چشم‌انداز ی از عدم قطعیت و پیچیدگی
ساعت 24 - فعال‌سازی مکانیسم ماشه به معنای بازگشت تمامی تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران است که پیش از توافق هسته‌ای برجام، در قالب شش قطعنامه بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ به تصویب رسیده بودند. نکته حائز اهمیت این است که با اجرای این قطعنامه‌ها، ایران بار دیگر ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار می‌گیرد. محدودیت‌های روابط ایران با شرق را نمایان می‌سازد.
چشم‌انداز آینده، ترکیبی از عدم قطعیت و پیچیدگی است. بن‌بست دیپلماتیک ممکن است طولانی شود و روابط ایران با غرب همچنان متشنج باقی بماند. در این میان، نقش شرکای شرقی ایران، هرچند مهم، اما محدودیت‌های خاص خود را دارد. توانایی ایران در مدیریت تنش‌ها، حفظ حقوق هسته‌ای خود، و در عین حال، جلوگیری از انزوای کامل، به میزان هوشمندی و انعطاف این کشور در تعامل با بازیگران کلیدی بستگی دارد.
مقامات ایرانی، از رئیس‌جمهور تا وزیر خارجه و رئیس مجلس، به لزوم دیپلماسی و گفت‌وگو اشاره کرده‌اند، اما در عین حال، بر عدم تسلیم در برابر فشار و لزوم قوی‌شدن نیز پافشاری می‌کنند. این دوگانگی، نیاز به یک توازن دقیق دارد. در نهایت، موفقیت ایران در عبور از این مرحله حساس، به انسجام داخلی، اتخاذ تصمیمات واقع‌بینانه و طراحی یک سیاست خارجی چندوجهی بستگی دارد که بتواند در عین دفاع از منافع ملی، از تشدید بحران‌ها جلوگیری کرده و راه را برای یک راه‌حل پایدار و توافقی هموار سازد.
این بدان معناست که وضعیت هسته‌ای ایران به عنوان تهدیدی برای امنیت بین‌المللی تلقی می‌شود، امری که می‌تواند بهانه‌ای برای اقدامات شدیدتر برای برخی کشورها باشد. هرچند ایالات متحده در حال حاضر تمایلی به اقدام نظامی نشان نمی‌دهد، اما گزارش الشرق‌الاوسط حاکی از آن است که آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در حال تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای بر اساس فصل هفتم هستند که می‌تواند راه را برای چنین اقداماتی هموار کند.
روابط ایران با قدرت‌های شرقی، به ویژه چین و روسیه، در کنار غرب، ابعاد پیچیده‌ای دارد. این دو کشور، با وجود عضویت دائم در شورای امنیت، در گذشته به تحریمهای ضدایرانی رای مثبت داده‌اند و اکنون نیز توانایی آن‌ها در کنترل تحولات بین‌المللی و تاثیرگذاری بر مسائل ایران محدود است
ایران استدلال می‌کند که کشورهای غربی، به ویژه اروپایی‌ها، خود در ابتدا مفاد برجام را نقض کرده‌اند و بنابراین حق درخواست فعال‌سازی این سازوکار را ندارند. محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه، این اقدام را سوءاستفاده از شورای امنیت و احیای غیرقانونی قطعنامه‌های لغو شده خوانده که تنها نقش دیپلماتیک اروپایی‌ها را از بین می‌برد. سیدعباس عراقچی، وزارت امور خارجه ایران نیز با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، بر غیرقانونی بودن این اقدام و عدم تعهد ایران به تبعیت از آن تاکید کرده است.
در همین راستا، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس، نیز اجرای اسنپ‌بک را غیرقانونی دانست و هشدار داد «در صورتی که کشوری بخواهد بر اساس این قطعنامه‌های غیرقانونی اقدامی علیه ایران انجام دهد، با اقدام متقابل و جدی ایران روبرو خواهد شد و سه کشور اروپایی بانی این اقدام غیرقانونی هم واکنش ما را خواهند دید».
با این حال، کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تاکید کرده که بازگشت تحریم‌ها به معنای پایان دیپلماسی با ایران نیست و راه‌حل پایدار تنها از طریق مذاکره ممکن است. او همچنین از ایران خواسته است تا همکاری کامل خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را از سر گیرد. این اظهارات نشان می‌دهد که غرب، با وجود اعمال تحریم‌ها، همچنان دریچه دیپلماسی را کاملاً نبسته است، هرچند که شرایط کنونی، بن‌بست دیپلماتیک طولانی‌مدت را محتمل می‌سازد.
واقعیت‌های پیچیده روابط ایران و غرب
فعال‌سازی مکانیسم ماشه، نمادی از شکست دیپلماسی و بازگشت به دوران تقابل است. ایالات متحده، که از زمان خروج یک‌جانبه از برجام تحریمهای گسترده‌ای را علیه ایران اعمال کرده، همچنان بر رویکرد فشار حداکثری تاکید دارد. اگرچه مقامات آمریکایی مانند مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا از دیپلماسی به عنوان یک گزینه سخن می‌گویند، اما در عمل، واشنگتن تمایلی به مذاکره بدون پیش‌شرط و با هدف نابودی تاسیسات هسته‌ای ایران ندارد.
اروپا نیز، با وجود تلاش‌های اولیه برای حفظ برجام، در نهایت با ایالات متحده همسو شده است. دیپلمات‌های اروپایی اعلام کرده‌اند که به راهبرد سال ۲۰۰۳ شامل ترکیبی از فشار و گفت‌وگو بازمی‌گردند. این راهبرد، که پیش از برجام نیز دنبال می‌شد، نشان‌دهنده عزم اروپا برای اعمال فشار بیشتر بر ایران است. اتحادیه اروپا نیز بدون تاخیر، روند بازگرداندن تحریمهای تعلیق شده خود را آغاز خواهد کرد. این همسویی، به گفته کارشناسان با هدف حفظ اهرم‌های فشار بر ایران صورت گرفته است.
در این میان، ایران ادعاهای سه کشور اروپایی و آمریکا مبنی بر بازگشت قطعنامه‌های لغوشده را رد کرده و بر قصور آن‌ها در اجرای تعهدات برجامی و حمایت ضمنی از تجاوزات اسرائیل تاکید می‌کند. تهران معتقد است که اقدامات اعتمادسازش نه تنها کافی، بلکه فراتر از تعهدات برجامی بوده است. این وضعیت، روابط ایران با غرب را در یک دور باطل از اتهام‌زنی قرار داده است. تنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی نیز بر این روابط سایه افکنده با این حال، امر مسلم اینکه غرب با یک صدای واحد، خواهان محدود کردن برنامه هسته‌ای و موشکی ایران است و دیپلماسی، اگرچه کاملاً متوقف نشده، اما در بن‌بست عمیقی قرار گرفته است.
دیپلماسی فعال و هوشمندانه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و کشورهای غربی، همچنان یک گزینه حیاتی است. ایران نباید تصور کند که با فعال‌سازی مکانیسم ماشه، تمام پل‌های ارتباطی با غرب قطع شده است. تهران باید متناسب با منافع ملی و شرایط بین‌المللی، راه‌های جدیدی برای گفت‌وگو و همکاری تعریف کند
توسعه ایرانی
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.