مردم شیر نمی خرند برمی گردد به کارخانه

ساعت 24- افزایش شتابان قیمت لبنیات در هفته‌های اخیر موجب شده که حتی بسیاری از خانواده‌ها با درآمد ثابت، ناچار به کاهش یا حذف لبنیات از سبد مصرفی خود شوند. نتیجه این فشار اقتصادی، کاهش تقاضا و بازگشت شیرهای فروش‌نرفته از فروشگاه‌ها به کارخانه‌هاست؛ پدیده‌ای که هم صدای مردم را درآورده و هم زنگ خطری جدی برای سلامت جامعه و آینده تولید لبنیات است.

به گزارش ایسنا، افزایش بی‌سابقه قیمت شیر در هفته‌های اخیر، موجی از نارضایتی در میان مصرف‌کنندگان ایجاد کرده است. بسیاری از خانوارها به‌دلیل فشارهای اقتصادی و بالا رفتن هزینه‌ها، از خرید محصولات لبنی خودداری کرده یا میزان استفاده را کاهش داده‌اند.

این افزایش قیمت که به علت مشکلات مختلفی از جمله افزایش هزینه‌های تولید، نوسانات قیمت خوراک دام و افزایش نرخ دلار ایجاد شده، فشار زیادی به بودجه خانوارها وارد کرده و منجر به تغییر عادات خرید مردم شده است. در همین راستا، بر اساس برخی خبرهای منتشر شده، شاهد بازگشت محصولات لبنی به واحدهای تولیدی و کاهش چشمگیر تقاضا در بازار هستیم.

طبق آمار منتشرشده، سرانه مصرف لبنیات در ایران از حدود ۱۳۰ کیلوگرم در سال ۱۳۸۹ به حدود ۵۵ کیلوگرم در سال‌های اخیر سقوط کرده است؛ یعنی افتی حدود ۵۸ درصدی و در عین حال، وزارت بهداشت و رسانه‌های تخصصی حوزه سلامت می‌گویند ایرانی‌ها اکنون حدود ۹۰ کیلوگرم کمتر از سرانه جهانی لبنیات مصرف می‌کنند؛ شکافی که به‌طور مستقیم با سلامت استخوان، پوکی استخوان در سال‌های آینده و هزینه‌های درمانی گره می‌خورد.

در این زمینه دیگر آینه عبرت دنیا شدیم که با تورم ۱۳۰ درصدی لبنیات در سه ماه، محصولات از فروشگاه‌ها به کارخانه‌ها بازمی‌گردند.

بر اساس آخرین داده‌های مرکز آمار از تورم مصرف‌کننده، در آبان‌ماه تورم ماهانه به ۳.۴ درصد، تورم نقطه به نقطه ۴۹.۴ درصد و تورم سالانه نیز به ۴۰.۴ درصد رسید. با وجود این اعداد آمارهای بخش خوراکی بسیار متفاوت است. در آبان‌ماه تورم ماهانه اقلام به ۴.۷ درصد، نقطه‌به‌نقطه به ۶۶ درصد و سالانه به ۴۶.۱ درصد رسیده که این مقدار در بخش خوراکی به ترتیب ۲.۶، ۴۱.۲، ۳۷.۵ درصد بوده است. بررسی جزء به جزء داده‌ها نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه شیر، پنیر و تخم‌مرغ با ۴۸.۶ درصد را تجربه کردند.

در گفت‌وگویی که محمد فربد - سخنگوی اتحادیه فراورده‌های لبنی - با ایسنا داشت نیز مطرح شد: با توجه به اینکه بیشتر خانوارهای ایرانی دارای درآمد ثابت هستند و حقوق آن‌ها معمولاً سالی یک بار افزایش می‌یابد، افزایش قیمت‌ها موجب ایجاد ناترازی میان درآمد و هزینه شده است. این وضعیت منجر به کاهش مصرف لبنیات در جامعه می‌شود. این موضوع نه تنها از منظر اقتصادی، بلکه از نظر سلامت عمومی جامعه نیز نگران‌کننده است، زیرا کاهش مصرف لبنیات می‌تواند به بروز مشکلاتی مانند پوکی استخوان و کمبود جذب ریزمغذی‌ها بینجامد. افزایش ۵۲ درصدی قیمت شیرخام

وی به این نکته اشاره می‌کند که افزایش ۵۲ درصدی قیمت شیر خام، از ۲۳ هزار تومان به ۳۵ هزار تومان از درب دامداری، به افزایش قیمت لبنیات منجر شده است.

