نقش خوراکی ها در دفع سخت مدفوع(یبوست)
ساعت24-دکتر سید محمود اسحق حسینی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ، اظهار داشت: دستگاه گوارش 1 تا 2 بار در روز به طور معمول باید دفع داشته باشد و هر چقدر میزان دفع کم و به 2 بار در هفته کاهش یابد فرد دچار یبوست شده است.
دکتر اسحاق حسینی افزود: مشخص‌ترین علامت این بیماری دفع مشکل و دردناک مدفوع بوده که ممکن است موجب دردهای قولنجی ناشی از عبور سخت مدفوع، بادکردن شکم و حتی تهوع شود. همچنین ممکن است بیماری یبوست منشا روانی نیز داشته باشد.
وی افزود: از مهمترین بیماری‌هایی که باعث بروز بیماری یبوست میشود می‌توان به کم کاری تیروئید، دیابت، تومور و سرطان روده اشاره کرد. همچنین مصرف داروهای کاهنده فشار و چربی خون در بروز این عارضه موثر است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: خوردن غذاهای چرب و دارای فیبر کم، نوشیدن زیاد لبنیات، عدم مصرف میوه و سبزیجات، استفاده بیش از حد برنج سفید، سیب زمینی سرخ شده، هویج پخته و موز را از مهمترین عوامل بروز بیماری یبوست است.
این فوق تخصص بیماری های گوارش خاطرنشان کرد: تغییر در رژیم غذایی، مصرف آب فراوان، استفاده از مواد حاوی فیبر، روغن پارافین، روغن زیتون، سیب زمینی پخته و با پوست، پاپ کورن، سبزیجات پخته شده، استفاده از شیر سویا به جای شیر معمولی و مصرف میوه‌هایی مثل آلو، انجیر، هلو، گلابی در درمان بیماری یبوست موثر است.
دکتر اسحق حسنی تصریح کرد: درمان یبوست مزمن معمولاً به چند ماه زمان نیاز دارد که در این مدت باید علل ایجاد کننده شناسایی و برطرف شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این که این بیماری در سنین بالا درمان قطعی ندارد، گفت: اما در بیشتر کودکان که دچار یبوست دوره‌ای میشوند، دوره‌ها کوتاه مدت بوده و برای رفع آنها از درمانهای ساده و داروهای محرک استفاده میشود.
تغذیه نامناسب میتواند یکی از علت های ابتلا به یبوست باشد. البته گاهی یبوست های شدید که با تغییر در تغذیه درمان نمی شوند ممکن است خود یک علامت برای بیماری دیگر باشند که نیاز به مراجعه پزشک و یافتن علت اصلی آن دارد ولی اغلب یبوست ها با تغییرات تغذیه ای و تغییر شیوه زندگی قابل درمانند .
حتما تا کنون از فیبر های غذایی شنیده اید فیبر های غذایی که در انواع سبزی ها مثل کاهو ،خیار، کرفس ،هویج، سبزیهای سبز مثل اسفناج ،انواع کلم ها ، سبزی خوردن ،برگ مو و همچنین میوه های فصل وجود دارند بدلیل داشتن فیبر جریان مدفوع را تسهیل میکنند و اگر روزانه در رژیم غذاییمان به اندازه کافی سبزی و میوه مصرف کنیم کمتر دچار یبوست میشویم .
اگر شما از کسانی هستید که از این مشکل رنج میبرید این توصیه ها را بکار ببندید.
صبح بعد از بیدار شدن یک یا دولیوان آب بخورید و انجام فعالیت های صبحگاهی نرمش ها و ورزش های معمول را آغاز کنید حد اقل بیست دقیقه ورزش شما را شادابتر کرده و میل به صرف صبحانه را در شما افزایش میدهد . اگر عادت به دفع شما صبح ها بعد از صرف صبحانه است نوشیدن آب جریان یافتن آب در دستگاه گوارش و صرف صبحانه فشار کافی را برای دفع راحت فراهم میکند.
