چگونه بفهمیم روان‌پریش هستیم؟
ساعت 24 - - با توجه به این که تخمین زده می‌شود از هر ۱۰۰ نفر، یک نفر معیارهای روان‌پریشی را داشته باشد، ممکن است شما همین امروز با یک روان‌پریش برخورد کرده باشید. ممکن است این فرد کسی باشد که صبح امروز در را برای شما باز کرده، همکار میز روبروی شما یا غریبه‌ای که کنار شما در قطار مشغول مرور بی‌هدف شبکه‌های اجتماعی بوده است. ممکن است همسایه‌تان، شریک زندگی‌تان یا حتی شاید. .. خود شما باشید.
با وجود این که روان‌پریشی نسبتاً رایج است، اکثر موارد تشخیص داده نمی‌شوند. بسیاری از افرادی که صفات روان‌پریشانه دارند، بدون اینکه هرگز این موضوع را بدانند، تمام زندگی خود را سپری می‌کنند.
دکتر گریم فِیرچایلد، استاد روان‌شناسی دانشگاه باث، می‌گوید: «اکثر مواقع، افراد روان‌پریش تشخیص داده نمی‌شوند. رفتار آن‌ها گاهی بسیار افراطی است، اما ممکن است اصلاً ندانند که روان‌پریش هستند. »
اگرچه فرد روانی ممکن است خود را متفاوت از دیگران احساس کند، اما بیشتر آن‌ها آرام و بی‌صدا در میان ما زندگی می‌کنند، گرچه همه آن‌ها هم قاتلان زنجیره‌ای در حال شکل‌گیری نیستند. در واقع شاید حتی جذاب، خوش‌سخن و ظاهراً موفق باشند.
و اگر این احساس برایتان آشنا و کمی ناخوشایند است، چه در مورد کسی که او را می‌شناسید و چه خودتان، چند پرسش هست که ممکن است بخواهید در مورد آن‌ها تامل کنید.
اگر کمی نگران شده‌اید یا فکر می‌کنید ممکن است روان‌پریش باشید، خبر خوب این است: احتمالاً این‌طور نیستید. دکتر بث ویسر، دانشیار روان‌شناسی دانشگاه لیک‌هد کانادا می‌گوید: «اگر کسی نگران این است که روان‌پریش باشد، احتمالاً روان‌پریش نیست.»دلیل این موضوع ساده است. طبق گفته کارشناسان برجسته صفات شخصیتی «تاریک»، روان‌پریش‌ها فکر نمی‌کنند که مشکلی در آن‌ها وجود دارد.
دکتر نادیا هایم، دانشیار روان‌شناسی شخصیت و روان‌پریشی دانشگاه ناتینگهام ترنت در این زمینه می‌گوید: «در واقع، آن‌ها فکر می‌کنند که دیگران ضعیف یا عجیب هستند، نه اینکه خودشان مشکلی در رفتارشان داشته باشند. »
حالا اگر واقعاً فکر می‌کنید که روان‌پریشی ممکن است در مورد شما یا کسی در زندگی‌تان صدق کند، باید یک نکته مهم را در ذهن داشته باشید: روان‌پریشی پدیده صفر و صدی یا باینری نیست. انسان‌ها به دو گروه قاتل آدمخوار و پسر پیغمبر تقسیم نشده‌اند. روان‌پریشی یک طیف است و بسیاری از موارد در نواحی خاکستری قرار دارند.
روان‌پزشکان و روان‌شناسان از چک‌لیست‌های مختلفی استفاده می‌کنند تا میزان روان‌پریشی یک فرد را با ارزیابی صفات شخصیتی او بسنجند.
اگر نمره بسیار بالایی در این چک‌لیست‌ها بگیرید، ممکن است اختلال شخصیت روانی کامل در شما تشخیص داده شود، اما نمرات متوسط هم می‌توانند نشان‌دهنده گرایش‌های خفیف روان‌پریشانه باشند؛ و بسیاری از ما چند صفت از این دست را داریم.
