پشت صفهای هزارنفری برای وام ازدواج
ساعت 24 -در حالی که بانک‌ها پرداخت اغلب تسهیلات را به‌دلیل کمبود منابع متوقف کرده‌اند و تنها از «اولویت» داشتن وام‌هایی مانند ازدواج، فرزندآوری و ودیعه مسکن سخن می‌گویند، همین تسهیلات نیز برای جوانان در پیچ‌وخم فرایند اداری و صفهای طولانی گیر کرده است.
د
به گزارش تسنیم، وام ازدواج که قرار بود مشوقی جدی برای تشکیل خانواده باشد، امروز برای بسیاری از جوانان به کابوسی فرسایشی و طاقت‌فرسا تبدیل شده است؛ آن هم در شرایطی که بانک‌ها خود را پشت واژه‌هایی مانند «تسهیلات تکلیفی» و «کمبود منابع» پنهان کرده‌اند.
ب
وامی که هست، اما نمی‌دهند
طبق قانون بودجه، مبلغ وام ازدواج در سال جاری برای آقایان زیر 25 سال و خانم‌های زیر 23 سال، 350 میلیون تومان و برای سایر افراد 300 میلیون تومان تعیین شده است. بازپرداخت این وام 10 ساله (120 ماهه) و با کارمزد 4 درصد است. قسط ماهانه برای وام 300 میلیون تومانی حدود 2.5 تا 2.9 میلیون تومان (بسته به شرایط و نزولی یا ثابت بودن قسط) خواهد بود. برای وام 350 میلیون تومانی، قسط ماهانه نزدیک 2.9 تا 3 میلیون تومان محاسبه می‌شود.
مبلغی که در نگاه اول امیدبخش است، اما در عمل با چنان روند پرپیچ‌وخمی همراه شده که بسیاری ترجیح می‌دهند قید آن را بزنند. این درحالی است که شعب بانک‌ها، به بهانه محدودیت منابع، از پرداخت سایر وام‌ها خودداری می‌کنند و با صراحت اعلام می‌کنند: «فعلاً فقط وام ازدواج، فرزندآوری و ودیعه مسکن پرداخت می‌کنیم.»
اما واقعیت تلخ اینجاست که همین وام‌های اولویت‌دار هم برای جوانان تبدیل به صفهای چندماهه شده‌اند.
بسیاری از زوج‌های جوان امروز در صفهای چند هزار نفریِ سامانه وام ازدواج معطل هستند و حتی هنوز تایید شعبه به‌صورت سیستمی نیز انجام نشده است؛ چه برسد به آنکه وارد چرخه طاقت‌فرسای تکمیل مدارک و پیدا کردن ضامن شوند. وعده حمایت از ازدواج جوانان، حالا عملاً به چالش جدی در بدنه بانکی کشور تبدیل شده است.
در مراجعه به برخی شعب بانکی، متقاضیان وام ازدواج با پاسخ‌هایی از این دست مواجه می‌شوند: «سهمیه این ماه تمام شده»، «باید در نوبت بمانید»، «تا دو ماه دیگر بودجه جدید می‌رسد»، «ضامن رسمی ندارید؟ نمی‌شود!»
این در حالی است که بانک‌ها طبق بخشنامه بانک مرکزی موظفند حداکثر ظرف 10 روز کاری از تکمیل پرونده، وام ازدواج را پرداخت کنند. اما نه تنها این ضرب‌الاجل رعایت نمی‌شود، بلکه هیچ نظارتی هم بر تاخیرها وجود ندارد.
جوانان سردرگم، بانک‌ها بی‌پاسخ
بانک‌ها نه‌تنها برای اعطای وام ازدواج سقف تعیین می‌کنند، بلکه در بسیاری از موارد به‌طور غیررسمی شروطی را اعمال می‌کنند که هیچ‌گونه مبنای قانونی ندارد.
در تماس‌های مردمی با خبرگزاری تسنیم، زوج‌های جوان از رفتار سلیقه‌ای بانک‌ها گلایه دارند. یکی از متقاضیان می‌گوید: «5 ماه است منتظرم، بانک می‌گوید هنوز نوبتت نرسیده، درحالی که دو نفر بعد از من وام گرفته‌اند چون ضامن معتبرتری داشته‌اند!»
