هر دلار آمریکا چند هزار تومان ارزش دارد ?
ساعت 24 - پس از یک دوره تثبیت در دامنه هردلار بین 26 تا 27 هزارتومان اما از چندروز پیش قیمت هردلار آمریکا از این دامنه خارج شده و بین هردلار 29 تا 30 هزارتومان رسیده است. این درحالی است که دولت هرروز چند خبر از بهبود وضعیت دلاری می دهد و رییس بانک مرکزی تاکید دارد ذخایر ارزی به بالاترین حد رسیده و وزیر نفت هر روز از دوبرابر شدن ارزش صادرات نفت و برگشت دلارها می گوید و رییس دولت نیز این حرفها را تکرار می کند ، اما با این همه نرخ تبدیل دلار به ریال ایران با رشدهای بالا همراه شده است وبرخی اقتصاددانان با مقایسه قیمت نسبی کالاهای در داخل و خارج باوردارند ارزش هردلار امریکا درحال حاضر بیش از 30 هزارتومان است که به معنای رسیدن احتمالی قیمت دلار به عدد 42 هزار تومان است.
پیشروی قیمتها در بازار ارز، زنگ هشدار دلار برای دولت سیزدهم را به صدا درآورد. اسکناس آمریکایی در معاملات روز گذشته و برای نخستینبار در پنج ماه گذشته توانست از نیمه کانال ۲۹ هزار تومان عبور کند و آماده پرواز بر فراز کانال ۳۰ هزار تومانی شود. بررسیها نشان میدهد معاملهگران ارزی چشمانداز بازار ارز را افزایشی میبینند و ترجیح میدهند عرضههای خود را به زمان دیگری موکول کنند. معمای رشد قیمت دلار را اما هم باید در فضای بیخبری برجام جستوجو کنیم، هم تقویت انتظارات تورمی و هم افزایش بیثباتیهای اقتصادی در سایه تصمیمات سیاستی دولت. خبرهای رسیده نیز حاکی از آن است که نفت ارزانتر روسیه بلای جان نفت ایران شده و افزایش تقاضای چین برای نفت روسیه، محدودیت صادراتی نفت را برای ایران بیشتر کرده است. آنطور که یک اقتصاددان میگوید، تورم داخلی، افت ارزش ریال و به صرفه نبودن صادرات غیرنفتی مسائلی است که موجب رشد قیمت دلار شده است. با در نظر گرفتن واقعیتهای امروز اقتصاد ایران و تورم کنونی اقتصاد نیز میتوان قیمت واقعی دلار را در محدوده ۴۲ هزار تومان تخمین زد.جمشید عدالتیانشهریاری در گفتوگوی خود با «جهانصنعت» گفت: تورم داخلی موجب شده که صادرات غیرنفتی ایران با مشکل مواجه شود.
برای مثال اقلامی چون کاشی، سرامیک و ماکارونی به میزان زیادی به خارج از کشور صادر میشد اما به دلیل چند برابر شدن قیمت این کالاها، صادرات این اقلام با حجم قبلی را غیرممکن کرده است.به گفته وی، دلار طی سه سال گذشته عمدتا در محدوده ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان در نوسان بوده و تورم بسیاری از کالاها نیز از ۱۵۰ درصد بیشتر بوده است. بنابراین دلار در مقایسه با نرخ تورم و میزان رشد قیمت بسیاری از اقلام دچار افت ارزش نیز شده است. بر اساس منطق اقتصادی، اگر تورم داخلی را از تورم خارجی کم کنیم به همان نسبت ارزش ریال کاهش پیدا میکند. این مساله به این معناست که ارزش ریال نسبت به سال گذشته (با توجه به تورم موجود) باید به اندازه ۴۰ درصد کمتر و دلار نیز به اندازه ۴۰ درصد رشد کند. بنابراین با در نظر گرفتن میزان تورم داخلی و مقایسه آن با تورم خارجی، نرخ واقعی دلار باید حدود ۴۲ هزار تومان باشد.عدالتیان ادامه داد: چنانچه دولت بتواند دلار را در محدوده قیمتی ۲۷ تا ۳۰ هزار تومانی حفظ کند کار بزرگی انجام داده، اما واقعیت این است که همین اقدام میتواند باعث افت بیشتر درآمدهای ارزی دولت، غیررقابتی شدن کالاهای تولید داخل و غیرقابل توجیه شدن صادرات غیرنفتی شود که همین مساله عرضه ارز نیمایی به اقتصاد را با کاهش شدیدی مواجه خواهد کرد. در حال حاضر هرچند نرخ دلار نیمایی در محدوده ۲۵ تا ۲۶ هزار تومان ثابت مانده اما قیمت اجناس و کالاها در داخل چند برابر شده است. بنابراین برای صادرکننده صرفه اقتصادی ندارد که کالای تولیدیاش را صادر و ارز حاصل از صادرات را با نرخهای فعلی به اقتصاد عرضه کند.
