حسین عبده تبریزی تحلیل کرد
در انتظار افزایش نرخ دلار
ساعت24-"هرچقدر بتوانید کسبوکار خود را به امر صادرات نزدیک کنید، نقطه اتکایی خواهید داشت و باید در حوزه صادرات به صورت جدی کار کنید. نرخ ارز سوال دائمی بنگاههای اقتصادی کشور است. در کمتر دورهای در گذشته، قیمت ارز «بالا» بوده است. به نظر میرسد که به نسبت حجم نقدینگی، کماکان نرخ ارز واقعی نیست و میتوان انتظار قیمتهای بالاتری را داشت. مگر اینکه دولت بتواند با توافقات و گشایشهای دیپلماتیک، ارزآوری کرده و افزایش قیمت را سرکوب کند. نمیتوان اصلاح قیمتی، حذف ارز چند نرخی و …. را بخواهیم اما نخواهیم روند اصولی آن را طی کنیم. به نظر من بسیار محتمل است که یک بی ثباتی قیمتی را به زودی شاهد باشیم. بیثباتی قیمتی نیز مساوی با دخالت دولت ها است."
آنچه در بالا ودر لید این خبر منتشر شده دراتاق ایران خواندید بخشی از سخنرانی حسین عبده تبریزی استاد دانشگاه و عضو سابق شورای بورس و اوراق بهاداردر سومین همایش ملی اقتصاد صنایع پلاستیک است. عبده تبریزی ادامه داد: اگر فرض میکردیم که رشد اقتصادی بالایی خواهیم داشت آنگاه می توان تصور کرد که قیمت داراییها به دلیل رشد اقتصاد است که افزایش مییابند؛ اما در حال حاضر افزایش داراییها از مجرای سالمی پیش نمیرود. در دولت سیزدهم نیز ما این وضعیت را شاهد خواهیم بود. حتی اگر نرخ رشد در مقاطعی، مثبت شود این رشد نمیتواند پایدار بماند. او افزود: اگر مذاکرات برجام به نوعی توافق نسبی بینجامد میتوان انتظار داشت که نرخ تورم به حدود ۲۰ درصد برگردد که در ۴۰ سال گذشته وجود داشته است. اما اگر توافق انجام نشود، تورم و انتظارات تورمی در ماههای پیش رو بسیار بالاتر خواهد رفت. پس ترکیبی از تورم انتظاری و تورم واقعی میتوانند نرخ کالاهای کشور را در ماههای آتی بالاتر ببرند.عبده تبریزی بیان کرد: متغیرهای بازار شواهدی از رشد پایدار اقتصادی ندارند. تورم مزمن در کشور سبب بیثباتی اقتصادی، ایجاد انگیزههای سفتهبازی، افزایش اختلال در بازارها و… شده است. متغیرهای اقتصادی فعلی کشور جزو مواردی هستند که خارج از کنترل بازیگران اقتصادی هستند. بنابراین همه معیارها به هم خواهند خورد و به تبع آن، بنگاههای اقتصادی توان کار کردن ندارند.عضو سابق شورای بورس اوراق بهادار، در مورد سرمایه در گردش واحدهای تولیدی گفت: نسبت به سالهای گذشته نیاز خواهید داشت که سرمایه در گردش بیشتری داشته باشید. چرا که به نظر میرسد وضعیت بانکها و سایر ابزارهای اقتصادی در جهت مخالف حرکت خواهند کرد. وی در مورد بازار سرمایه نیز گفت: در حال حاضر و با ریزشی که بورس کشور داشت، به نظر میرسد که حباب قیمتی آن از بین رفته باشد و پتانسیل صعودی بالایی دارند. در بازار مسکن نیز با توجه به رشد نقدینگی و عوامل دیگر نیز روند صعودی متصورم. نرخهای بهره بانک مرکزی به نظر نمیرسد که تغییری کنند و اما بازارهای بین بانکی ممکن است به دلیل تورم تغییراتی داشته باشند. بنابراین توصیهای که میتوان در این زمینه کرد افزایش «دریافت وام» شرکتها است.
حالا فقیر نشدن موضوع ایران است
پویا جبلعاملی، کارشناس اقتصاد پولی و مشاور بانک مرکزی در این همایش درباره پیشبینی تحولات قیمتی و تورم گفت: تحریمها به عنوان یک شوک منفی، هم ظرفیتهای تولیدی ایران را تقلیل داده و رشد اقتصادی و رفاه را کاهش داده و هم سطح قیمتی و تورم را متفاوت کرده است. نکته این است که آیا میتوان تورم را در شرایط تحریمی کاهش داد؟ در شرایط فعلی بحث از چگونگی توسعه به چگونگی فقیر نشدن رسیده است.
جبلعاملی بیان کرد: تورم یک تعادل اقتصادی سیاسی است که حاصل دست اقدامات خودمان هم بوده، این اتفاق میتوانست فقط یک بار رخ دهد و تمام شود اما دلایلی باعث شد تا ادامه یابد. حال سوال این است که چگونه تورم می توانست حالت پایدار پیدا نکند؟ نگاهی به عوامل ایجاد کننده تورم نشان می دهد که تورم همیشه و در همه جا یک پدیده پولی است. بنابراین اصل نقدینگی و چاپ پول عامل ایجاد این تورم بوده، اما چرا چاپ پول رخ میدهد؟ دو علت در این زمینه مطرح است، در وهله نخست باید گفت، کسری بودجه یکی از این عوامل است چرا که دولت بیش از درآمد خود هزینه دارد و در سالهای اخیر با وجود تحریم، درآمد ارزی هم افت پیدا کرده اما هزینه ها همچنان باقی بوده در نتیجه دولت به صورت مستقیم و غیر مستقیم از بانک مرکزی پول گرفته است. به عنوان عامل مهم بعدی میتوان به ناترازی سیستم بانکی و مالی اشاره کرد، ما باید توجه کرد که این مسائل مخصوص دولت فعلی نیست بلکه موضوع کلی بوده که باید به آن توجه شود، چرا که اگر اصلاح نشود، سیستم بانکی هم نمیتواند در چنین شرایطی به درستی کار خود را انجام دهد.این کارشناس اقتصاد پولی ادامه داد: اگر اجازه دهیم بانکها کار خود را انجام دهند و در بلندمدت پایدار باقی بمانند به نفع تمام اقتصاد و صنایع است اما دولت در این زمینه مداخله میکند و برای بانک ها تصمیم می گیرد، از همین رو و به صورت مزمن، سیستم بانکی کم آورده و اضافه برداشت رخ می دهد و نتیجه چنین وضعیتی میشود تورم.او خاطرنشان کرد: در نهایت میتوان گفت اگر کسری بودجه وجود نداشت و سیاست پولی انقباضی میشد، این تورم میتوانست فقط یک بار تجربه شود.او گفت: متغیرهای پولی در سال ۱۴۰۱ روند قبلی را طی میکند اما ریسک تورمی به دلایلی می تواند بالا رود و اگر از یک سطح بالاتر رود پیش بینی بر این است که بی ثبات ایجاد میشود و به وضعیتی می رسیم که هیچ کسی نمی داند چه کاری باید انجام دهد و چنین وضعیتی ریسک بالایی دارد.