مرغ قالیباف و مرغ بازار
ساعت 24 - به تازگی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که با نرخ ارز ۲۸۵۰۰ تومانی، قیمت مرغ نباید ۱۷۰ هزار تومان باشد و باید حدود ۱۰۰ هزار تومان عرضه شود. این اظهارنظر بازتاب گستردهای در رسانهها داشت و بار دیگر موضوع گرانی مرغ و بحران بازار مواد غذایی را داغ کرد. اما سوال این است که آیا مرغ واقعاً امکان دارد به چنین قیمتی برسد یا این حرف بیشتر جنبه شعاری دارد؟
کارشناسان معتقدند که پایین آوردن اجباری قیمت مرغ، تولیدکنندگان را دچار ضرر جدی میکند و ممکن است بسیاری از واحدهای تولیدی مجبور به تعطیلی شوند. تجربه سالهای گذشته هم نشان داده که هر بار قیمت مرغ به شکل دستوری کاهش یافته، موجی از کمبود عرضه و شکلگیری بازار سیاه به دنبال داشته است. این اتفاقات فشار روانی و اقتصادی بر مردم و تولیدکنندگان را دوچندان کرده و ثبات بازار را به شدت مختل میکند.
از سوی دیگر، اگر قیمت جهانی مرغ را در نظر بگیریم، وضعیت روشنتر میشود. قیمت مرغ در بازارهای جهانی حدود ۲ تا ۲.۳ دلار به ازای هر کیلو است. با دلار ۷۰ هزار تومانی، هر کیلو مرغ بین ۱۴۰ تا ۱۶۰ هزار تومان میشود. این یعنی تعیین قیمت ۱۰۰ هزار تومان برای مصرفکننده با واقعیت هزینههای تولید همخوانی ندارد و بیشتر جنبه شعار و واکنش سیاسی دارد تا راهکاری عملی برای مدیریت بازار. اسداللهنژاد: این اعداد واقعیت ندارد، نهادهها نایاب و قیمتها سربه فلککشیده
در همین رابطه، حبیب اسداللهنژاد، مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی ایران، در گفتوگویی صریح و بیپرده، تصویر واقعی از وضعیت صنعت مرغداری و بازار را ارائه کرد. او با اشاره به اظهارات اخیر رئیس مجلس درباره قیمت مرغ گفت: «تعیین قیمت ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان در شرایط کنونی نه از نظر کارشناسی منطقی است و نه عملی. بهتر است مسئولان در حوزه تخصصی خودشان اظهار نظر کنند و وارد فضایی نشوند که تنها سردرگمی ایجاد میکند. »
اسداللهنژاد با تاکید بر بحران تامین نهادههای دامی، به ویژه کمبود سویا، توضیح داد: «قیمت مصوب ذرت و سویا در سامانه بازارگاه به ترتیب کیلویی ۱۱۳۰۰تومان و ۲۰۹۰۰تومان است، اما هماکنون قیمت ذرت در بازار آزاد از کیلویی ۳۳-۳۴هزار تومان عبور کرده و قیمت سویا تا کیلویی ۶۰هزار تومان افزایش یافته و حتی در بعضی مناطق نایاب شده است.»
به گفته او، این اختلاف فاحش بین قیمت مصوب و بازار آزاد فشار زیادی بر مرغداران وارد کرده و هزینه تولید را به شدت افزایش داده است. «با توجه به دشواری تامین نهادهها و نبود ارز ترجیحی، مرغها زودتر از موعد مقرر از واحدهای تولیدی تخلیه و روانه بازار میشوند. این موضوع میتواند بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از تولید کشور را کاهش دهد و اگر تدبیری اندیشیده نشود، در پایان دوره با افت محسوس تولید مواجه خواهیم شد. »
مدیرعامل اتحادیه مرغداران با اشاره به نوسانهای قیمتی و فشار روانی ناشی از اظهارات غیرکارشناسی افزود: «اظهارات غیرکارشناسی درباره قیمت مرغ میتواند انتظارات بازار را به هم بریزد و در نهایت به ضرر هم تولیدکننده و هم مصرفکننده تمام شود. در شرایطی که نهادهها به سختی تامین میشوند و هزینه تولید افزایش یافته، چنین اظهاراتی فقط کار فعالان صنعت و کنترل بازار را دشوارتر میکند. »
او با انتقاد از سیاستگذاریهای غیرواقعی تاکید کرد که مسئولان باید به جای ارائه اعداد و ارقام غیرواقعی، بر تامین نهادهها و حمایت واقعی از تولیدکنندگان تمرکز کنند: «تنها با حمایت عملی و تامین پایدار نهادهها میتوان از کاهش تولید و افزایش ناگهانی قیمتها جلوگیری کرد و شرایط بازار را مدیریت کرد. »
اسداللهنژاد همچنین نقش دولت و مسئولان در کنترل بازار را کلیدی دانست و افزود: «سیاستگذاری بدون درک شرایط واقعی تولید، تنها مشکل بازار را تشدید میکند و پیامدهای آن هر روز بیشتر نمایان میشود. شفافیت و واقعبینی در اظهارات مسئولان، مهمترین ابزار برای ایجاد ثبات در بازار است.»
او به تجربه روزمره تولیدکنندگان اشاره کرد و گفت: «در بسیاری از واحدهای مرغداری، هزینههای تولید به شکل سرسامآوری افزایش یافته، اما قیمت مصوب مرغ هنوز با واقعیت بازار فاصله زیادی دارد. وقتی نهادهها در بازار آزاد با قیمتهای بالا خریداری میشوند، تولیدکننده ناچار است قیمت محصول خود را متناسب با هزینهها افزایش دهد؛ اما اگر اظهارات غیرکارشناسی موجب شکاف بین انتظار بازار و واقعیت شود، این فشار دوچندان خواهد شد. »
مدیرعامل اتحادیه مرغداران در پایان تاکید کرد که تنها راه حفظ تولید و جلوگیری از بحران، اتخاذ تصمیمات مبتنی بر واقعیتهای اقتصادی و شرایط تولید است: «شفافیت، درک دقیق از وضعیت تولید و توجه به نیاز واقعی تولیدکنندگان، کلید مدیریت درست بازار مرغ است. بدون این نگاه، هرگونه سیاستگذاری و اظهار نظر صرفاً مشکلات موجود را تشدید خواهد کرد و به ضرر همه طرفها خواهد بود. »