از جاکارتا تا استانبول؛ شهرهای در حال فرورفتن
ساعت 24 - این خانه مدت‌هاست که دارد در زمین فرو می‌رود». این حرف اِرنا است که می‌گوید ۲۲ سال پیش بیرون خانه که می‌ایستاد پنجره‌ها به موازات سینه‌اش بود؛ اما حالا به سطح زانوهایش رسیده.
اِرنا در جاکارتا، پایتخت اندونزی زندگی می‌کند؛ از جمله شهرهای جهان که با بیشترین سرعت در حال فرونشست است. یکی از مناطقی که بیشترین میزان فرونشست را در جاکارتا داشته شمال این شهر است که خانه ارنا در آنجاست. خانه حالا پایین‌تر از سطح جاده قرار گرفته و وقتی باران شدید می‌بارد آب به داخل خانه سرازیر می‌شود.
اِرنا ۳۷ سال دارد و اینجا بزرگ شده است. او بندر و مسجد شلوغ محله را به یاد دارد که حالا دیگر مدت‌هاست برای همیشه زیر آب فرو رفته‌اند. دیوارهای خانه اِرنا که در دهه ۱۹۷۰ ساخته شده ترک دارند و در داخل می‌توان دید که لایه‌های ضخیمی از بتن به کف آن اضافه کرده‌اند – چیزی حدود ده بار از زمانی که خانه ساخته شده - تا آن را به سطح زمین برگردانند.
ضخامت لایه بتنی اضافی روی کف اولیه خانه در بعضی از اتاق‌ها حالا به یک متر می‌رسد. اما خانه هنوز در حال فرو نشست است و اِرنا توان مالی برای نقل مکان به جایی دیگر ندارد. بنا به پژوهشی که دانشگاه صنعتی نانیانگ (سنگاپور) انجام داده این یکی از ده‌ها منطقه ساحلی است که با سرعتی نگران‌کننده در حال فرونشست هستند.
این گروه، فرونشست زمین در داخل و اطراف ۴۸ شهر ساحلی واقع در آسیا، آفریقا، اروپا، و آمریکای شمالی و جنوبی را بررسی کرده. اینها مناطقی هستند که بطور خاص در برابر افزایش سطح دریا، که عمدتا ناشی از تغییرات اقلیمی است و همچنین فرونشست زمین، آسیب‌پذیرند.
بر اساس این مطالعه و داده‌های جمعیتی سازمان ملل، بی‌بی‌سی تخمین می‌زند که نزدیک به ۷۶ میلیون نفر در بخش‌هایی از این شهرها زندگی می‌کنند که بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ به طور متوسط حداقل یک سانتیمتر در سال فرونشست داشته‌اند.
تاثیر این امر بر زندگی آن‌ها می‌تواند بسیار زیاد باشد - به عنوان مثال در تیانجین در شمال شرقی چین، سه هزار نفر در سال ۲۰۲۳ از ساختمان‌های آپارتمانی مرتفع تخلیه شدند، پس از آنکه فرونشست ترک‌های بزرگی در خیابان‌های اطراف ایجاد کرد.
همه ۴۸ منطقه شهری روی این کره مشخص شده‌اند. شدیدترین موارد فرونشست زمین در شهر تیانجین مشاهده شده. شهر تیانجین در چین در قرن حاضر شاهد توسعه سریع صنعتی و زیرساختی بوده. بخش‌هایی از شهر که بیشترین آسیب را دیده بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ بطور میانگین ۱۸/۷ سانتیمتر در سال نشست کرده‌است.
کره زمین در حال چرخش که ۴۸ شهر را نشان می‌دهد
برای مشاهده میزان فرونشست شهر مورد نظر، یک شهر را در زیر انتخاب کنید. نقشه‌ای که بیشترین مناطق فرونشست را در آن شهر نشان می‌دهد، با رنگ سبز نمایش داده می‌شود و شامل جزئیات عوامل موثر در فرونشست هم است.