در واقع، طبق گفته دکتر رونالد شوتن، روان‌پزشک قانونی برجسته، ۱۵ درصد مردم «تقریباً روانی» هستند. این بدان معناست که آن‌ها تحت تاثیر برخی صفات روان‌پریشانه هستند اما اختلال شخصیتی قابل تشخیص ندارند. آن صفات کدامند؟
مدل سه‌وجهی روان‌پریشی در سال ۲۰۰۹، روان‌پریشی را ترکیبی از سه بُعد می‌داند:
«ظلم‌ورزی»، یعنی بی‌رحمی و بی‌احساسی نسبت به دیگران؛
«بی‌مهاری»، یعنی ناتوانی در کنترل هیجان‌ها و رفتارهای ناگهانی؛
و «جرات»، یعنی خونسردی و نترسی افراطی در موقعیت‌های خطرناک. آزمایش روان‌پریشی
در سال ۲۰۲۲، روان‌شناسان چند دانشگاه بریتانیا مقیاس ۵۴ سوالی «روان‌پریشی موفق» را تعریف کردند که برای بررسی صفات روان‌پریشانه در افراد با عملکرد بالا طرح شده است، یعنی کسانی که ممکن است برخی ویژگی‌ها را نشان دهند بدون اینکه رفتار مخرب یا جنایی داشته باشند.
اگر با بسیاری از جملات زیر موافق هستید، ممکن است همین بهانه‌ای برای مشورت با یک متخصص باشد. اما به یاد داشته باشید که این جملات تنها بخشی از ابزار تشخیص روان‌شناختی واقعی هستند و تشخیص روان‌پریشی بدون آموزش حرفه‌ای امکان‌پذیر نیست. چنین صفاتی ممکن است در انواع شخصیت‌ها ظاهر شوند و فقط متخصصان می‌توانند آن‌ها را در بافتار ویژه ارزیابی کنند.
بسیار سنگدل هستم.
اگر احساسات کسی را جریحه‌دار کنم، معمولاً احساس گناه نمی‌کنم.
خودخواه هستم.
برنده شدن مهم‌تر از بازی منصفانه است.
وقتی همه چیز طبق میل من پیش می‌رود، معمولاً از خود راضی می‌شوم.
در تعامل با دیگران مهارت دارم.
می‌توانم با مهارت‌های عاطفی خود، احساسات دیگران را تغییر دهم.
بلدم چگونه دیگران را وادار کنم کاری را انجام دهند که من می‌خواهم.
در گروه‌هایی که عضو هستم، معمولاً رهبرم.
در بیان عقایدم اعتماد به نفس دارم.
در کارهای زیادی مهارت دارم.
می‌توانم شرایط پرتنش را مدیریت کنم.
به توانایی خودم در تصمیم‌گیری سریع افتخار می‌کنم.
برای رسیدن به خواسته‌هایم تقریباً هر کاری می‌کنم.
هایَم توضیح می‌دهد که روان‌پریش‌ها اغلب «احساسات سطحی» دارند. آن‌ها معمولاً ترس، پشیمانی یا نگرانی واقعی کمی نشان می‌دهند و ممکن است تشخیص دهند دیگران ناراحت می‌شوند یا اصلاً نسبت به آن بی‌تفاوت باشند.
او می‌گوید بسیاری از روان‌پریش‌ها می‌توانند احساسات دیگران را تشخیص دهند، اما آن را مانند دیگران احساس نمی‌کنند. بر خلاف اکثر مردم، آن‌ها همدلی قوی را تجربه نمی‌کنند و این امر به آن‌ها امکان می‌دهد حتی در موقعیت‌هایی که دیگران به شدت تحت تاثیر قرار می‌گیرند، از لحاظ عاطفی بی‌طرف و بی‌احساس بمانند.
