بازگشت اعتماد به بورس اولین اقدام برگشت شاخص بازار/ سهام‌داران به چه مسائلی توجه میکنند؟

ساعت 24 - بازار سرمایه این روزها درحالی درگیر خروج پول معامله‌گران حقیقی‌ از بورس است که ریشه این موضوع را می توان تصمیمات غلط و خلق‌الساعه و کاهش بی اعتمادی به بازار دانست.

html>

این روزها حال و روز بازار سرمایه اصلا خوب نیست و در بهترین حالت بازار در حال درجا زدن و در یک وضعیت رکودی قرار گرفته است. سهامداران در این شرایط نه صعود در بورس می‌بینند بلکه شاهد سقوط شاخص هستند.

در حالی بازار سرمایه به اواسط آذرماه رسیده که ۱۶ ماه از آغاز ریزش بازار گذشته است؛ اما بورس ‌بازان نتوانستند رنگ سبز را به ‌طور پایدار بر تابلوهای معاملاتی مشاهده کنند. این در حالی است که شاخص‌ بورس در تابستان یک‌ بار دیگر توانسته بود، کانال یک‌ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد را از آن خود کند.

بعد از چند اتفاق مثبت در حوزه ‌های اقتصادی و بین‌المللی که روند صعودی بازار را ایجاد کرد، بازار وارد یک روند نزولی شد تا شاخص به کمتر از یک‌ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد برسد. این اتفاق در هفته‌های گذشته موج جدیدی از ناامیدی در بازار سهام ایجاد کرده است.

عقب ‌نشینی نماگر اصلی بورس از اواسط شهریور ‌ماه، در حالی آغاز شد که تحلیلگران، گشایش ‌های اقتصادی، بهبود روند سرمایه ‌گذاری و خروج از شرایط کرونایی را عوامل اثرگذار بر بهبود عملکرد صنایع عنوان می ‌کردند؛‌ اما نه ‌تنها این محرک‌ ها نتوانست بازار را از ورود به بحران فعلی محافظت کند؛ بلکه صنایع تحت‌ تاثیر چالش ‌های موجود و دستورالعمل‌های لحظه‌ای برخی سیاستگذاران در مورد نرخ دستوری صنایع ، تصویر نامطلوبی به نمایش گذاشتند.

چرا پول هوشمند وارد بازار سرمایه نمی‌شود؟

پول های پارک شده در این شرایط قصد ورود به بازار را ندارند و این عدم پیش بینی پذیری بازار همه اتفاقات را برای یک رکود طولانی در بازار سرمایه فراهم کرده است. سهامداران حقیقی و خرد هم در این شرایط از بازار خسته شده‌اند و هر روز کفه آمار ورود و خروج پول حقیقی به بازار به سمت خروج پول سنگینی می کند. مهمترین دلیل این وضعیت را می توان به بی اعتمادی بازار سرمایه و سهامداران به اتفاقات پیرامون بورس ربط داد.

به نظر می‌رسد، مشکل جدی بازار در این روزها، عدم‌ ورود پول هوشمند به بورس است. پول ‌هایی که از ترس سیاستگذاری‌های بی‌ پشتوانه ممکن است به جای بازار سهام وارد سایر بازارها شوند. به هر روی با توجه به این وضعیت باید انتظار داشت روزهای پرنوسان تالار شیشه‌ای ادامه یابد. رفتارهای ضد و نقیض سیاستگذار در ‌ماه‌ های اخیر، ابهامات بازار سرمایه را دو چندان کرده است.

به عبارت دیگر، تحلیلگران بازار سرمایه علت اصلی کاهش ارزش معاملات و میل به خروج سهامداران حقیقی را افزایش نا اطمینانی ‌ها و ریسک‌های بورس تهران می ‌دانند. تحولات بازارهای جهانی، شیوع سویه جدید ویروس کرونا، تحولات بازار ارز و مذاکرات احیای برجام از مهم‌ ترین ریسک‌های بازار سهام در شرایط فعلی هستند. علاوه بر این‌ها در هفته آینده، لایحه بودجه به مجلس می‌رود و از لایحه بودجه 1401 رونمایی خواهد شد.