دستگاه گوارش خود را برای اجابت در ساعت معینی که در منزل هستید عادت دهید . اگر صبح زود بلند شوید دو یا سه لیوان آب بخورید و بعد از انجام نرمش های صبحگاهی صبحانه بخورید امکان دفع فراهم میشود. بعضی ها این عادت را بعد از صرف نهار دارند ولی نکته مهم این است که اگر به دلایلی مجبور شوید مدفوع خود را نگهدارید مدفوع با ماندن در روده بزرگ آبش را از دست میدهد و دفع را با مشکل مواجه میکند. بنابراین بهتر است با اطلاع از عادت دفع خود شرایط را در نظر بگیرید و حتما در زمان نیاز به دفع این کار را انجام دهید.
نوشیدن آب و فعالیت های صبحگاهی را با سایر افراد خانواده و کودکان انجام دهید تا این عادت خوب را همه فرا گیرند
اگر کارتان بیشتر نشستنی است هر پانزده دقیقه بلند شوید و کمی راه بروید نشستن زیاد امکان ابتلا به یبوست را بیشتر میکند بهمین دلیل بعضی از افراد بعد از سفر های طولانی با ماشین یا هواپیما دچار یبوست میشوند.
در طول روز نوشیدن آب را فراموش نکنید بهتر است روزانه هشت تا ده لیوان آب بنوشید.
روزانه نیم ساعت پیاده روی کنید
در وعده های نهار و شام ابتدا سالاد بخورید . سالاد ها را هر بار با تنوع بیشتر از انواع مختلف سبزی تهیه کنید به جای سسهای صنعتی از روغن زیتون و سرکه یا آبلیمو و یا آب غوره با توجه به سلیقه تان استفاده کنید.
اگر یک وعده غذایی را در خارج از خانه صرف میکنید و به سالاد های بیرون از منزل بدلیل بهداشتی اطمینان ندارید هر روز صبح برای خودتان یک ظرف سالاد تهیه کنید و با خود به محل کارتان ببرید اگر وزن بدنتان هم بالاست این سالاد با اضافه کردن مواد مغذی مانند تن ماهی ، یا کمی گوشت پخته مرغ یا مغز گردو و پنیر یا کشمش و برگه های میوه با توجه به سلیقه تان جای یک وعده غذایی ظهر مصرف شود در این صورت شما بعد از نهار شاداب و سرحال باقی میمانید و خستگی بعد از مصرف غذای سنگین خموده و خسته تان نمی کند .
میزان مصرف برنج و نان خود را کم کنید و به جای آن یک یا دو میوه در طول روز مصرف کنید.
از قرص های ملین بدون نظر پزشک استفاده نکنید گاهی اوقات این قرص ها با تحریک دستگاه گوارش و تخلیه کامل روده ها زمینه را برای یک دوره یبوست پی در پی آماده میکنند.
اگر به دلایل مختلف امکان مصرف سبزی و میوه را ندارید و یا بدلیل بهم خوردن تغذیه مطلوب یا سفر دچار یبوست شده اید از دانه های حجم دهنده مدفوع مانند اسفرزه( پسلیوم) همراه با آب استفاده کنید و حتما آب بیشتری بعد از مصرف بنوشید.
استفاده از پودر سبوس قابل اعتماد که از داروخانه تهیه میکنید را نیز میتوانید با آب ،ماست ، همراه با سالاد یا اضافه کردن به سوپ مصرف کنید برن یا سبوس با فیبر بالا و اسفرزه به عنوان حجم دهنده مطلوب برای کسانیکه بدلیل رژیم غذایی کاهش وزن مقدار غذای خود را کم میکنند مفید است ولی حتما باید با حد اقل دو لیوان آب یا سایر مایعات مصرف شود
این مواد با جذب آب حجم مدفوع را زیاد و دفع را راحت تر میکنند
دکترپونه سروران کارشناس گروه آموزش و ارتقاء سلامت گفت: پیشگیری از سرطان روده با نوشیدن روزانه حداقل ۲ لیتر آب و ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر غذایی امکان‌پذیر است.
وی امروز در جمع خبرنگاران در شیراز افزود: بر اساس مطالعات انجام شده افرادی که روزانه به طور متوسط ۸ فنجان یا دو لیتر مایعات می‌نوشند، کمتر به یبوست مبتلا میشوند.
وی افزود: یبوست حالتی است که با سفتی مدفوع همراه است و احتمال ابتلا به بواسیر، شقاق و ازهمه مهم تر سرطان روده بزرگ را افزایش میدهد.
