فاصله عمیق خط فقر با مستمری بازنشستگان
ساعت 24 - دولت سیزدهم فقط کار را سرهمبندی کرده و یک آش شلهقلمکار در قالب یک متناسبسازیِ ابتر و بیسرانجام از خود به یادگار گذاشته؛ با این اوصاف چه امیدی به چنین طرحی هست و آیا واقعاً بازنشستگان از مزایای این طرح منتفع میشوند و وضع معاششان بهبود مییابد؟!
ماههای متوالیست که یکشنبههای هر هفته بازنشستگان تامین اجتماعی و سهشنبهها بازنشستگان کشوری به خیابان میآیند و نسبت به وضع بد معیشتی خود اعتراض میکنند. در حالی که خط فقر مدتهاست مرز ۳۰ میلیون تومان را پشت سر گذاشته، متوسط حقوق بازنشستگان کشوری حدود ۱۵ میلیون تومان و میانگین مستمری بازنشستگان کارگری در بهترین حالت ۱۱ تا ۱۲ میلیون تومان است.
فاصلهی مستمریها با خط فقر یک فاصلهی عمیق است؛ حقوق یک کارگر بازنشسته با خط فقر نزدیک به ۲۰ میلیون تومان فاصله دارد؛ در این اوضاع، راه حل دولت سیزدهم برای حل مشکل معیشت بازنشستگان، دست گذاشتن و اصرار بر راهکاری پرابهام، نامشخص و در نهایت با آوردهی بسیار ناچیز است: متناسبسازی.
بازنشستگان در تجمعات و در نامهنگاریهای اعتراضی خود بارها و بارها اعلام کردهاند بایستی قانون در مورد مستمریها اجرا شود به این معنا که حقوق ماهانه بازنشستگان بهاندازهی خط فقر افزایش یابد. اما دولت در عوض به سراغ متناسبسازی رفت و در نهایت، این ترفند در قالب قانون برنامه هفتم توسعه به تصویب رسید؛ براساس متن برنامه هفتم، متناسبسازی باید از ابتدای امسال اجرا شود، در سال جاری بایستی حقوق بازنشستگان به ۴۰ درصد حقوق شاغلان همتراز برسد و در نهایت در ظرف مدت سه سال یک همسانسازی ۹۰ درصدی محقق شود.
حال آنکه در مورد بیش از ۶۵ درصد بازنشستگان کشور- مستمریبگیران صندوق تامین اجتماعی- شاغلِ همتراز آنچنان معنایی ندارد؛ هر مستمریبگیر، زمانی کارگر شاغلِ یک کارخانه یا یک شرکت بوده که ممکن است آن کارگاه امروز دیگر نباشد و به دیار باقی پیوسته باشد پس همترازی، عبارتی کاملاً بیمعناست. اما اگر از بازنشستگان تامین اجتماعی هم بگذریم، متناسبسازی برای جامعه هدف اصلیِ خود یعنی بازنشستگان کشوری نیز ابهامات و ایرادات بسیار دارد؛ با این همه چالش و ابهام و منافذ باز، به نظر میرسد دولت سیزدهم به جای پایبندی به قانون، قصد داشته صورت مسئلهی معیشت بازنشستگان را کامل پاک کند، متناسبسازیِ دولت، شبیه یک بار کج و ناموزون شده است که به راحتی به مقصد نمیرسد. ..
آیندهای نامعلوم.....
شرحِ کاملِ مشکلات و ابهامات متناسبسازیِ پیشنهادی دولت و مصوب مجلس، مثنوی هفتادمن کاغذ میشود؛ «علیرضا حسنوند» رئیس هیات مدیره مجمع کانونهای بازنشستگی وزارت بهداشت در این رابطه به ایلنا میگوید: سهامداران و صاحبان اصلی صندوقها از جمله صندوق بازنشستگی کشوری، بازنشستگان هستند که ۳۰ سال بخشی از حقوق خود را در آن ذخیره کردهاند اما متاسفانه دههها مدیریت ناصحیح، سیاسی و رانتی، صندوقها را رو به اضمحلال برده، امروز صندوقها اعتبار و اهتمام برای اجرای قانون و افزایش حقوق بازنشستگان بهاندازه خط فقر ندارند و در عوض بدون مشارکت سهامداران اصلی یعنی بازنشستگان سراغ راهکارهایی ابتر و ناکارآمد مثل متناسبسازی میروند.
او در مذمت متناسبسازی افزود: متناسبسازی از سال ۹۹ آغاز شد که آن زمان یک عیب کلی داشت؛ متوسط گروههای ۲۰ گانه شغلی ملاک عمل قرار گرفت و در این میان، بازنشستگانی که در زمان اشتغال سختی کار داشتند، مثلاً با اشعه کار میکردند و امروز دچار بیماریهای جسمی سنگین هستند یا پرستاران و کادر درمان، متضرر شدند؛ سختی کار اساساً از چرخه متناسبسازی و محاسبه افزایشات آن حذف شد. بعد از آن اعتراضاتی صورت گرفت و در نتیجه در قانون امسال، «۹۰ درصد حقوق شاغل همتراز و متناظر» ملاک قرار گرفته است؛ این قانون ایجاب میکند حقوق هر بازنشسته به ۹۰ درصد حقوق شاغل همتراز با سختی کار و مزایا و دریافی یکسان، ارتقا یابد.
اما در اجرای دقیق این متناسبسازی و فراهمسازیِ پیششرطهای آن که همان تعیین همترازیست اهمال شده؛ حسنوند با بیان این جمله ادامه میدهد: علیرغم همهی پیگیریهایی که صورت دادهایم، معاونت فنی صندوق بازنشستگی کشوری تا امروز اقدامی برای تعامل با وزارتخانههای مختلف در جهت اخذ جزئیات کامل حقوق شاغلان انجام نداده است و بنابراین اگر کار بخواهد درست انجام شود، هنوز راهی طولانی در پیش داریم و باید ماهها منتظر صدور احکام بمانیم. برای ۱ میلیون و ۷۰۰ هزار بازنشسته کشوری، بیش از ۷۶۰ عنوان شغلی وجود دارد که برای هر عنوان شغلی باید جزئیات دریافتی شاغلانِ همتراز و متناظر دریافت و بر این اساس، احکام صادر شود؛ حساب کنید وقتی تا امروز دست نگه داشتهاند و کار استارت نخورده، چقدر دیگر باید در انتظار بمانیم؟!
به گفته این فعال صنفی، وظیفه صندوق بازنشستگی کشوری این است که در اسرع وقت و بدون فوت زمان بیشتر، لیست حقوق و مزایای مشمول کسورِ شاغلین وزارتخانهها را دریافت نموده و براساس این لیست، احکام متناسبسازی بازنشستگان را در سال جاری، مبتنی بر ۴۰ درصد یک متناسبسازیِ ۹۰ درصدی صادر نماید.
بودجه و اعتبار اختصاص ندادهاند، روندهای ضروریِ دریافت جزئیات از وزارتخانهها و صدور احکام کلید نخورده و فلهای و درهم، ماهی یک میلیون تومان علیالحساب به حساب همهی بازنشستگان ریختهاند؛ دولت سیزدهم فقط کار را سرهمبندی کرده و یک آش شلهقلمکار در قالب یک متناسبسازیِ ابتر و بیسرانجام از خود به یادگار گذاشته؛ با این اوصاف چه امیدی به چنین طرحی هست و آیا واقعاً بازنشستگان از مزایای این طرح منتفع میشوند و وضع معاششان بهبود مییابد؟!
نسرین هزاره مقدم -ایلنا