میزان فرونشست از یک نقطه مرجع در هر شهر اندازه‌گیری می‌شود که دانشمندان آن را پایدارتر از سایر شهرها می‌دانند - می‌توانید در انتهای این مقاله اطلاعات بیشتری در مورد روش مطالعه بخوانید.
پیامدهای خطرناک برداشت آب‌های زیرزمینی
شریل تای محقق ارشد پژوهش دانشگاه صنعتی نانیانگ می‌گوید: «فرونشست زمین در بسیاری از شهرها امری معمول است».به گفته او « یکی از شایع‌ترین عوامل آن برداشت آب‌های زیرزمینی است».آب‌های زیرزمینی در زیر سطح کره زمین در داخل شیارها و منافذ داخل شن و خاک و صخره‌ها یافت می‌شوند.
این آب‌ها تقریبا نیمی از آب مورد مصرف خانگی از جمله آب آشامیدنی را در جهان تامین می‌کنند و برای آبیاری محصولات کشاورزی هم ضروری‌اند. اما رشد و توسعه شهرها کمبود منابع آب شیرین را در پی دارد. در بعضی جاها مثل جاکارتا خانوارها و صنایع خودشان حفاری می‌کنند و چاه می‌زنند و بیش از حد آب استخراج می‌کنند.
برداشت آب به مقادیر بیش از حد به این شیوه در درازمدت منجر به فشرده شدن خاک می‌شود و در نهایت باعث می‌شود که سطح زمین و هر چیزی که روی آن بنا شده فرو برود یا نشست کند.
انیمیشنی که پمپاژ آب زیرزمینی را نشان می‌دهد
خانم تای می‌گوید: «بسیاری از شهرهایی که در حال فرونشست هستند در آسیا یا آسیای جنوب شرقی واقع شده‌اند. دلیلش احتمالا این است که در این مناطق به دلیل رشد بسیار سریع جمعیت و توسعه گسترده شهری تقاضا برای آب بسیار بالاست».
این امر به گفته او «می‌تواند منجر به برداشت بیش از حد آب‌های زیرزمینی شود و به نوبه خود به مشکلات بیشتری دامن بزند. .. یعنی سیلاب‌‌های بیشتر، شدیدتر، و طولانی‌مدت‌‌تر در آینده». او توضیح می‌دهد که به علاوه ممکن است «نفوذ آب شور اتفاق بیافتد و به زمین‌های کشاورزی و کیفیت آب آشامیدنی آسیب بزند. »
بعضی از انواع زمین بیشتر از بقیه نشست می‌کنند و خانم تای معتقد است که خطر فرونشست در شهرهای ساحلی که روی دلتاهای پست بنا شده‌اند بالاست یعنی جایی که رودخانه‌ها قبل از اینکه به دریا برسند تقسیم می‌شوند. جاکارتا، بانکوک، هوشی‌مین، و شانگهای از جمله این شهرها هستند.
در حال حاضر نیمی از شهر جاکارتا پایین‌تر از سطح دریا قرار دارد. موقعیت این شهر روی زمینی باتلاقی که در آن ۱۳ رودخانه به اقیانوس می‌ریزند آن را بسیار آسیب‌پذیر کرده است.
به گفته خانم تای ترکیب فرونشست زمین و بالا آمدن سطح دریا به روند «افزایش نسبی سطح دریا» سرعت می‌بخشد. او می‌گوید: «دو عامل اینجا دخیل است: پایین رفتن زمین و بالا آمدن آب.»
سازمان هواشناسی اندونزی اعلام کرده که «چرخه سیل که سابقا هر پنج سال یک بار رخ می‌داد ممکن است به دفعات بیشتری تکرار شود. » چون «روند کلی بارندگی‌های شدید در اندونزی همزمان با بالا رفتن دمای سطح زمین و تراکم گازهای گلخانه‌ای در حال افزایش است.»
در طول دهه گذشته ده‌ها نفر در جاکارتا جانشان را در سیل از دست داده‌اند و حداقل ۲۸۰ هزار نفر مجبور شدند تا پایین آمدن سطح آب خانه‌های خود را ترک کنند.
