رفتن به محتوا
تلویزیون سام با ۲ سال ضمانت سام سرویس
کد خبر 542565

گزارش فعالیت‌های تئاتری در هفته‌ای که گذشت

تئاتر فقط در تهران نیست

ساعت 24-پیش از آنکه مروری بر اتفاق‌های هفته اخیر تئاتر داشته باشم، جا دارد به این نکته اشاره کنم که بسیار ناخرسندم از اینکه فعالیت‌ها و خبرهای ما بیشتر حول کارگردانان مرکزنشین چرخ می‌زند و خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها عموما به آنچه در دیگر شهرهای ایران جریان دارد(یا ندارد!) توجه نمی‌کنند.

این نقد به نگارنده همین سطور نیز وارد است و به نظرم همه ما زمانی باید پی ببریم که اگر گسترش فعالیت هنری در گرو تقسیم برابر فرصت‌های مالی و امکانات سخت‌افزاری است به همان میزان هنرمندان سراسر ایران باید از امکان حضور در روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها برخوردار باشند. البته که اخبار فعالیت‌های نمایشی در تمام رسانه‌های جهان عموما حول سالن‌ها و کمپانی‌های حرفه‌ای شناخته شده چرخ می‌زند ولی اگر اتفاق خوشایندی در تئاتر یک شهر کوچک رخ دهد، بازتاب آن حتما در رسانه‌های جریان اصلی قابل مشاهده است. بنابراین اگر در شهرهای بزرگ و کوچک ایران اتفاق خاص تئاتری نمی‌افتد باید جویا شویم که اوضاع از چه قرار است؟ چرا فقط خبرهای احکام مدیریتی منتشر می‌شود و معلوم نیست نویسندگان، بازیگران، طراحان، کارگردان یا کارگردانان موثر در شهرهای اصفهان، مشهد، خرمشهر و آبادان یا کرمان و کردستان و کرمانشاه چه می‌کنند. اگر آغاز و توقف چندباره تمرین‌های نمایش «هادی مرزبان» در تهران تا این حد اهمیت دارد که چندباره در رسانه‌ها منعکس شود حداقل باید باخبر باشیم وضعیت گروه‌ها و کارگردانان دیگر شهرهای ما از چه قرار است. مثلا روز گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه «اولین جلسه مجمع عمومی تئاتر کلان‌شهر اهواز با رعایت کامل پروتکل بهداشتی در تالار آفتاب اهواز برگزار شد.» خیلی عالی! حالا نتیجه این جلسه‌هایی که با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود در نهایت کجا قابل مشاهده است؟ مگر ما نباید خروجی فعالیت این آقایان را روی صحنه‌ها یا در قالب حمایت از تولید نمایشنامه‌های تازه ببینیم؟ آیا در اهواز خبری هست؟ درست که در وضعیت تعطیلی و قرنطینه کرونایی به سر می‌بریم ولی بایسته است که مدیران حداقل گزارشی منتشر کنند و به آگاهی همه برسانند که ظرف یک سال گذشته تا بهار 1400 چه کرده‌اند. خبرنگار ایران‌تئاتر از خوزستان گزارش داده که «حمیدرضا سالاروند، رییس انجمن هنرهای نمایشی اهواز با اعلام این خبر گفت: با توجه به میزان علاقه‌مندان به این رشته هنری و مطالبه هنرمندان برای رفع مشکلات عدیده تئاتر در کلان‌شهر اهواز، انجمن هنرهای نمایشی اهواز اولین مجمع عمومی تئاتر اهواز را روز چهارشنبه ۱۸ فروردین 1400 در سالن اصلی تالار آفتاب برگزار کرد. رییس انجمن هنرهای نمایشی اهواز اظهار کرد: این مجمع برای همراهی و یکدلی هنرمندان و شناخت و رفع موانع موجود با حضور پیشکسوتان، سرپرستان گروه‌های نمایشی، کارگردانان و تاثیرگذاران تئاتر اهواز با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد. سالاروند افزود: در این جلسه نقطه نظر همه اعضای حاضر در خصوص این مجمع عنوان شد و دغدغه تولید گروه‌های نمایشی پس از یک سال و یک ماه تعطیلی در محدودیت بیماری کرونا مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.» براساس این گزارش روشن است که مشکلاتی وجود دارد ولی رسانه‌ها از جزییات نظر هنرمندان بی‌خبرند که معتقدم باید کاری کرد.
