اروپا در شورای حکام از ایران چه می‌خواهد؟

نکته کلیدی این پیش‌نویس این است که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را موظف می‌کند گزارش‌های خود را علاوه بر شورای حکام، به شورای امنیت هم ارائه دهد تا پرونده هسته‌ای ایران از وضعیت عادی خارج نشود و عملاً به دوره پیش از برجام بازگردد. این روند تکرار اشتباهات گذشته است و گره‌ای را باز نخواهد کرد.

سید حسن بهشتی‌پور کارشناس ارشد روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ایلنا، در رابطه با پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی اروپایی‌ها که توسط رسانه‌های خارجی منتشر شده است، گفت: این پیشویس در هشت بند است و چند نکته کلیدی دارد. نکته اول این است که اصرار دارند بر این که قطعنامه‌های قبلی سازمان ملل، یعنی قطعنامه‌های ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹، به طور کامل بازگشته و ایران باید موظف شود مفاد آن قطعنامه‌ها را اجرایی کند.

در این برنامه‌ها از ایران خواسته شده که هر نوع غنی‌سازی و پروژه تحقیق و توسعه مربوط به آب سنگین را نیز متوقف کند. این نکته بسیار حائز اهمیت است که از این قطعنامه‌ها ناشی می‌شود. اروپایی‌ها می‌خواهند شورای حکام رای بدهد که پرونده ایران عادی نشده است

وی ادامه داد: نکته دوم این است که مدیرکل آژانس موظف شده که طبق همین قطعنامه‌ها گزارش خود را به شورای امنیت هم ارائه دهد. یعنی علاوه بر این که هر سه ماه یک بار موظف است به شورای حکام گزارش دهد، باید به شورای امنیت هم گزارش بدهد. این به معنای آن است که می‌خواهند شورای حکام از نظر حقوقی، رای بدهد که پرونده ایران عادی نشده است. زیرا ایران و روسیه و چین خواستار این بودند که پرونده ایران به صورت عادی و طبق همان پادمان هسته‌ای بررسی شود.   

تاریخ در حال تکرار است

این کارشناس سیاست خارجی با تاکید بر اینکه تاریخ در حال تکرار است، بیان کرد: اروپایی‌ها یک بار این اشتباه را مرتکب شده‌اند، زمانی که در سال ۱۳۸۲ با ایران توافق کردند. در آن زمان ایران هم پروتکل الحاقی را اجرا کرد و هم فعالیت‌های غنی‌سازی خود را به صورت موقت تعطیل کرد، اما تعهدات طرف اروپایی به بهانه مخالفت‌های ایالات متحده آمریکا انجام نشد.

پس از خروج ایالات متحده، مذاکرات ۵+۱ آغاز شد و روسیه و چین هم به جمع اروپایی‌ها پیوستند، اما گره کار همچنان حل نشد تا به برجام رسیدیم، سرنوشت برجام هم این چنین شد. به عبارتی، اروپایی‌ها به جای دنبال کردن راه‌حل، فکر می‌کنند می‌توانند از موضع بالا صحبت کنند و دقیقاً سیاست‌های آمریکا و اسرائیل را دنبال می‌کنند. این سیاست به جایی نخواهد رسید جز این که اقدامات ایران را واکنشی و تند کند. باید یک مدالیته جدید شکل بگیرد

بهشتی پور بهترین راه حل را ارائه طرحی از سوی شورای حکام دانست و گفت: اروپایی‌ها باید به شورای حکام طرحی ارائه دهند که یک مدالیته جدید بین ایران و آژانس شکل بگیرد تا بتوانند همکاری‌های جدیدی متناسب با شرایط موجود ایجاد کنند. آن‌ها باید اقدام تجاوزکارانه آمریکا و اسرائیل را محکوم کنند، به جای این که فقط به دنبال پیشنهادات باشند.