آرایش انتخاباتی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان در پی کناره‌گیری سیدحسن خمینی از کاندیداتوری
انتخابات در غیاب «یادگار امام»
ساعت 24-یکی از مهم‌ترین کاندیداهای اصلاح‌طلبان از میدان رقابت خارج شد. به تازگی بخشی از اصلاح‌طلبان امید تازه‌ای درباره کاندیدای نهایی خود پیدا کرده و در نظر داشتند تا با حساب باز کردن روی کاندیداتوری سیدحسن خمینی، بخشی از مشکلاتی که در انتخابات پیش رو با آن دست به گریبانند، کنار بگذارند.
سیدیاسر خمینی شامگاه دوشنبه درباره جزییات دیدار سیدحسن خمینی با رهبری گفته است: « (در دیدار با رهبری) اخوی می‌گویند که بسیاری از بزرگان و جریانات سیاسی از ایشان خواسته‌اند که کاندیدای انتخابات شوند و از رهبری جویای نظر می‌شوند، ایشان هم به‌رغم اینکه معمولا به این گونه امور وارد نمی‌شوند، اما به جهت رابطه خاصی که با اخوی دارند و تاکید اخوی بر اطلاع از نظر ایشان، صلاح را در این کار تشخیص نمی‌دهند و می‌فرمایند، اگر هر یک از فرزندان من از من مشورت می‌گرفتند، من همان را می‌گفتم. البته اخوی در پایان از ایشان اجازه می‌گیرند که مساله را اعلام کنند و ایشان بزرگوارانه می‌پذیرند.» او که با پایگاه خبری - تحلیلی جماران به گفت‌وگو نشسته، همچنین گفته است: «با توجه به این توصیه، طبیعی است که تصمیم ایشان (سیدحسن خمینی) روشن است و اخوی یقینا تصمیمی برای کاندیداتوری ندارند.»
روزگار برزخی اصلاح‌طلبان
حالا با کناره‌گیری قطعی سیدحسن خمینی از حضور در انتخابات پیش رو، گزینه‌های اصلاح‌طلبان محدودتر شده و حتی برخی از آنان فکر می‌کنند ممکن است که کارشان در انتخابات دشوارتر باشد. جواد امام، کنشگر سیاسی اصلاح‌طلب که ازجمله جدی‌ترین اصلاح‌طلبان در ترغیب سیدحسن خمینی به کاندیداتوری بود، دیروز به ایلنا گفته است: «معتقدم سیدحسن خمینی تنها کسی بود که می‌توانست تحولی جدی برای انتخابات ایجاد کند. احزاب مخصوصا احزاب مستقل از احزاب اصلاح‌طلب و بسیاری از گروه‌های دیگر که با ایشان تماس و ارتباط داشتند، معتقد بودند زمینه‌های استقبال و حمایت از او فراهم شود تا در عرصه حضور پیدا کند. علی‌القاعده اصلاح‌طلبان باید به گزینه‌های دیگر فکر کنند. در حال حاضر که با این بحث مواجه شدیم باید بررسی و مشاهده کنیم چه افراد دیگری می‌توانند در انتخابات حضور پیدا کنند.»
حالا آن طور که جواد امام نیز گفته، اصلاح‌طلبان باید دنبال گزینه‌ای دیگر باشند تا هم بتواند از فیلتر شورای نگهبان عبور کند و هم مورد قبول مردم باشد و به نوعی در جلب مشارکت شهروندان و ترغیب آنان به حضور پای صندوق‌های انتخابات ریاست‌جمهوری اثر بگذارد.
علی‌محمد نمازی، عضو حزب کارگزاران سازندگی نیز در این رابطه اظهارنظر کرده و به پایگاه خبری- تحلیلی مدارا از وضعیت اصلاح‌طلبان پس از کناره‌گیری سیدحسن خمینی گفته است. او معتقد است: «کار سخت می‌شود کاندیدایی پیدا کنند که روی آن ائتلاف صورت گیرد و همچنین احتمال رای‌آوری داشته باشد. آنچه در فضای انتخاباتی کشور شاهد هستیم کم بودن مشارکت مردم است؛ مخصوصا اینکه با این شدت یافتن کرونا انگیزه‌ای می‌شود که بسیاری شرکت نکنند؛ لذا پیدا کردن کاندیدا اهمیت دارد.»
