معیارهای انتخاب رییس بانک مرکزی

 از برآیند خبرها و گزارش‌هایی که رسانه‌های داخلی منتشر کرده‌اند و سکوت ادامه‌دار تا امروز رییس بانک مرکزی می‌توان فهمید که آقای محمد‌رضا فرزین هم رضایت دارد که از این منصب چشم بپوشد.

در روزها و ساعت‌های تازه‌سپری‌شده گمانه‌زنی‌ها در‌باره کسی که قرار است به بانک مرکزی برود در جریان بوده و نام‌هایی نیز منتشر شده است. برخی اقتصاددانان باور دارند وضعیت اقتصاد کلان ایران از نظر حکمرانی و سیاستگذاری به جایی رسیده که با آمدن و رفتن آدم‌ها تغییری چشمگیر در سیاست ارزی نخواهیم دید زیرا این نهاد به تنهایی کاری از پیش نمی‌برد‌. برخی دیگر اما باور دارند که اگر فردی به بانک مرکزی بیاید که در برابر سیاست‌هایی که از بیرون تحمیل می‌شود ایستادگی کند و ماشین امضا نباشد هم در این وضعیت یک گام به جلو است.

به‌نظر می‌رسد اگر دولت و دیگر نهادهای حاکمیتی می‌خواهند به جای فرزین مدیر دیگری بیاورند باید بتوانند ضعف‌های بانک مرکزی و رییس آن در این چند سال را به‌صورت کارشناسانه بررسی کرده و مدیری را بیاورند که احتمال اشتباه وی در این محل‌های ضعیف کمتر باشد.

اگر قرار بر این باشد که تنها مدیری برود و مدیری دیگر بیاید هیچ اتفاقی نمی‌افتد. کارشناسان و اقتصاددانان چند متغیر را برای انتخاب مدیر بعدی بانک مرکزی شناسایی کرده‌اند. یک متغیر این است که رییس آینده بانک مرکزی باید کسی باشد که این نهاد را بشناسد و یک بانکدار حرفه‌ای باشد.

اگر جز این باشد و یک مدیر تازه‌کار که سابقه اجرایی در این بستر ندارد بر سر کار آید روزگار بدتر خواهد شد. این البته به شهامت رییس دولت بستگی دارد که از هیاهوهای سیاسی نترسد.

یک متغیر مهم دیگر برای انتخاب رییس بانک مرکزی تازه این است که‌اندیشه اقتصادی او با اندیشه اقتصادی وزیر اقتصاد در یک مسیر باشد‌. اگر جز این باشد باید هزینه‌های تفاوت دیدگاه‌ها‌ی وزیر اقتصاد و رییس جدید بانک مرکزی درباره مساله اصلی سیاستگذاری کلان داده شود‌.

آیا رییس دولت می‌تواند این مهم را انجام دهد‌؟ باید منتظر ماند و دید. یک متغیر دیگر این است فردی انتخاب شود که همه طیف‌های سیاسی او را بپذیرند و کسی باشد که دست‌کم از نظر سیاست داخلی برای دولت تنش‌های تازه درست نکند‌. این دیدگاه البته فاقد جامعیت است.

فعالان اقتصادی و نیز کارشناسان و علاقه‌مندان به اقتصاد سیاسی در این روزها می‌توانند به رییس دولت کمک کنند تا مدیری بهتر برای بانک مرکزی انتخاب شود. حقیقت این است اگر سیاست‌های ارزی به نقطه مطلوب نرسد اقتصاد ایران در مسیر فروپاشی بیشتر قرار می‌گیرد.