به اعتقاد این پزشک متخصص، بهترین نوشیدنی‌ها آب آشامیدنی، عصاره میوه و سبزیجات و سوپ رقیق است.
او یادآور شد: خیار(۹۶ درصد)، گوجه فرنگی (۹۳ درصد)، شیر (۹۰ درصد) و هندوانه (۸۵ درصد) از جمله موادغذایی است که دارای آب فراوانی است.
سروران گفت: آشامیدن الکل ونوشیدنی‌های کافئین دار از جمله چای وقهوه سبب کم شدن آب بدن میشوند و باید از مصرف آنها خودداری کرد.
وی گفت: ارزش فیبرهای غذایی و تحرک بدنی را در کاهش ابتلا به یبوست نباید نادیده گرفت و باید به این نکنه توجه کرد که علاوه بر افزایش مصرف مایعات، تغذیه مناسب، فیبر غذایی و ورزش هنوز هم در پیشگیری از یبوست موثرند.
کارشناس گروه آموزش و ارتقاء سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز افزود: بر اساس تحقیقات گزارش شده در حال حاضر حدود ۱۹ درصد مردم جهان از یبوست رنج می‌برند و وقتی سخن از یبوست میشود منظور قوام مدفوع است نه دفعات اجابت مزاج.
سروران گفت: مصرف آب و مایعات در پیشگیری از یبوست موثرند، در حالی که ورزش و فیبر غذایی، ممکن است بر تعداد اجابت مزاج تاثیر گذارد، همچنین بار دیگر تاکید میشود که برای افزایش حرکات روده، روزانه حداقل ۲ لیتر آب و ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر غذایی که در میوه جات و سبزیجات فراوان است، استفاده کنید.
برای اطلاع بیشتر از درمان یبوست به روش طب گیاهی ادامه مطلب را ببینید
شما می بایست به ازای هر وعده غذایی در روز یک بار دفع سهل و آسان مدفوع داشته باشید یا اینکه در شبانه روز حداقل بدون دردسر و زور زدن و غیره یکبار دفع داشته باشید در غیر این صورت احتمال غریب به یقین شما دچار یبوست هستید پس فورا درمان ذیل را شروع کنید. در نظر داشته باید درمانهای ذیل در صورت انجام صحیح هیچ گون عارضه ای ندارند.
صبح ناشتا دو قاشق غذاخوری خاکشیر را داخل یک لیوان آب جوش ریخته و بوسیله یک نعلبکی روی آنرا بپوشانید( ۵ دقیقه) تا به اصطلاح دم بکشد بعد باکمی عسل ( یک قاشق مرباخوری) آنرا شیرین نمایید و بعد میل نمایید. سعی کنید آب را در ظرف مسی بجوشانید تا از مواهب درمانی یون مس هم بهره مند شوید و برای آب نوشیدنی نیز از آب جوشیده در ظرف مسی یا برنجی پس از سرد شدن (در یخچال نگه داری شود) استفاده کنید. ضمنا مصرف آب گرم و نه جوش در در مان یبوست بسیار موثر است. اگر یبوست شما زیاد است می توانید این دستور را دو ساعت بعد از ناهار نیز تکرار نمایید. این دستور را به مدت چهارده روز ادامه دهید و بعداز آن روش زیر را برای ادامه درمان انجام دهید( پس از مراجعه و هماهنگی با درمانگر طب سنتی) :
ترکیب دو قاشق غذاخوری برگ سنا + دو قاشق غذاخوری گل سرخ را باهم مخلوط کرده به همراه یک و نیم لیوان آب به مدت ۲۰ دقیقه دم کنید و بعد از صاف کردن میل کنید.
بهترین زمان انجام این کار یک روزتعطیل(به علت ایجاد اسهال و دردسر های مربوط به آن!)، یک ساعت پس از خوردن یک صبحانه سبک(ارده با شیره یا ارده با عسل ) میباشد . قاعدتا بایستی ۳ تا ۵ نوبت دفع داشته باشید در غیر این صورت دو روز بعد به مخلوط فوق یک قاشق غذاخوری روغن بادام شیرین اضافه نمایید تا اسهال شدیدتری ایجاد شود.