هزینه‌ های دولت و شرکت‌های دولتی، سیاست‌ های ارزی، پولی و مالی دولت و پیش بینی فروش نفت از جمله مواردی هستند که مورد توجه فعالان بازار سرمایه خواهند بود. به علاوه مسئله فروش دارایی‌ ها و واگذاری سهام دولت به طور خاص مورد توجه سهامداران و معامله‌ گران بورس خواهد بود.

تصمیماتی که یکباره حذف می‌شوند!

یکی از موضوعاتی که باعث بازگشت اعتماد به بورس می‌شود، ثبات در تصمیم گیری در سازمان بورس و بورس ها می باشد. این مسئله می تواند تا حدود زیادی سهامداران به شکل گیری تصمیمات در محیطی درست و منطقی اعتماد کنند، اما در شرایطی که تصمیمات خلق‌الساعه گرفته می‌شود و به صورت فوری نیز این تصمیمات لغو می‌شود.

به عبارت دیگر، این روزها در بازار سرمایه اتفاقی در بازار سرمایه به چشم می خورد که تنها نتیجه آن کاهش اعتماد به تصمیم گیران به بورس است. یعنی تصمیماتی که اتخاذ می گردد و به یکباره لغو می شود، تنها یک کارکرد دارد؛ آن هم کاهش اعتماد به بازار سرمایه است. به عنوان نمونه در روزهای گذشته شاهد آگهی شدن چهار پذیره نویسی برای چهار شرکت بیمه‌ای بودیم؛ اما به یکباره خبر لغو این پذیره نویسی ها و موکول شدن آن ها به یک تاریخ دیگر منتشر شد.

در همین زمینه برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند، بیماری بورس امروز، کمبود نقدینگی و عدم وجود تقاضا نیست، بلکه بورس در دو سال گذشته، درگیر تصمیماتی بوده است که در نهایت به ضرر سهامداران و بازار سرمایه تمام شده است. به عنوان نمونه سهام خودروسازان، به دلیل افزایش قیمت و لغو قیمت گذاری دستوری بسته می شود و در نهایت این تصمیم تغییر می کند. اینها همه ضربه به اعتماد مردم به بورس است.

در بورس موضوعی به اسم پیش بینی پذیر بودن وجود دارد که متاسفانه در بورس ایران در یک سال و نیم گذشته این مساله تحت الشعاع قرار گرفته است. پول به دنبال بازارهایی می رود که پیش بینی پذیر باشند. مشکل بورس، امروز مداخله است؛ مداخله در قیمت گذاری، مداخله در عملیات بازار، مداخله در شاخص و... .

اعتماد به بازار بر می‌گردد؟

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، به بی اعتمادی ایجاد شده در میان سهامداران اشاره کرد و گفت: سال گذشته دولت تامین مالی زیادی را از این بازار به شکل انتشار اوراق، فروش سهام و دیگر موارد انجام داد که این اتفاق فشار زیادی را به بازار وارد کرد. از طرف دیگر حضور تعداد زیادی از مردم با هجوم گسترده نقدینگی به بازار سرمایه، خارج از کشش این بازار بود و فقط سبب افزایش قیمت‌ها و عدم ورود نقدینگی به سمت اقتصاد واقعی شد.

رییس سازمان بورس با بیان اینکه هر گاه که شاهد چنین اتفاقی در اقتصاد کشور بوده ایم بعدها با بحران‌های جدی مواجه شدیم، ابراز امیدواری کرد: با پیگیری‌هایی که اکنون در دستور کار است، بخشی از اعتماد از دست رفته را به بازار بازگردانیم.

حال باید منتظر ماند و دید، سازمان بورس برای بازرگشت اعتماد به بورس چه برنامه ای دارد و این مسئله می تواند تا چه اندازه بی اعتمادی موجود در بورس را ترمیم کند.