از آنجایی که بخش‌هایی از شهر جاکارتا در حال حاضر چهار متر پایین‌تر از سطح‌شان در سال ۱۹۷۰ قرار دارند دولت اندونزی تصمیم گرفته روی جزیره‌ای دیگر پایتختی جدید بنا کند؛ شهر نوسانتارا روی جزیره بورنئو به فاصله ۱۲۰۰ کیلومتر (۷۵۰ مایل) از پایتخت کنونی.
پایتخت جدید فاصله زیادی با دریا خواهد داشت و برای ذخیره آب رودخانه و آب باران به سد و مخزنی بزرگ متکی خواهد بود. هدف این است که آب تصفیه و به همه خانه‌ها و ادارات شهر توزیع خواهد شود و به این ترتیب نیاز به استخراج آب‌های زیرزمینی از بین خواهد رفت.
اما تاسیس پایتخت جدید بحث‌برانگیز بوده و ساخت آن کند پیش می‌رود. هزینه ۳۴ میلیارد دلاری این کار و همینطور تاثیر زیست محیطی آن بر این منطقه - از جمله مناطقی در کره زمین که بیشترین تنوع زیستی را دارند - مورد انتقاد قرار گرفته است. ساختمان‌هایی در منطقه ابوت متا در شهر لاگوس که روکایات در آن زندگی می‌کند و در حال فرونشست است. خط نقطه‌چین سفید موقعیت قبلی ساختمان را نشان می‌دهد
پنج تا از شهرهایی که تیم دانشگاه صنعتی نانیانگ (سنگاپور) درباره‌اش تحقیق کردند در آفریقا قرار دارند، از جمله شهر لاگوس در نیجریه. سال گذشته بیش از ۲۷۵ هزار نفر از ساکنان شهر گرفتار سیل شدند.
روکایات که ۲۸ سال دارد سه سال قبل در جستجوی شغل و زندگی بهتر به منطقه ابوت متا در شرق لاگوس نقل مکان کرد.
اما وسع او فقط به اجاره در منطقه‌ای رسید که زمینش در حال فرونشست است - یکی از مناطقی که در پژوهش دانشگاه صنعتی نانیانگ مشخص شده است.
او می‌گوید: «زندگی در جایی که با هر بارندگی شدید و طوفان آب به داخل خانه سرازیر می‌شود سخت است. مجبورم از راهرو آب خالی کنم.»
دیوارهای خانه او ترک دارد، زمینش مرطوب است، و سقفش چکه می‌کند. به گفته متخصصان این وضعیت در مناطقی که زمین در حال فرونشست است پدیده رایجی است.
هم در لاگوس و هم در جاکارتا توسعه شهری بسرعت جریان دارد و جمعیت در حال افزایش است. بیش از نیمی از مردم به آب لوله‌کشی دسترسی ندارند. در چنین شهرهایی است که مردم و صنایع خودشان دست به پمپاژ آب‌های زیرزمینی می‌زنند و میزان بالای فرونشست زمین در همین جاها دیده می‌شود.
پمپاژ آب‌های زیرزمینی یکی از دلایل اصلی فرونشست زمین در نیمی از ۴۸ شهر ساحلی است که تحقیق دانشگاه صنعتی نانیانگ به آن اشاره کرده و بی‌بی‌سی هم آن را بررسی کرده است. فعالیتهای دیگر انسانی مثل ساختمان‌سازی و حفاری معدن هم می‌تواند در آن نقش داشته باشد.
عوامل طبیعی از جمله حرکت صفحات پوسته زمین، زمین‌لرزه، و تراکم خاک – یعنی فشرده شدن خاک و سفت شدن آن در طول زمان – هم می‌تواند در فرونشست زمین تاثیر داشته باشد اما برخی کارشناسان معتقدند که تاثیر این عوامل کمتر از فعالیتهای انسانی است.
بی بی سی
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.