همین مساله یافتن جایگزین برای سیدحسن خمینی است که حالا باعث شده بار دیگر نام گزینه‌های دیگر مطرح شده و زمزمه حضور چهره‌های دیگر مورد وثوق اصلاح‌طلبان قوت گیرد. چنان‌که از همان شامگاه دوشنبه که خبر کناره‌گیری سیدحسن خمینی منتشر شد، برخی نام محمدجواد ظریف را تکرار و تأکید کردند که باید او را برای نام‌نویسی در انتخابات ریاست‌جمهوری قانع کرد. موضعی که ازقضا مورد توجه اصولگرایان هم قرار گرفته و حسن بیادی، دبیرکل جمعیت آبادگران در این رابطه اظهارنظر کرده و به پایگاه خبری - تحلیلی نامه‌نیوز گفته است: «خیلی‌ها در دوره‌های قبل مثل آقای ظریف گفتند «نمی‌آیند» اما در نهایت برای انتخابات ریاست‌جمهوری نام‌نویسی کردند؛ پس معتقدم نباید قسم ظریف را جدی گرفت، همان طور که قبلا گفتم ظرفیت او کمتر از افراد دیگر مطرح در انتخابات نیست.»
به غیر از بیادی برخی از نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم پس از دیدار با ظریف اعلام کرده‌اند که احتمالا او وارد گود انتخابات شده و اعلام کاندیداتوری می‌کند. به همین خاطر دیروز ظریف در صفحه اینستاگرام خود با انتشار پستی درباره سخنانش در کمیسیون امنیت ملی توضیح داد و نوشت: «یادآوری کردم که علت تصمیم بنده برای نامزد نشدن نگرانی از سبد رای نیست که برای بهبود آن از سیاست خارجی یا انسجام ملی هزینه کنم. نگرانی من از رای آوردن است نه رای نیاوردن. بر عزم خود برای نامزد نشدن استوارم؛ ولی تداوم فشارها، آزارها، افتراها و تهدیدها در اقبال عمومی و در این عزم تأثیر معکوس دارد.»
به هر حال مشخص است که اصلاح‌طلبان اکنون تلاش می‌کنند که در اسرع وقت گزینه‌های دیگر را مورد ارزیابی قرار دهند و با آنان وارد مذاکره شوند. به غیر از ظریف، اسحاق جهانگیری نیز ازجمله گزینه‌های مهم است که به نظر می‌رسد هنوز به تصمیم قطعی در این رابطه نرسیده و منتظر شرایط و تحولات پیش رو است.
به هر روی اگر حدود 2 ماهی که تا روز سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری مانده نیز به همین شکل طی شود و اصلاح‌طلبان به نتیجه‌ای روشن نرسند، باید منتظر نام‌نویسی چهره‌های متعدد اصلاح‌طلب و انتظار آنان برای اعلام نتایج بررسی صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان بمانیم تا آن‌گاه بتوان بنابر اینکه چه کسانی موفق به عبور از سد نظارت استصوابی شورای نگهبان شده‌اند، درباره کاندیدای اصلی جریان اصلاحات اظهارنظر کرد. آنچه اما تاکنون روشن شده و به نظر قطعی می‌رسد آن است که سیاست و راهبرد انتخاباتی اصلاح‌طلبان حمایت از کاندیدای تماما اصلاح‌طلب و غیرائتلافی است و مهم‌تر اینکه آنان تلاش خواهند کرد که با جلوگیری از تعدد کاندیداها، با کاندیدایی واحد وارد میدان شوند.
تغییر ترکیب انتخاباتی اصولگرایان
کناره‌گیری سیدحسن خمینی از حضور در عرصه ان تخابات پیش رو اما غیر از اصلاح‌طلبان برای اصولگرایان نیز مهم بوده است تا جایی که برخی ناظران پیش‌بینی می‌کنند که حال با ورق خوردن این برگ مهم از تحولات انتخابات، ممکن است ترکیب کاندیداهای نهایی جناح راست نیز دستخوش تحولاتی شود. ولی پیش از تغییر ترکیب دیروز اصولگراها درباره موضوع عدم کاندیداتوری سیدحسن خمینی اظهارنظر کرده و به این مهم واکنش نشان دادند. ازجمله مهدی نصیری از فعالان رسانه‌ای منتسب به جناح راست در توییتی نوشت: «ماجرای انصراف سیدحسن خمینی از کاندیداتوری ریاست‌جمهوری بر اساس صلاحدید رهبری، شاهدی (علاوه بر ده‌ها شاهد دیگر) بر نقش مهم و بی‌بدیل رهبری در همه شؤون نظام و وضعیت کشور است و بیانگر اینکه تفکیک حوزه اختیارات و مسوولیت‌های رهبری از قوه مجریه یا دیگر نهادها ادعایی بدون دلیل است.» همزمان خبرگزاری فارس در چند خبر و گزارش به این مهم پرداخت و ازجمله در خبری به نقل از یک منبع آگاه مدعی شد: «با توجه به نهایی شدن مصوبه قانون انتخابات در جلسه فردای شورای نگهبان، بسیاری از کاندیداهایی که سابقه اجرایی موثری ندارند، نمی‌توانند نام‌نویسی کنند و حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی هم به همین دلیل امکان نام‌نویسی به عنوان کاندیدا را نداشت.» آن هم در حالی که شورای نگهبان تاکنون دو نوبت به طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست‌جمهوری ایراد گرفته اما مجلس تمام تلاش و تمرکز خود را بر این امر متمرکز کرده تا بتواند با رفع ایرادهای شورای نگهبان و در مرحله اخیر اصلاح مواردی که هیات عالی نظارت مجمع تشخیص به آن ایراد گرفته، قانون مصوب و مطلوب خود را به انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم برساند. اما به علاوه این، دیروز خبرگزاری فارس تلاش کرد تا با انتشار گزارشی از فعالیت‌های سیاسی پیشین سیدحسن خمینی، ارتباط او با سیدمحمد خاتمی و میرحسین موسوی را به عنوان مشارکت در حوادث و اعتراضات پس از انتخابات 88 و در نتیجه بنابر ادعای این خبرگزاری اصولگرا دلیلی برای ردصلاحیت او جلوه دهد و این گونه القا کند که سیدحسن خمینی امکان تأیید صلاحیت نداشته و اگر در انتخابات نام‌نویسی می‌کرد نتیجه آن کاسته شدن اعتبار تولیت آستان امام خمینی(ره) بود. جالب آنکه این رسانه اصولگرا در توجیه ادعای خود حتی حاضر به حمایت تلویحی از برهم‌زنندگان سخنرانی سیدحسن خمینی در بیست و یکمین سالگرد ارتحال بنیانگذار انقلاب شد و جالب‌تر آنکه تلویحا سعی کرد ترغیب یادگار امام به کاندیداتوری را نقشه اصلاح‌طلبان، نه برای پیروزی در انتخابات، بلکه برای ضربه زدن به چهره سیدحسن خمینی نشان دهد!
به هر حال اما آنان که معتقدند غیبت سیدحسن خمینی بر وضعیت کاندیداهای اصولگرایان هم تأثیر می‌گذارد، می‌گویند چون سیدحسن خمینی رقیبی جدی بوده، حالا که از میدان خارج شده احتمالا اصولگرایان هم در چینش کاندیداهای نهایی خود تجدیدنظر می‌کنند و به‌جای رییسی که قوی‌ترین گزینه‌شان بوده، فردی دیگر را به میدان می‌فرستند. نمازی دیروز در این باره گفته است: «همان طور که رهبری از سیدحسن خواسته نیاید به احتمال زیاد با آمدن آقای رییسی هم مخالفت می‌شود. چون پیش‌بینی می‌شد آقای رییسی از یک‌سو و آقای سیدحسن خمینی از سوی دیگر وارد صحنه شوند. وقتی حضور سیدحسن خمینی منتفی می‌شود، قطعا آقای رییسی هم کاندیدا نخواهد بود.» در این صورت با نیامدن رییسی، علاوه بر بالا گرفتن احتمال کاندیداتوری قالیباف، احتمال حضور دیگر اصولگرایان نیز تقویت می‌شود که سعید جلیلی ازجمله این افراد است. در این باره دیروز سیدحسین نقوی حسینی به باشگاه خبرنگاران گفته است: «اگر سیدابراهیم رییسی نامزد شود و به انتخابات بیاید، نامزدهای اصولگرایان و سعید جلیلی از او حمایت خواهند کرد، در غیر این صورت فکر می‌کنم جلیلی وارد میدان خواهد شد. اگر سیدابراهیم رییسی به انتخابات ریاست‌جمهوری بیاید، مورد اجماع اصولگرایان است و با توجه به اینکه سعید جلیلی هم برنامه دارد و هم دولتش را آماده کرده و هم جزو بابرنامه‌ترین گزینه‌هاست در صورت حضور سیدابراهیم رییسی از او حمایت می‌کند. اگر سیدابراهیم رییسی به انتخابات بیاید، جبهه پایداری نیز از او حمایت می‌کند و اجماع خوبی در اصولگرایان به وجود خواهد آمد.»
با این حساب حتی بعید نیست که در انتخابات پیش رو شاهد رقابت قالیباف و جلیلی باشیم؛ هر چند برای اظهارنظر قطعی درباره آن باید منتظر تصمیم رییسی ماند اما به هر حال تاکنون مشخص شده که اصلاح‌طلبان دیگر با سیدحسن خمینی نمی‌آیند و باید فکری به حال خود کنند تا به میدان رقابت با کاندیدای اصلی اصولگرا بفرستند؛ حال می‌خواهد این کاندیدای اصولگرا سیدابراهیم رییسی باشد یا هر کسی جز او.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.