جشنواره تئاتر عربی خوزستان یک دلگرمی ساده
در ادامه‌ خبرهای مرتبط با فعالیت‌های مدیران و هنردوستان جنوب کشور خبر رسیده که جلسه ستادی هفدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عربی خوزستان به منظور بررسی شرایط برگزاری و فعال شدن ستاد شهرستانی جشنواره برگزار شده است. ای‌ کاش امکانات مجازی و پهنای باند طوری باشد که بتوانیم از طریق امکانات فضای مجازی در جریان اجراها و متن‌های خلق شده در این جشنواره قرار بگیریم. خبرنگار ایران تئاتر از خوزستان گزارش داده که این جلسه «با حضور ناصر چنانی معاون هنری سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، امین ملایری مدیر حراست اداره کل، نسرین بیگدلی رییس اداره هنری اداره کل، سعید نگراوی دبیر جشنواره، عبدالحسین جلیلی‌نسب رییس ستاد جشنواره و منصور سلامت ناظر کیفی و نماینده اداره کل در جشنواره روز سه‌شنبه 24 فروردین ماه 1400 در تالار اجتماعات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان برگزار شد.» یعنی یک جمعیتی بلندپایه از مسوولان ارشاد استان دور یک میز نشسته‌اند و درباره چند و چون برگزاری این جشنواره که حداقل عنوانش برای من اهمیت زیادی دارد، گفت‌وگو کنند. راستی! چرا جشنواره تئاتر فجر که خود را آینه تمام‌نمای تئاتر ایران معرفی می‌کند در سال‌های اخیر فرصت و امکانی برای حضور فرهنگ‌ها و زبان‌های گوناگون کشور فراهم نکرده است؟ چرا جشنواره تئاتر فجر هم بیش از هر چیز جشنواره تئاتر «تهران» به نظر می‌رسد؟ مگر ما یک ملت multiethnic نیستیم؟ پس چرا مدیران و مسوولان جشنواره فجر شرایطی فراهم نمی‌کنند که جشنواره تئاتر فجر بازتاب‌دهنده زبان و فرهنگ و زیبایی‌شناسی اقوام گوناگون سراسر کشور باشد؟ چرا وقتی بحث سفارش به هنرمندان برای حضور در جشنواره مطرح می‌شود همگی یاد اسامی کارگردانان آنچنانی ساکن پایتخت می‌افتند؟ من البته آگاه هستم که همین نگاه ممکن است به ‌نوعی تبعیض‌آمیز و از زاویه دید یک ساکن پایتخت به نقاط نزدیک‌تر یا دورتر به این نقطه تلقی شود ولی تصور می‌کنم میزانی حسن‌نیت نیز بین خطوط قابل درک و دریافت باشد. به عنوان یک مخاطب هنر نمایش بسیار علاقه دارم که تئاترهای عربی، کردی، ترکمنی و ترکی را به زبان اصلی و با استفاده از بالانویس تماشا کنم؛ مشابه همان تهمیدی که وقت تماشای نمایشی با هر زبان دیگری در جشنواره به ‌کار می‌گیریم. به گزارش خبرنگار پس از ارایه گزارش فعالیت‌های انجام گرفته توسط سعید نگراوی، دبیر هفدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عربی و عبدالحسین جلالی‌نسب، رییس ستاد جشنواره در خصوص مسائل مختلف ستادی جشنواره گفت‌وگوهایی انجام گرفته و مقرر شده دبیرخانه جشنواره هر چه زودتر در شهرستان سوسنگرد فعال شود. همچنین در این جلسه مقرر شده با توجه به شیوع بیماری کرونا در استان خوزستان، هماهنگی کامل با ستاد استانی کرونا و هماهنگی با ادارات مرتبط و مختلف در شهرستان دشت‌آزادگان برای برنامه‌ریزی و برگزاری جشنواره صورت پذیرد و ستاد جشنواره در شهرستان فعال‌تر شود. مسوولان در پایان این جلسه اعلام کرده‌اند که «بازبینی محتوای آثار بخش بین‌الملل هفدهمین جشنواره بین‌الملی تئاتر عربی خوزستان به زودی انجام پذیرد و تاریخ پذیرش آثار در بخش صحنه‌ای ایران تا 15 اردیبهشت ماه 1400 و تاریخ برگزاری جشنواره با هماهنگی ستاد استانی کرونا به زودی اعلام می‌شود.» حالا بماند که در این وضعیت سیاه و بنفش و قرمز شدن شهرهای مختلف ایران در پی بالا گرفتن ماجراهای کرونایی، این بخش «بین‌الملل» دیگر چه صیغه‌ای است ولی حداقل امید که هر چه سریع‌تر با گروه‌ها و آثار جشنواره تئاتر عربی آشنا شویم. هفدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عربی خوزستان به دبیری سعید نگراوی در 3 بخش تئاتر صحنه‌ای بین‌الملل، تئاتر صحنه‌ای ایران و نمایشنامه‌نویسی در شهرستان دشت‌آزادگان برگزار می‌شود.
