به اجرای آن نامحدود نیست.به دنبال روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا و تمایل او به بازگشت به برجام، مذاکرات احیای این توافق هستهای در وین با حضور غیر مستقیم آمریکا آغاز شد. تاکنون شش دور از این مذاکرات با حضور ایران و کشورهای حاضر در این توافق برگزار شده است٬ اما ایران به دنبال انتخابات ریاست جمهوری در ۳۰ خرداد امسال خواستار توقف مذاکرات هستهای در وین شد و تاکنون تاریخ مشخصی برای از سرگیری این مذاکرات تعیین نشده است.این در حالی است که آمریکا میگوید، فرصت برای بازگشت به پایبندی کامل به برجام برای همیشه پا برجا نخواهد بود و تداوم گسترش فعالیتهای هستهای ایران فراتر از محدودیتهای تعیین شده باعث میشود تا واشینگتن از نقطه بازگشت به برجام دور شود.
مذاکرات متمرکز بر برجام
جوزپ بورل همچنین با حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در نیویورک دیدار و در خصوص از سرگیری مذاکرات برجام گفت وگو کرد.دفتر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیهای در روز چهارشنبه در خصوص این دیدار گفته است، مذاکرات جوزپ بورل و حسین امیر عبداللهیان بر موضوع توافق برنامه جامع مشترک یا برجام متمرکز بود.طبق این بیانیه، جوزپ بورل بر لزوم همکاری کامل ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی برای حل مسائل باقیمانده تأکید کرد.مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز دوشنبه گفته بود که تصمیمات دولت ایران بر فعالیتهای راستیآزمایی و نظارت این نهاد بر ابعاد مختلف برنامه هستهای ایران «تاثیر منفی» گذاشته و «به طور جدی توانایی فنی آژانس را برای حفظ آگاهی» از روند برنامه هستهای ایران به خطر انداخته است.رافائل گروسی با تاکید بر اینکه آژانس انرژی اتمی برای راستی آزمایی و نظارت بر تعهدات هستهای ایران به این اطلاعات نیاز دارد، گفته است هنوز مسائلی مانند «وجود چندین ذره اورانیوم با منشأ انسانی در سه مکان در ایران» مطرح است که حل نشده است.«
در بیانیه دفتر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح شده است که جوزپ بورل در یدار با حسین امیر عبداللهیان «بر نگرانی خود از مسیر کلی برنامه هستهای ایران تاکید کرد.»طبق این بیانیه وزیر امور خارجه ایران از تمایل کشورش برای از سرگیری مذاکرات در آینده نزدیک اطمینان داد.به گزارش ایرنا٬ حسین امیرعبداللهیان نیز در این دیدار گفته است که دولت ابراهیم رئیسی «با جدیت در حال بررسی سوابق مذاکراتی» است و این دولت مذاکرات برجام را «از سر خواهد گرفت.»
وزیر امور خارجه ایران اضافه کرده است: «ملاک ما عمل طرفهای مقابل است و نه اظهار نظر آنها. دولت جدید در حال مرور و مطالعه پرونده مذاکرات انجام شده است. نه اتلاف وقت میکند، نه رفتار غیر سازنده آمریکا را میپذیرد و نه کشور را معطل وعدههای توخالی سابقهدار خواهد کرد.»مذاکرات احیای توافق هستهای برجام در وین در راستای فراهم کردن اجرای کامل این توافق توسط ایران و آمریکا برگزار میشد، که تاکنون به نتیجهای نرسیده است.دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق آمریکا، با خارج کردن ایالات متحده از برجام٬ تحریمهای گستردهای را علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد.ایران نیز در مقابل از شماری از تعهدات خود در چارچوب برجام عدول کرده و برنامه هستهای خود را توسعه داده است.آنتونی بلینکن ماه گذشته گفته بود، با توجه به پیشرفتهای تازه ایران در برنامه هستهایش «داریم به نقطهای نزدیکتر میشویم که بازگشت به برجام آن منافعی که از این توافق انتظار میرود را برآورده نمیکند».