فربد توضیح می‌دهد که این افزایش قیمت، علیرغم میل صنعت لبنیات، اجتناب‌ناپذیر بوده است. علت اصلی این افزایش، مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و تولیدی است که شامل افزایش قیمت علوفه، عدم تخصیص به‌موقع ارز ۲۸هزار و۵۰۰ تومانی برای واردات نهاده‌های دامی و مراجعه دامداران به بازار آزاد علوفه با قیمت‌های بسیار بالاتر می‌شود. فشار مضاعف به دامداران

به گفته سخنگوی انجمن لبنی ایران، علاوه بر این، بیماری تب برفکی که در برخی مناطق دامداری‌ها شیوع یافته و به کاهش تولید شیر خام دامن زده است، مزید بر علت شده و وضعیت را پیچیده‌تر کرده است. این عوامل در کنار یکدیگر، فشار مضاعفی به دامداران وارد کرده و در نهایت باعث افزایش قیمت شیر خام و به تبع آن، افزایش قیمت لبنیات در بازار شده است.

فربد در ادامه به این نکته اشاره می‌کند که افزایش قیمت شیر خام با توجه به نقش حدود ۶۰ درصدی آن در قیمت تمام شده محصولات لبنی باعث افزایش حدود ۳۰ درصدی قیمت محصولات می‌شود که کارخانجات بدلیل جلوگیری از شوک قیمتی آنرا علیرغم زیانی که به شرکت‌های تولیدی وارد می‌کند تدریجا عملی می‌کنند. با این شرایط می‌توان پیش‌بینی کرد که افزایش بیش از پیش قیمت محصولات لبنی در روزهای اخیر چندان دور از ذهن نخواهد بود. محدود کردن صادرات شیرخشک

وی افزود: تمام فرآیند سامانه بازارگاه در اختیار وزارت جهاد کشاورزی است و این‌گونه القا می‌شود که دامداران از خارج از سامانه اقدام به خرید می‌کنند، در حالی که این موضوع یک بحث انحرافی است. مسئله اصلی، دسترسی محدود دامداران به نهاده با قیمت مصوب است.

صراف با اشاره به افزایش شدید قیمت نهاده‌ها گفت: طی روزهای اخیر قیمت کنجاله سویا به بیش از ۳۷ تا ۳۸ هزار تومان در هر کیلو رسیده، در حالی که نرخ مصوب آن حدود ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان است. این جهش قیمتی نه ناشی از تصمیمات استانی است و نه در اختیار دامداران قرار دارد، بلکه یک مسئله ملی و حاصل ضعف مدیریت در حوزه نهاده‌های دامی است.

مدیرعامل اتحادیه گاوداران صنعتی خراسان رضوی با تاکید بر پیامدهای این وضعیت تصریح کرد: نتیجه این شرایط، افزایش کشتار دام‌های مولد است که زنگ خطری جدی برای آینده تولید محسوب می‌شود و در سال‌های آتی می‌تواند کشور را با بحران مضاعف در تامین محصولات دامی مواجه کند.

وی در ادامه درباره قیمت تمام‌شده شیر خام گفت: بهای تمام‌شده تولید شیر خام در شرایط فعلی به حدود ۳۷ تا ۳۸ هزار تومان در هر کیلو رسیده است، اما دامداران هیچ‌گاه امکان قیمت‌گذاری بر اساس هزینه تمام‌شده به‌علاوه سود متعارف را نداشته‌اند.

صراف افزود: برخلاف بسیاری از صنایع که قیمت‌گذاری آن‌ها بر مبنای هزینه تمام‌شده و سود مشخص انجام می‌شود، دامداران همواره خارج از این چارچوب فعالیت کرده‌اند و عملاً زیان خود را از اصل سرمایه و تولید پرداخت می‌کنند. به بیان دیگر، دامدار در حال پرداخت یارانه پنهان به جامعه است.

وی در پایان تاکید کرد: هرچند این موضوع برای دامداران از منظر تامین امنیت غذایی کشور افتخارآمیز است، اما تداوم این روند می‌تواند منجر به تعطیلی واحدهای دامداری و آسیب جدی به تولید در استان و کشور شود.