بحث مهم حریم تئاتر شهر
ماجرای ایجاد حریم پیرامون مجموعه «تئاتر شهر» همچنان در رسانه‌ها بازتاب دارد ولی معلوم نیست مدیران شهری چرا به سنگ‌اندازی ادامه می‌دهند، البته که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز باید به عنوان بهره‌بردار اصلی این بنای مهم هنری کمی جرات و جسارت بیشتری به‌ خرج دهد. مسعود دلخواه، مدرس دانشگاه و کارگردان تئاتر تازه‌ترین فردی است که در این باره اظهارنظر کرده است. او در گفت‌وگویی با خبرگزاری مهر می‌گوید: «مجموعه «تئاتر شهر» نیاز به حریمی حساب شده دارد؛ حریمی که بر فرهنگی و هنری بودن مجموعه تاکید داشته باشد.» آقای دلخواه که در سال‌های اخیر نمایش‌هایی از جمله «مفیستو» و «شاه لیر» را روی صحنه داشته در ادامه می‌گوید:«شهرداری و شورای شهر تهران مسوولیتی جدی بر عهده دارند و باید به پارک‌ها و فضاهای فرهنگی و هنری به درستی رسیدگی کنند. در حال حاضر یک ناهماهنگی و شلختگی در خصوص پیرامون مجموعه تئاتر شهر وجود دارد و اگر یک حریم حساب شده برای مجموعه در نظر گرفته شود، فضایی امن برای تئاتر شهر و مخاطبان فراهم خواهد شد.» این هنرمند نیز مانند رسانه‌ها و فعالان باسابقه هنرهای نمایشی معتقد است که وضعیت باید سروسامان پیدا کند. « بازیگران بعد از اجرای نمایش با احساس ناامنی مجموعه را ترک می‌کنند. به همین علت مجموعه باید دارای حریمی حساب شده باشد که به فضای فرهنگی مجموعه اضافه کند و نیازمند نیروهایی اجرایی برای حفظ امنیت فضای پیرامون خود است. اگر قرار است حریمی ایجاد شود بهتر است داخل آن فعالیت‌های فرهنگی، کافه و کتابفروشی که احساس فضای فرهنگی را در مخاطب ایجاد کند در نظر گرفته شود.»