زوج‌های جوانی که در تماس با خبرنگار تسنیم نسبت به انتظار چند ماه و صفهای طولانی وام ازدواج اعتراض خود را مطرح می‌کنند، از وعده‌های بی‌نتیجه بانک‌ها، رفتارهای سلیقه‌ای برخی شعب و نبود نظارت کافی از سوی بانک مرکزی گلایه دارند. در برخی موارد حتی عنوان شده که بانک‌ها از پرداخت وام در سال جاری به بهانه اتمام بودجه سرباز زده‌اند.
با اینکه بانک مرکزی بارها تاکید کرده با بانک‌های متخلف برخورد خواهد شد، شواهد میدانی حاکی از آن است که عملاً نظارت موثری بر روند پرداخت تسهیلات صورت نمی‌گیرد.
بانک مرکزی همواره تاکید کرده که پرداخت وام ازدواج یکی از اولویت‌های نظام بانکی است و بازرسی‌های مستمر در حال انجام است. با این حال، تجربه میدانی حاکی از آن است که بسیاری از تخلفات در سطح شعب بانکی، عملاً خارج از کنترل و بی‌پاسخ مانده‌اند.
مهدی صحابی مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی ضمن اعلام اخرین وضعیت وام ازدواج پرداختی در سیستم بانکی می‌گوید: میزان پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری تا تاریخ 27 اردیبهشت ماه 1404، جمعاً به بیش از 21.4 همت رسید. این تسهیلات را 99 هزار و 904 هزار نفر از متقاضیان از شبکه بانکی دریافت کردند.
از ابتدای سال جاری تا تاریخ 27 اردیبهشت ماه 1404، بالغ بر 51 هزار و 3 فقره تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج به مبلغ 170،213 میلیارد ریال به متقاضیان در سراسر کشور پرداخت شده است که این تسهیلات نسبت به مدت مشابه سال قبل 58 درصد در تعداد تسهیلات و 63 درصد در مبلغ رشد کرده است.
ابوالفضل نجار زاده رئیس شورای هماهنگی بانک‌ها هم در روزهای گذشته در گفت‌وگویی که با خبرنگار تسنیم داشت، درباره چرایی صفهای طولانی وام ازدواج گفته بود: نظام بانکی بیش از 100 درصد سهمیه ابلاغی بانک مرکزی را در حوزه تسهیلات ازدواج و فرزندآوری پرداخت کرده است و صفهای موجود ناشی از عوامل بیرون از سیستم بانکی است.
نجارزاده با بیان اینکه "قبلا سهمیه وام ازدواج و فرزند اوری سالانه ابلاغ میشد اما اخیرا بانک مرکزی سهمیه را ماهانه ابلاغ می‌کند و برهمین اساس نیز تسهیلات ازدواج و فرزندآوری در بانک‌ها توزیع می‌شود"، گفت: صفهای طولانی وام ازدواج مرتبط با نظام بانکی نیست ما مرتبط با بودجه‌ای که بانک ها ابلاغ می‌شود و ظرفیتی که در بانک وجود دارد، انجام وظیفه کرده و تسهیلات را پرداخت می‌کنیم. یک بخشی نیاز هست هم نهاد قانونگذاری و هم نهاد بانک مرکزی تصمیم گیری کرده و راهکاری در نظر بگیرند.
وام ازدواج؛ وعده‌ای روی کاغذ؟
در شرایطی که دغدغه ازدواج، اشتغال و مسکن جوانان روزبه‌روز پررنگ‌تر می‌شود، وام ازدواج می‌توانست یکی از معدود روزنه‌های حمایت دولت باشد. اما تا زمانی که نظام بانکی همچنان درگیر بروکراسی و بی‌تعهدی است، این تسهیلات نه تنها گره‌گشا نخواهد بود، بلکه به یکی از عوامل فرسایشی و ناامیدکننده برای نسل جوان تبدیل خواهد شد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.