نجات سالمندان از کلاهبرداریهای تلفنی
ساعت 24 -این روزها تلفنها دیگر فقط برای احوالپرسی نیستند؛ گاهی هم میتوانند دردسرساز باشند. زیرا کلاهبرداران با استفاده از روشهای جدید و حتی هوش مصنوعی تلاش میکنند مردم، مخصوصا سالمندان را فریب دهند. در این مطلب، برخی از شیوههای رایج کلاهبرداری و راههای پیشگیری از آنها بویژه برای سالمندان ارائه میشود.
۱
۱ تقلید صدای فرزندان با فناوری «دیپفیک»؛ وقتی صدای عزیزانتان واقعی نیست
شاید باورش سخت باشد، اما امروز کلاهبرداران میتوانند صدای فرزند یا نوه شما را به کمک ابزاری به نام «دیپ فیک» دقیقاً مثل خودشان تقلید کنند. به همین دلیل است که تشخیص تماسهای تلفنی واقعی از تماسهای دروغین بسیار سخت شده است.
فردی در شبکههای اجتماعی، ماجرای یکی از این کلاهبرداریها را تعریف میکند. او مینویسد که در یک تماس تلفنی، به آنها خبر دادند که پسرشان تصادف کرده و به بیمارستان منتقل شده است و حالا برای انجام عمل جراحی، باید به حساب بیمارستان پول واریز کنند.
آنها حتی گوشی تلفن را به فردی میدهند که صدایش کاملا شبیه صدای پسرشان بوده است؛ با همان لحن و همان تکیه کلامها.
کلاهبرداران به همین شیوه والدین نگران را راضی میکنند که مبلغ هنگفتی را به شماره حسابی که گفته میشد متعلق به یک بیمارستان است، واریز کنند.
والدین شوکه شده از حادثه، پس از شنیدن صدای پسرشان کاملا مطمئن شده و پول را به حساب کلاهبرداران واریز میکنند. اما بعدا معلوم میشود که تمام این ماجرا دروغ است، پسرشان در کمال سلامت در جای دیگری بوده و کلاهبرداران به کمک هوش مصنوعی، صدای پسرشان را تقلید کرده بودند.
راه حل چیست؟ پلیس میگوید که هوشیار باشید و اگر کسی پشت تلفن برای گرفتن پول عجله و اصرار کرد «بلافاصله تماس را قطع کنید»؛ حتی اگر آنسوی خط همسر یا فرزندتان باشد.
بعد خودتان با همان شمارهای که همیشه با عزیزانتان تماس میگیرید، تلفن بزنید تا از واقعی بودن ماجرا مطمئن شوید. در ۹۰ درصد مواقع مشخص میشود که آن تلفن، کاملاً ساختگی بوده است. ۲) فیشینگ؛ پیامکهای وسوسهکننده
از تکنیک «فیشینگ» برای سرقت اطلاعات شما، از جمله اطلاعات ورود به حسابها و دزدی از کارتهای بانکی استفاده میشود. در این روش، معمولا پیامکی برای افراد فرستاده میشود که داخل آن یک «لینک» وجود دارد و اگر روی آن کلیک کنید، یک کلاهبرداری مالی انجام میشود.
محتوای پیامکها چیزهایی شبیه این جملات است: «یک بسته هدیه برای شما فعال شد؛ روی لینک زیر کلیک کنید. .. حساب بانکی شما مسدود شد. برای رفع مشکل اینجا کلیک کنید. »
راه حل چیست؟ هیچوقت، هیچوقت روی لینکهای ناشناس کلیک نکنید. ۳) اسپوفینگ؛ شمارههایی که واقعی نیستند
اسپوفینگ به معنای «جعل شماره تلفن» است. مثلا شما روی گوشیتان شمارهای با پیششماره ۰۲۱ یا ۰۹۱۲ میبینید؛ اما در واقع یک کلاهبردار از خارج از کشور در حال تماس است. کلاهبرداران شمارههای جعلی نشان میدهند تا شما شک نکنید.
راه حل چیست؟ اگر منتظر تماس مهمی نیستید، بهترین کار این است که اصلاً به هیچ شماره تلفنی که نمیشناسید، جواب ندهید. ۴) تماسهای بینالمللی مشکوک
شمارههایی با پیششماره ۹۶+ یا ۲۲+ یا ۹۱+ معمولاً خطرناک هستند. این تماسها معمولا با لحنی رسمی شروع میشوند اما هدفشان یا گرفتن پول است یا اطلاعات. ۵) کارمندان قلابی ادارات دولتی
در برخی از این تماسها، کلاهبردار خودش را کارمند یک سازمان معتبر معرفی میکند و با لحن کاملاً رسمی میگوید «مشکلی در حساب بانکی شما شناسایی شده؛ اگر تا ۵ دقیقه دیگر اقدام نکنید، حساب مسدود میشود. »
فرد کلاهبردار حتی ممکن است نام شما یا شماره حسابتان را هم بداند؛ آنها سعی میکنند اعتماد شما را جلب کنند تا باور کنید که این تماس «واقعی» است.
راه حل چیست؟ هیچ ادارهای اطلاعات شخصی و بانکی را تلفنی نمیخواهد. اگر چنین تماسی داشتید، سریع تلفن را قطع کنید.
میتوانید بعد از قطع تماس، خودتان بطور مستقیم به شماره تلفن رسمی همان سازمان تلفن بزنید تا از جعلی بودن آن تماس مطمئن شوید و موضوع کلاهبرداری را نیز به اطلاع آنها برسانید. ۶) «تبریک.... شما برنده شدید. ..»