فِیرچایلد توضیح می‌دهد: «مثلاً تصور کنید وارد اتاقی شوید که در آن همه دارند گریه می‌کنند. شاید شما ناراحت شوید، حتی اگر ندانید چرا آن‌ها گریه می‌کنند. این سرایت احساس است. اما در مورد افراد روان‌پریش، احساسات دیگران به آن‌ها منتقل نمی‌شود. »
درست است که برخی از روان‌پریش‌ها عمداً از آسیب رساندن به دیگران لذت می‌برند، اما این بیشتر یک کلیشه است تا یک قاعده. در واقع، بیشتر آن‌ها صرفاً از لحاظ احساسی بی‌طرف هستند تا اینکه آشکارا ظالم باشند. تشخیص روان‌پریشی از روی واکنش‌های احساسی دشوار است
پروفسور ابیگیل مارش، روان‌شناس دانشگاه جورج‌تاون، توضیح می‌دهد که بسیاری از روان‌پریش‌ها مهارت زیادی در پنهان کردن صفات خود دارند و می‌توانند با رفتاری دوستانه یا حتی جذاب ظاهر شوند.
ما معمولاً فرض می‌کنیم روان‌پریش‌ها ناخوشایند یا ناپسند هستند و اگر از بودن با کسی لذت می‌بریم، احتمال روان‌پریشی او را رد می‌کنیم. اما این اشتباه است.
مارش می‌گوید: «افراد روان‌پریش معمولاً این را می‌دانند و با رفتارهایی که قضاوت دقیق درباره آن‌ها را دشوار می‌سازد، از این مسئله به نفع خودشان استفاده می‌کنند. »
جعل، فریب و جذابیت سطحی، همه از ویژگی‌های اصلی روان‌پریشی هستند که حتی نزدیک‌ترین افراد به یک روان‌پریش نیز می‌توانند به راحتی به وسیله آن گمراه شوند. مارش اضافه می‌کند: «افراد خیلی آسان فریب می‌خورند، حتی دوستان، شریک زندگی و اعضای خانواده‌ای که فکر می‌کنند واقعاً آن فرد را می‌شناسند. »
در کانون این موضوع، یک ذهنیت خودخواهانه قرار دارد. مارش در تعریف این حالت می‌گوید: «اگر بخواهم روان‌پریشی را خلاصه کنم، باید بگویم افراد روان‌پریش معمولاً در محیط‌های اجتماعی رفتارهایی انجام می‌دهند که به نفع خودشان است، بدون توجه به عواقب آن برای دیگران.» جذابیت و ظاهر موفق
وقتی می‌شنویم «روان‌پریش»، بیشتر مردم کریستین بیل، بازیگر معروف با کت و شلوار شیک و خون‌آلود در فیلم روانی آمریکایی را تصور می‌کنند. ما معمولاً کسی را که لباس می‌شوید، از وای‌فای کند شکایت می‌کند یا صبورانه در صف سوپرمارکت منتظر است، روان‌پریش تصور نمی‌کنیم. در واقع، اکثر آن‌ها دقیقاً همان کاری را انجام می‌دهند که باقی ما انجام می‌دهیم، رفتاری کاملاً معمولی.
با توجه به کلیشه‌های کلاسیک، ما اغلب فرض می‌کنیم اگر کسی که به او اهمیت می‌دهیم صفات روان‌پریشانه دارد، تنها واکنش منطقی این است که به سرعت از او فرار کنیم، قبل از اینکه به باد فنا برویم. اما واقعیت بسیار پیچیده‌تر است: روان‌پریش‌ها ذاتاً بد نیستند.
ویسر می‌گوید: «یک ضرب‌المثل مشهور درباره روان‌پریش‌ها وجود دارد که می‌گوید آن‌ها عمیقاً شرور نیستند، اما بلایی که خودشان به وجود آورده‌اند را بی‌اهمیت می‌شمارند. من باور ندارم که آن‌ها «شیطان» هستند، بلکه توسط خواسته‌های خود هدایت می‌شوند و نسبت به احساسات کسانی که به آن‌ها آسیب می‌رسانند، کاملاً بی‌توجه‌اند. »یورونیوز
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.