نمی‌توان با کرونا جنگید
چنانکه در ابتدای گزارش اشاره کردم، هادی مرزبان کارگردان قدیمی تئاتر از توقف دوباره تمرین‌های نمایش «دکتر نون» خبر می‌دهد. این هنرمند می‌گوید:«متاسفانه با شرایط پیش آمده مشخص نیست که اجرای نمایش کی خواهد بود چون این روزها با تنها چیزی که نمی‌توان جنگید کروناست و اتفاقات پیش رو قابل پیش‌بینی نیست.» البته مشخص نیست که اگر نمی‌توان با کرونا جنگید چرا جمعی از کارگردانان و هنرمندان تئاتر دست بردار نیستند! یعنی چه اتفاقی می‌افتد که گروه‌های تئاتری حاضرند در این شرایط خطر گردهمایی و تمرین در فضاهای سربسته را به‌ جان بخرند اما فکر نمی‌کنند بهتر این است که از وضعیت به وجود آمده برای کمی تامل و تعمق درباره چیزی که روی صحنه می‌بریم، استفاده کنیم؟ کمی فاصله گرفتن از تئاتر فستفودی و بسازبفروشی سال‌های اخیر. صدرالدین زاهد بازیگر، دراماتورژ و کارگردان تئاتر درباره اجرای مجدد نمایش «افسانه ببر» فرد دیگری است که در همین رابطه با خبرنگار مهر گفت‌وگو کرده است. «قرار بر این بود نمایش «افسانه ببر» را اواخر خرداد ماه و بعد از انتخابات اجرا کنم اما با وضعیتی که پیش آمده و تعطیلی سالن‌های تئاتر به دلیل وضعیت قرمز تهران نمی‌دانم تکلیف اجرا چه می‌شود و زمان دقیق اجرا کی خواهد بود. از آنجا که من در نمایش «دکتر نون» هادی مرزبان نیز در نقش دکتر مصدق بازی می‌کنم که اجرای این نمایش قرار بود در اردیبهشت ماه و قبل از اجرای نمایش من باشد از این رو تداخلی در اجراها به وجود نمی‌آمد اما با این شرایط نمی‌دانم اجرای «دکتر نون» چگونه و کی خواهد بود. همه برنامه‌ریزی‌های ما به هم ریخته است و فعلا مشخص نیست که وضعیت اجراها چگونه است.»
جشنواره آیینی - سنتی برگزار می‌شود؟
دبیر بیستمین جشنواره نمایش‌های آیینی- سنتی ابراز امیدواری کرد همزمان با برگزاری این جشنواره، واکسن‌های کرونا موثر واقع شود و جشن همزمان با فروکش کردن این بیماری برگزار شود. فتحعلی‌بیگی درباره شیوه برگزاری این دوره از جشنواره به دلیل شرایط موجود کرونایی توضیح داد: باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که اگر کرونا تا آن زمان برطرف نشد، برنامه‌هایمان دچار اختلال نشود. خوشبختانه ساختار بیشتر نمایش‌های سنتی ما به گونه‌ای است که امکان اجرا در فضای باز را دارند. به همین دلیل شاید بتوان نمایش‌های صحنه‌ای را هم در فضای باز اجرا کرد ضمن اینکه به این شیوه می‌توانیم به اصالت‌های نمایشی خود نزدیک‌تر شویم. او خاطرنشان کرد: البته شرایط فصل را هم باید در نظر بگیریم چراکه به هر حال فصل بارش است و باید ببینیم شرایط زمانی در آن مقطع چگونه خواهد بود. به‌ طور مثال آیا بهتر است نمایش‌ها را در مکان‌های تاریخی اجرا کنیم یا در پهنه رودکی یا مکان‌هایی که معماری سنتی دارند و... اینها تصمیم‌هایی است که بعدا باید گرفته شوند. البته که همیشه در جشنواره بخش‌های میدانی و آیینی داشته‌ایم و بخش قهوه‌خانه هم عموما در فضای باز برگزار می‌شده است.»
نام‌گذاری آلبوم موسیقی به یاد اکبر رادی
اوایل هفته‌ای که گذشت «آهسته با ماه» تازه‌ترین آلبوم موسیقی سعید ذهنی در اختیار هنردوستان قرار گرفت. ذهنی سابقه طولانی در زمینه همکاری با گروه‌های نمایشی در کارنامه دارد و به همین علت آلبوم تازه‌اش به نام نمایشنامه مهم زنده‌یاد اکبر رادی «آهسته با گل سرخ» نزدیک است. خودش در این باره توضیح داده برخی جزییات آلبوم «آهسته با ماه» که عنوان آن با ادای احترام به مرحوم اکبر رادی نمایشنامه‌نویس فقید کشورمان منتشر شده. «آلبوم «آهسته با ماه» مشتمل بر ۳۰ اثر بی‌کلام در مدت زمان یک ساعت است که من طی این سال‌ها در قالب موسیقی متن آثار سینمایی، سریال‌های تلویزیونی و چند نمایش تولید کرده‌ام. درباره عنوان آلبوم هم باید بگویم به جهت اینکه بنده پیشینه‌ای در تئاتر داشته و ارادت خاصی هم به استاد اکبر رادی داشته و دارم، تصمیم گرفتیم با انتخاب عنوان «آهسته با ماه» برای این آلبوم ادای احترامی هم به این هنرمند فقید عرصه تئاتر داشته باشم.» همایون رحیمیان، ارسلان کامکار، علی جعفری‌پویان، ابراهیم لطفی، میثم مروستی، میلاد عالمی (نوازندگان ویولن)، سهراب برهمندی نوازنده ویولا، کریم قربانی نوازنده ویولنسل، ناصر رحیمی نوازنده فلوت، فیروز ویسانلو، بابک ارجمند و آیین احمدی‌فر(نوازندگان گیتار)، حسن فراهانی نوازنده ترومپت، بابک صفرنژاد نوازنده هارمونیکا، کوروش بابایی، مجید مولانیا نوازنده تار و سه‌تار، مسعود خادم نوازنده تار، پاشا هنجنی نوازنده نی، سودابه شمس، فریبا قنادی، شقایق اسدی، محمدرضا صفی و احمد مهدی برخی از هنرمندانی هستند که در تولید این آلبوم مشارکت داشته‌اند.