به باور این اقتصاددان، دومین مساله مهمی که بر بازار ارز اثرگذار بوده این است که خبرهای خوب و مثبت اقتصادی به گوش نمیرسد. قیمت تمامشده بسیاری از محصولات اعم از مسکن و اجارهنشینی، کاشی، سرامیک، اقلام خوراکی، دارو و غیره رشد قابل توجهی داشته و در این شرایط میتوان با فروش یک واحد مسکونی در مناطق متوسط تهران اقدام به خرید مسکن در مناطق خوب ترکیه کرد. بدیهی است بیثباتی اقتصادی و نامعلوم بودن سرنوشت برجام و تورم بالا مردم را به سمت خرید دلار برای حفظ ارزش دارایی متمایل خواهد کرد. از سوی دیگر عرضه ارز به بازار بسیار کم شده و بسیاری از افرادی که پیش از این ارزهای خود را در بازار آزاد عرضه میکردند، دیگر تمایلی به فروش ارز ندارند. در صورتی که بانک مرکزی و دولت اقدامات موثری را در این خصوص انجام ندهند امکان افت بیشتر ارزش ریال نیز وجود خواهد داشت.
عدالتیان تاکید کرد: واقعیت این است که اقتصاد ایران در چرخه معیوب رشد تورم و افزایش قیمت دلار گرفتار شده است. از یک سو تورم بالا باعث افت ارزش ریال در مقابل دلار میشود و از سوی دیگر تضعیف ریال در برابر دلار زمینهساز رشد دوباره تورم میشود. پیامی که از سیاستهای اقتصادی دولت صادر میشود نیز این است که هیچ نقشهراه و برنامه مشخصی برای سیاستگذاری وجود ندارد. برای مثال دولت در مسیر تکنرخی کردن ارز حرکت میکند و در این حالت انتظار میرود که ارزش ریال در برابر دلار تقویت شود اما بازار در مسیر عکس در حال حرکت است، به طوری که تصمیم دلار برای تکنرخی کردن ارز پیام افت ارزش ریال را صادر کرده است.وی افزود: تصمیم کنونی دولت برای تک نرخی کردن ارز این است که دلار ۴۲۰۰ تومانی را حذف و دلار بازار آزاد را جایگزین آن کند حال آنکه دولت میتوانست با تجمیع این دو نرخ و در نظر گرفتن میانگین قیمتی این دو نرخ اقدام به تک نرخی کردن ارز کند. اگر دولت منبعی برای تخصیص ارز ترجیحی ندارد باید به سمت سیاستی برود که به تقویت ارزش ریال کمک کند اما دولت دقیقا برعکس این مساله عمل میکند و هم ارز ترجیحی در حال حذف شدن است و هم ریال در حال تضعیف شدن و هم دلار بازار آزاد در حال گران شدن. تحولات امروز اقتصاد ایران در حقیقت این گمانه را ایجاد میکند که دولت برای جبران کسری بودجه به دنبال حذف دلار ترجیحی و بالا بردن نرخ ارز در بازار آزاد است. در عین حال با اعطای یارانههای ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی به افراد نیز اعلام میکند که به دنبال حمایت از خانوارهاست.