گاه یک کلاهبردار با صدایی پر از هیجان، خودش را نماینده یک شرکت معروف معرفی میکند و میگوید که شما در یک قرعهکشی، برنده مبلغی هنگفت و میلیونی شدید. سپس از شما میخواهد که اطلاعات کارت بانکیتان را بدهید تا مبلغ قرعهکشی به حسابتان واریز شود. حتی گاه برای اینکه شما را وسوسه کنند، میگویند که فقط یکساعت فرصت دارید تا اقدام کنید وگرنه این پول میلیونی را از دست میدهید.
گاه نیز کلاهبرداران به جای تلفن زدن، همین خبر را از طریق پیامک برای شما میفرستند.
چه کار کنیم؟ به این تماسها پاسخ ندهید؛ برای برطرف کردن شک خود، میتوانید با شماره تلفن ۹۹۹۰ متعلق به شرکت «همراه اول» تماس بگیرید و موضوع را با یکی از کارشناسان پشتیبانی آن در میان بگذارید. ۷) سرگردهای دروغین پلیس و نهادهای امنیتی
گاهی فردی با لحنی جدی خودش را مامور پلیس معرفی میکند و میگوید که از حساب شما تراکنشی مشکوک انجام شده و اگر تا چند دقیقه دیگر تاییدیه ندهید، بازداشت میشوید.
ترفند اصلی کلاهبرداران در این روش، ایجاد ترس با نام پلیس و نهادهای امنیتی است تا بتوانند مردم را مجبور به گرفتن تصمیمات سریع و ناآگاهانه کنند.
چه کار کنیم؟ این تماسها کاملا دروغین هستند. هیچ نهاد امنیتی در ایران، شما را بهصورت تلفنی بازداشت نمیکند. آنها حضوری به سراغ متهمان و مظنونان میروند. ۸) پیامکهای مسدود شدن حساب بانکی
در این نوع کلاهبرداری، یک تماس تلفنی یا پیامک دریافت میکنید که میگوید «حساب بانکی شما به دلایل امنیتی مسدود شده است» و از شما میخواهد برای رفع مشکل با یک شماره تلفن تماس بگیرید.
گاهی هم کلاهبرداران میگویند اگر اطلاعات کارت بانکی یا رمز دوم خود را ندهید، حسابتان برای همیشه بسته میشود.
چه کار کنیم؟ بانکها هرگز چنین اطلاعاتی را بصورت تلفنی از مشتری نمیخواهند. حتی کد OTP خود را با کسی به اشتراک نگذارید. ۹) فروش بیمههای ارزان قیمت، وام فوری، تسهیلات بانکی
کلاهبردار خود را کارمند یک شرکت بیمه معرفی میکند و میگوید که میتوانید مثلا یک بیمه چندمیلیونی را با پرداخت تنها مبلغی بسیار کم برای ثبتنام دریافت کنید؛ یا اینکه یک «وام فوری بدون ضامن» بگیرید.
هشدار: کسی نمیتواند پشت تلفن به شما بیمه چندمیلیونی بدهد. پرداخت وام آنهم بدون بررسی حضوری مدارک هم ممکن نیست. اگر همهچیز خیلی خوب بهنظر میرسد، احتمالاً یک کلاهبرداری است.
ویژگیهای مشترک کلاهبرداریها
در این سرقتها چند ویژگی مشترک دیده میشود: اول اینکه، کلاهبرداران عجله دارند و میگویند اگر همین الان کاری نکنید، مشکلی پیش میآید.
دوم، آنها معمولا از لحن حرفهای استفاده میکنند. حتی ممکن است بگویند که «صدای شما در حال ضبط است»، «برای رضایتسنجی تماس گرفتیم»، «ما تیم پشتیبانی رسمی هستیم». بسیاری از این تماسها آنقدر حرفهای و قانعکننده هستند که حتی افراد آگاه را به شک میاندازند.
و سوم اینکه، کلاهبرداران احساسات شما (ترس، نگرانی، هیجان) را تحریک میکنند و سپس چیزهایی میخواهند که هیچ ادارهای تلفنی نمیگیرد (مانند رمز کارت، اطلاعات شخصی، واریز پول). از خودتان مراقبت کنید
اگر هر یک از سه مورد بالا اتفاق افتاد، بلافاصله «تماس را قطع کنید» و هیچ رمز، کد یا اطلاعات بانکی را تلفنی نگویید.
اگر خبری شنیدید که شما را شوکه کرد، ۱ دقیقه مکث کنید و سپس به نزدیکترین فردی که میشناسید تلفن بزنید و موضوع را با او در میان بگذارید.
از نزدیکانتان بخواهید تا برنامههایی مثل Truecaller یا Hiya یا Should I Answer را روی گوشیهایتان نصب کند تا تماسهای مشکوک شناسایی شوند.
در وبلاگ شرکت «همراه اول» به مشتریان توصیه شده که «هشدار تراکنش بانکی» خود را روی گوشیهای تلفنشان فعال کنند تا در صورت برداشت پول از حسابتان، فوراً باخبر شوید. اگر قربانی کلاهبرداری تلفنی شدید. ..
۱. فوراً با بانکتان تماس گرفته و کارت بانکی را مسدود کنید.
۲. هرچه سریعتر به پلیس فتا با شماره تلفن «۰۹۶۳۸۰» گزارش دهید.
۳. شماره تلفن یا پیامکی که از شما کلاهبرداری کرده، همچنین ساعت تماس، محتوای پیامک یا احتمالا مکالمه ضبط شده را درجایی ثبت کنید تا بتوانید بطور دقیق به پلیس و دیگر مراجع قانونی مرتبط گزارش دهید.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.