تورم سه رقمی مواد پروتیینی

مسعود یوسفی در اعتماد نوشت: مرکز آمار ایران تغییرات متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب برای گروه‌های مختلف کالاهای خوراکی در مناطق شهری کشور را اعلام کرده که تصویر روشنی از گرانی خوراکی‌ها در سال 1402 به صورت ماه به ماه ارایه می‌کند. در این گزارش از مفهوم «متوسط قیمت پرداخت شده برای محصولی باکیفیت ثابت» استفاده شده است.

این مفهوم بدان معناست که محصولی کاملا مشخص با مشخصات دقیق و ثابت طی دوره زمانی و با ترکیبی از وزن یا مقدار مشخص با داده‌های اسکنری در نظر گرفته شده است. مطابق همین «متوسط قیمت» که توسط مرکز آمار ایران ارایه شده در بهمن ماه امسال یعنی یک ماه به پایان سال 1402، در میان 53 قلم خوراکی منتخب در نقاط شهری، 20 قلم از آن‌ها تغییر قیمت بالاتری از نرخ تورم سالانه داشته‌اند. اما نکته نگران‌کننده اینکه در یک مقیاس سالانه، فقط تورم 5 قلم کالا رو به پایین بوده و 48 قلم کالای دیگر همچنان رو به بالا حرکت کرده‌اند. اتفاقی که با گذشت نزدیک به دو سال از حذف ارز 4200 تومانی برای تامین نهاده‌های خوراکی همچنان تداوم دارد.

در برخی کالاهای خوراکی، ‌میزان افزایش قیمت نزدیک به پایان سال 1402 به ‌شدت بالاست. به‌طور مثال کنسرو ماهی تن نیز در میان اقلام خوراکی، در صدر تورم سالانه قرار داشته است. تورم سالانه این کالا نزدیک به 113 درصد بوده. گوشت قرمز نیز در آستانه تورم 100 درصدی قرار گرفته است. قیمت یک قوطی 180 گرمی کنسرو تن ماهی در بهمن پارسال چیزی حدود 39 هزار تومان بوده. در دی ماه امسال این رقم به حدود 80 هزار تومان و در بهمن ماه یعنی یک ماه بعد، دو هزار تومان بیشتر شده است! یا قیمت یک کیلو گوشت گوسفندی که در بهمن پارسال حدود 287 هزار تومان بوده در دی ماه امسال به 536 هزار تومان افزایش پیدا کرده و سپس یک ماه گذشته و 100 هزار تومان به قیمت آن افزوده شده است! در مورد گوشت گاو و گوساله نیز همین روند تکرار شده. قیمت یک کیلو گوشت گاو یا گوساله در بهمن پارسال حدود 266 هزار تومان بوده که بهمن امسال به 531 هزار تومان رشد کرده است. یعنی چیزی بیش از 100 درصد تورم در این کالا طی یک‌سال رقم خورده است.

وضعیت گوشت سفید نیز تعریفی ندارد. قیمت یک کیلو مرغ ماشینی (غیرسنتی) در بهمن پارسال حدود 56 هزار تومان بوده و در بهمن امسال این رقم به 87 هزار تومان رسیده. یک کیلو ماهی قزل‌آلا نیز از حدود 130 هزار تومان در بهمن پارسال به حدود 215هزار تومان در بهمن امسال رسیده و نشان می‌دهد که این قبیل خوراکی‌ها خود را همپای تورم عمومی بالا کشیده‌اند. نکته عجیب، افزایش قیمت کالاهایی است که قیمت آن‌ها عموما به صورت «دستوری» توسط دولت تعیین می‌شود. مثلا یک بسته 200گرمی خامه پاستوریزه در بهمن پارسال حدود 24 هزار تومان قیمت داشته، در دی ماه امسال به حدود 32 هزار تومان رشد پیدا کرده یا یک قالب 100 گرمی کره پاستوریزه که بهمن پارسال حدود 26هزار تومان بوده و بهمن امسال به 32 هزار تومان رشد قیمت پیدا کرده است. تورم سه رقمی در برخی کالاهای خوراکی در حالی طی یک‌سال اخیر شکل گرفته است که اگر همین الان قیمت‌گذاری دستوری برداشته شود؛ بسیاری از این محصولات با عددهای نجومی راهی بازار خواهند شد و به نظر می‌رسد که بخش اصلی ماجرا که همان «تورم عمومی» در ایران است را باید دلیل به وجود آمدن چنین وضعیتی در بخش خوراکی‌ها دانست.موضوع تورم دو رقمی که از سال 96 به بعد تداوم داشته و حالا در کانال 40 درصدی جا خوش کرده، ‌موضوع انتقاد بسیاری از فعالان اقتصادی و اقتصاددانان از طیف‌های مختلف است.

محسن رنانی، اقتصاددان در یادداشتی که به تازگی در کانال تلگرامی خود منتشر کرده در این باره با اشاره به حمله «مغولان» به ایران و تخریب زیرساخت‌های فرهنگی کشورمان نوشته است: «مغولانِ مدرن اما کار دیگری می‌کنند؛ آنان ساختمان تخریب نمی‌کنند، حتی ساختمان و صنعت هم می‌سازند؛ اما آرام‌آرام، با ابزاری نرم به نام تورم، نه تنها فقرا را که توان دفاع از خود ندارند، به فلاکت می‌کشانند، بلکه ارزش‌های انسانی و اخلاقی کل جامعه را نابود می‌کنند. آنگاه جامعه‌ای که اخلاق و ارزش‌های انسانی و ایمانی نداشته باشد و بخش بزرگی از آن هم فقیر و به حاشیه رانده شده باشد، در چرخه‌ای از تخریب نسل‌ها خودبه‌خود نابود خواهد شد. » در ادامه نگاهی داریم به برخی تحولات قیمتی در خوراکی‌ها که توسط مرکز آمار ایران ارایه شده است.