قاچاق سوخت دیگر امن نیست

محمد محبی مدیرکل دفتر پیشگیری از قاچاق فرآورده‌های نفتی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز ا بیان اینکه این برنامه‌ها حاصل جلسات کارشناسی و فنی گسترده با صاحب‌نظران این حوزه است، گفت: هدف از این بررسی‌ها آن است که روشن شود معضلات و مسائل قاچاق فرآورده‌های نفتی در چه بخش‌هایی وجود دارد، برای هر بخش چه برنامه یا پیشنهادهایی تدوین شده و در چه زمانی باید به مرحله اجرا برسد.

مدیرکل دفتر پیشگیری از قاچاق فرآورده‌های نفتی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصریح کرد: بر اساس ارزیابی‌های ما، فرآورده‌های نفتی از نظر حجم و ارزش، رتبه نخست قاچاق کالا در کشور را دارند. طبق برآورد اولیه ستاد، ارزش قاچاق فرآورده‌های نفتی در سال ۱۴۰۲ حدود ۸ میلیارد دلار بوده است.

محبی خاطرنشان کرد: متاسفانه در سال‌های اخیر، به‌دلیل برخی کوتاهی‌ها، کشور در مقاطعی حتی ناچار به واردات فرآورده‌های نفتی شده است؛ در حالی که ایران یک تولیدکننده و صادرکننده اصلی فرآورده‌هاست و فروش این محصولات اصلی، نسبت به صادرات نفت خام، ارزش افزوده بسیار بالاتری برای کشور دارد.

به گفته محبی، به‌دنبال بررسی پرونده‌های کشف‌شده، ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز مقرر کرد کاشفین پرونده‌ها موظف شوند ریشه‌های تخلف را در روند کشف، تعقیب یا بازجویی متهمان شناسایی کنند تا مشخص شود بیشترین تخلفات در کدام مراحل زنجیره تولید و توزیع رخ می‌دهد.

وی ادامه داد: نتایج بررسی‌های میدانی نشان داد تخلفات از همان مرحله استخراج فرآورده از میادین نفت و گاز آغاز می‌شود. در خطوط انتقال از میادین تا پالایشگاه‌ها، مواردی از انشعابات غیرمجاز و دست‌درازی به خطوط انتقال مشاهده شده است. در خود پالایشگاه‌ها نیز گاهی تخلفات رخ می‌دهد و در مرحله انتقال فرآورده به انبارهای نفت نیز مواردی از دستبرد به خطوط انبارداری دیده شده است.

در مرحله بعد، یعنی توزیع به مصرف‌کنندگان نهایی، تخلفات متنوعی گزارش شده است؛ چه در حمل با نفت‌کش، چه از طریق ریل (واگن‌های سوخت‌رسان)، و چه در حمل دریایی (کشتی‌ها). یکی از مهم‌ترین تخلفات در این مرحله، انحراف مسیر نفت‌کش‌ها از خطوط مجاز توزیع است.