در صورت شدت اسهال( بیش از ۵ نوبت) می توانید از ترکیب نبات وعرق نعناع که داغ شده مصرف کنید.
بعد از خوردن مسهل تا ۲۴ ساعت از منزل خارج نشوید.
بعد از خوردن مسهل فورا نخوابید و تا چند ساعت بیدار بمانید و فعالیت کنید.
بعد از مصرف مسهل تا ۲۴ ساعت رابطه جنسی ممنوع است.
از مصرف قرص های حاوی برگ سنا مثل سی لاکس که بدون گل سرخ می باشند جدا پرهیر کنید .
استفاده از مسهل می بایست طبق دستور پزشک یا درمانگر طب سنتی باشد و مصرف خودسرانه و زیاد مسهل ها بسیار مضر است.
حداکثر در ماه دو بار از مسهل استفاده کنید مگر با نظر در مانگر طب سنتی
رژیم غذایی مناسب بر اساس طبع خود را مصرف کنید .(لیست مصلحات مواد غذایی و مزاج غذا ها را از سایت تهیه کنید)
از مصرف هر روز برنج جدا پرهیز کنید و در صورت مصرف حتما آنرا با روغن زیتون فراوان یا خود زیتون به همراه مصلح برنج یعنی زیره سبز یا زعفران یا شوید میل کنید.
تا می توانید ازغذا های بصورت آش و سوپ مصرف کنید مخصوصا رژیم آش آبغوره .
به همراه هر وعده غذایی هفت عدد زیتون مصرف کنید.(زیتونی که نه شور باشد و نه حاوی سرکه)
طی روز ۲۱ عدد انجیر خشک را مصرف کنید.
از مصرف میوه جات ترش و حالت اسیدی پرهیز کنید(در افرادسرد مزاج) و در صورت مصرف حتما مصلح آنرا مصرف کنید.(عسل یکی از بهترین مصلحات میوه های ترش مزه است)
مصرف روزانه یک لیوان آب انگور تازه و طبیعی توصیه میشود(دیابتی ها به همراه کمی سرکه و تحت نظر مصرف کنند).
یک ساعت قبل از غذا تا دو ساعت بعد از غذا و همراه غذا تا جای ممکن آب یا هر نوع نوشیدنی دیگرمصرف ننمایید.
شبها قبل از خواب یک قاشق مربا خوری روغن بادام شیرین مصرف کنید .(تا زمان رفع حالت یبوست)
بادکش کردن محوطه شکم در درمان یبوست و کاهش سایز شکم به همراه روغن مالی (زیتون یا کنجد) بسیار موثر است.
حتما در طی روز نیم ساعت تحرک داشته باشید.
از مصرف شیر همراه عسل و کمی گلاب در شب یا به همراه یک قاشق غدا خوری پودر سنجد غافل نشوید.
از مصرف ماست و دوغ و نوشابه همراه برنج و بدون مصلح جداً پرهیز نمایید.
از مصرف چای چه سبز چه سیاه پرهیز کنید.
میوه انجیر به دلیل داشتن فیبر خوراکی در پیشگیری و بهبود بیماری یبوست، کاهش چربی‌های مضر خون و تسریع حرکات دستگاه گوارش نقش موثری دارد.
ززرد آلوى تازه یکى از داروهاى معالج اسهال است و چون آنرا بصورت خشک در آورند یبوست را درمان مى کند.
برای پیشگیری از ایجاد یبوست مجدد می توانید تعداد ده عدد آلو بخارا و ده عدد انجیر خشک (برای سرد مزاج ها) را شب تا صبح داخل یک لیوان آب بخیسانید و صبح به صبح آنرا میل کنید. ( گرم مزاج ها بجای انجیر از تمبر هندی استفاده کنند)
در صورتی که با انجام توصیه های فوق مشکل یبوست درمان نشد می بایست بیمار تنقیه شود( پاکسازی روده بزرگ از طریق مقعد). برای آموزش انجام این کارلطفا به مراکز معتبر مراجعه نمایید.
توجه :
قبل هر گونه اقدام و مراجعه ، ابتدا به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا عللی همچون انسداد روده بزرگ یا مشکلات خاص دیگر از سوی پزشک بررسی شود .
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.