پیام لاریان و چاپ چند نمایشنامه تازه
پیام لاریان، نویسنده و کارگردان تئاتر درباره فعالیت این روزهای خود به هنرآنلاین گفت من از دو سال پیش طرح نمایشنامه‌ای به نام «اشتقاق» یا «سیاره میمون‌ها» را داشتم که می‌خواستم آن را در تماشاخانه ایرانشهر اجرا کنم. تابستان سال گذشته شروع به نوشتن آن کردم و اواخر تابستان تمام شد و آخر سال گذشته به چاپ رسید. داستان این نمایشنامه درباره 5 پسر بچه در یک مدرسه است که داستان آن در دهه 60 اهواز می‌گذرد. آن پسرها یک روز تصمیم می‌گیرند یک اشتقاق روی کلمات انجام دهند و کلمات را با همان معنایی که دارند به کار نبرند. این بازی کم‌کم آنقدر پیچیده می‌شود که در نهایت منجر به حذف زبان از ذهن آنها می‌شود. یعنی کم‌کم ارتباط را فراموش می‌کنند. این نویسنده عنوان کرد: من قرار بود نمایش «اشتقاق» را آبان سال 98 اجرا کنم ولی آن موقع به مسافرت رفتم و 3 ماه ایران نبودم. پس از آن قرار شد فروردین سال 99 آن را اجرا کنیم اما به کرونا برخوردیم و دیگر شرایط اجرا را پیدا نکردیم. من با توجه به شرایط کرونا فکر می‌کنم تا سال دیگر هم نتوانیم اجرا برویم. لاریان با بیان اینکه یک نمایشنامه دیگر به نام «مدیترانه‌ای» نوشته‌ که نمایشنامه بسیار طولانی است، ادامه داد: به جرات می‌گویم این نمایشنامه طولانی‌ترین نمایشنامه‌ای است که در ایران نوشته شده و درباره 30 سال زندگی در ایران است. یک نمایشنامه دیگر به نام «بابِل» برای عامر مسافرآستانه نوشتم که آن هم به خاطر شرایط کرونا به تعویق افتاد و الان هم عامر در ایران نیست. احتمالا سال آینده بیاید و نمایش را اجرا کند. یک فیلمنامه هم نوشته‌ام که قرار است سیدعماد حسینی آن را بسازد. ترجیح می‌دهم فعلا جزییات آن را نگویم. نشر نیو قرار است 4 نمایشنامه قدیمی من با نام‌های «امپرسیون جیغ بنفش»، «اگزیستنس»، «بالستیک زخم» و «گزارش بازگشت» را چاپ کند ولی نمی‌دانم چه زمانی به چاپ می‌رسند. نمایشنامه «بابِل» را تا زمان اجرا نمی‌توانم چاپ کنم. یک مونولوگ هم به نام «موومان» نوشته‌ام که قرار است کیومرث مرادی آن را اجرا کند و به همین خاطر فعلا نمی‌توانم آن را به چاپ برسانم. نمایشنامه‌ «مدیترانه‌ای» را هم ترجیح می‌دهم فعلا چاپش نکنم چون متن طولانی است. شاید آن را در فضای مجازی منتشر کنم.
نظرات کاربران
نظر شما

ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

تازه‌ترین خبرها