آهسته شدن رشد اقتصادی به روایت بانک جهانی

ساعت 24 - پس از بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول دورنمای اقتصاد ایران را به تصویر کشیده است. در مجموع بررسی‌های این دو نهاد بین‌المللی نشان می‏دهد مسیر رشد تولید ناخالص داخلی کشور تحت تاثیر عوامل متعددی به‌ویژه ایستایی رشد بخش نفت، نزولی خواهد شد.

بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول (IMF) در گزارش‌های اخیر خود تصویر واضح‌تری از دورنمای اقتصاد ایران ترسیم کرده‌اند. این دو نهاد بین‌المللی روند دو شاخص کلیدی «رشد اقتصادی» و «تورم» در ایران را نزولی پیش‌بینی می‌کنند. براساس جدیدترین بروزرسانی گزارش «چشم‌انداز اقتصاد جهانی» صندوق بین‌المللی پول، رشد تولید ناخالص داخلی ایران در سال جاری با کاهش 1.3واحد درصدی نسبت به سال 1402 به 3.3درصد کاهش پیدا خواهد کرد. برآورد می‌شود رشد اقتصادی ایران در سال 1404 نیز با اندکی کاهش به 3.1درصد تقلیل یابد.

تازه‌ترین گزارش بانک جهانی درباره اقتصاد ایران نیز روند کاهش رشد اقتصادی را تایید می‌کند؛ به طوری که پیش‌بینی می‌شود رشد تولید ناخالص داخلی ایران که در سال 1402 با افزایش 1.2واحد درصدی نسبت به سال پیش از آن به 5درصد رسیده بود، در سال جاری به 3.2درصد کاهش یابد. برآورد می‌شود این روند نزولی طی دو سال آینده تداوم پیدا کند و رشد اقتصادی در سال‌های 1404 و 1405به‌ترتیب به 2.7 و 2.4درصد تنزل یابد.

بانک جهانی در گزارش خود تاکید کرد که ناترازی‌های اقتصادی ناشی از دخالت در قیمت‌گذاری و سیاست‌های اقتصادی نامناسب، هزینه اقتصادی تداوم تحریم‌ها و محدویت‌های مالی و تشدید نااطمینانی‌های ژئوپلیتیک باعث شده است ابهاماتی در مورد چشم‌انداز رشد پایدار اقتصاد ایران وجود داشته باشد. این نهاد بین‌المللی همچنین هشدار داد تمرکز تجارت با شرکای تجاری معدود، کشور را در برابر تکانه‌های تجاری آسیب‌پذیر کرده و اقداماتی از جمله عضویت در بریکس و سازمان همکاری شانگهای، به دلیل عدم عضویت در «کارگروه اقدام مالی» (FATF) و تداوم تحریم‌ها کم‌اثر بوده است.نقش نفت با نگاه دقیق‌تر به داده‌های گزارش بانک جهانی، می‌توان گفت یکی از دلایل اصلی افت شتاب رشد اقتصادی کشور در سال‌های آینده، «ایستایی» بخش نفت خواهد بود. نفت نقش قابل‌توجهی در اقتصاد ایران دارد؛ به طوری که این بخش در سال گذشته 8.6درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل داد، و رشد نزدیک به 17درصدی آن یکی از عوامل ثبت رشد اقتصادی 5درصدی در سال 1402 بود.

براساس گزارش بانک‌ جهانی، برآورد می‌شود نرخ رشد بخش نفت در سال جاری و طی دو سال آینده در سطح 5درصد درجا بزند. باید توجه کرد که افت شتاب رشد اقتصادی بدون نفت بسیار کمتر از افت شتاب رشد بخش نفت خواهد بود؛ به‌طوری‌که رشد اقتصادی بدون نفت در سال جاری با 0.8واحد درصد کاهش، به 3درصد خواهد رسید، و در سال 1404 به 2.5درصد تنزل خواهد یافت.

با‌این‌حال، پیش‌بینی می‌شود روند تولید نفت در این سال‌ها افزایشی باشد، و تولید روزانه این کالای استراتژیک از 3میلیون بشکه در سال 1402 به 3.2میلیون بشکه در سال جاری برسد. برآورد بانک جهانی برای تولید روزانه نفت ایران در سال‌های 1404 و 1405 نیز به ترتیب 3.3میلیون و 3.5میلیون بشکه است.

دنیای اقتصاد