سرنگونی دولت نپال در پی خیزش مردمی
ساعت 243 - سربازان ارتش نپال روز چهارشنبه ۱۰ سپتامبر (۱۹ شهریور) با استقرار در خیابانهای پایتخت، کاتماندو، از مردم خواستند در خانه بمانند تا آنها نظم را برقرار کنند.

استقرار نیروهای مسلح که از مراکز اصلی کاتماندو محافظت میکردند، نشانهای از بازگشت نسبی کنترل به شهر کاتماندو است که در روزهای گذشته صحنه درگیری، خشونت و آشوب بود. سربازان در حالی که خودروها و مردم را بازرسی میکردند، به ساکنان درباره مقررات منع رفتوآمد اطلاع میدادند.
ارتش اواخر سهشنبه هشدار داده بود که نیروهای امنیتی مصمم به حفظ نظم و قانون هستند. ارتش معمولاً در نپال وارد عمل نمیشود و نیروهایش از ابتدای خیزش در پادگانها ماندند؛ همزمان، پلیس از کنترل اوضاع عاجز بود. در بیانیه ارتش آمده است که ۲۷ نفر مظنون به غارت بازداشت شدهاند.
روز سهشنبه اعتراضات به شدت خشونتآمیز شده بود؛ تظاهرکنندگان ساختمانهای دولتی و خانههای سیاستمداران را به آتش کشیدند و به برخی از مقامات سیاسی حمله کردند. نخستوزیر با گسترش انتقادها از مسئولان کشور استعفا داد، هرچند این اقدام تاثیر چندانی بر آرام کردن اوضاع نداشت.
دهها هزار معترض همچنان در خیابانها باقیمانده و جادهها را مسدود و ساختمانهای دولتی را اشغال کردند. بالگردهای ارتش برخی وزیران را به مناطق امن منتقل کردند. سهشنبه همچنین صدها زندانی از زندانهای کاتماندو و دیگر شهرها گریختند زیرا ماموران پلیس با افزایش حملات معترضان به نیروهای امنیتی، پستهای خود را ترک کرده بودند. آغاز ماجرا: خشم از فیلترینگ شبکههای اجتماعی
روز دوشنبه، تظاهراتی به رهبری جوانانی که از مسدود شدن چند شبکه اجتماعی خشمگین بودند، کاتماندو را فرا گرفت. پلیس به سوی جمعیت آتش گشود و در نتیجه تیراندازیها ۱۹ نفر کشته و دهها نفر دیگر زخمی شدند. اگرچه روز سهشنبه فیلتر شبکههای اجتماعی برداشته شد اما اعتراضات ادامه یافت، این بار با سوخت خشم ناشی از مرگ معترضان و اتهامات مربوط به فساد سیاسی.
رام چندرا پودل، رئیسجمهور نپال که مقام تشریفاتی دارد، از معترضان خواست به راهحلی مسالمتآمیز روی بیاورند و از تشدید بیشتر تنشها خودداری کنند. او استعفای نخستوزیر «کادگا پراساد اولی» را پذیرفت و از او خواست تا تشکیل دولت جدید، دولت موقت را هدایت کند، هرچند موقعیت و محل دقیق «پراساد اولی» مشخص نیست.
اعتراضات جاری در نپال که به «خیزش نسل زد» مشهور شده است، پس از آن آغاز شد که دولت شبکههای اجتماعی از جمله فیسبوک، ایکس و یوتیوب را مسدود کرد و اعلام داشت این شرکتها از ثبت و پذیرش نظارت دولتی خودداری کردهاند.
بسیاری از جوانان از این موضوع خشمگین هستند که فرزندان سیاستمداران موسوم به «بچههای رانتخوار» در رفاه و با امتیازات بسیار زندگی میکنند، در حالی که بیشتر جوانان در یافتن کار با دشواری مواجهاند. طبق گزارش بانک جهانی، نرخ بیکاری جوانان در سال گذشته در نپال حدود ۲۰ درصد بوده و دولت برآورد میکند که روزانه بیش از ۲ هزار جوان برای یافتن کار به خاورمیانه یا آسیای جنوب شرقی مهاجرت میکنند. حمله به سیاستمداران، ساختمانها و خانهها
ویدئوهای منتشرشده در شبکههای اجتماعی نشان میدهد معترضان، شیر بهادر دیوبا رهبر حزب کنگره نپال و همسرش آرزو رانا دیوبا، وزیر خارجه کنونی را مورد ضرب و جرح قرار دادهاند. هر دو در یکی از ویدئوها خونآلود به نظر میرسند و دیده میشود که رهبر حزب برای نجات به جایی منتقل میشود. این حزب بزرگترین حزب کشور و بخشی از ائتلاف حاکم است.
بامداد چهارشنبه از ساختمان پارلمان، کاخ ریاستجمهوری، دبیرخانه مرکزی که محل دفاتر نخستوزیر و وزارتخانههای کلیدی است همچنین اقامتگاه رسمی نخستوزیر هنوز دود بلند میشد. ساختمان انتشارات کانتیپور، بزرگترین رسانه کشور، به آتش کشیده و تخریب شد. نمایشگاههای خودرو نیز به آتش کشیده شدند و خودروهای سوخته در خیابانها دیده میشدند. نخستوزیر دستور تحقیق درباره تیراندازیها را صادر کرده و وعده پرداخت غرامت به خانوادهها داده است. دولت در پی قانونگذاری برای شبکههای اجتماعی
خشونتها در حالی رخ میدهد که دولت نپال در حال پیگیری طرحی گستردهتر برای قانونگذاری در حوزه شبکههای اجتماعی است. این لایحه با هدف اطمینان از «مدیریت درست، مسئولیتپذیری و پاسخگویی» این پلتفرمها تدوین شده است.این طرح بهطور گسترده بهعنوان ابزاری برای سانسور و مجازات مخالفان دولت که اعتراضات خود را آنلاین بیان میکنند، مورد انتقاد قرار گرفته است.
بر اساس این لایحه، شرکتها موظف خواهند بود دفتر رابط یا نمایندهای در کشور تعیین کنند. گروههای حقوق بشری آن را تلاشی از سوی دولت برای محدود کردن آزادی بیان و حقوق اساسی دانستهاند. شرط ثبتنام شامل حال چندین شبکه اجتماعی پرکاربرد در نپال میشد. آنهایی که ثبتنام نکرده بودند، هفته گذشته مسدود شدند، در حالی که تیکتاک، وایبر و سه پلتفرم دیگر که ثبتنام کرده بودند بدون وقفه در حال فعالیتند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.