شی جین پینگ ، رییس حزب یا رییس مافیا

ساعت 24 - نظام جمهوری اسلامی اراده استوار خود را برای اتحاد راهبردی با حزب کمونیست چیننشان داده و به رغم همه انتقادها از این اتحاد راهبردی و ناشناخته برای شهروندان گامی برای روشنگری در این راه برنمی دارد. ایرانیان در گروههای گوناگون وشاید شمار قابل اعتنایی از مدیران سطوح بالا در قوای سه گانه وسایر نهادها از ماهیت قرارداد 25 ساله نظام جمهوری اسلامی با حزب کمونیست چین آگاهی ندارند. ایرانیان نیک می دانند در روزگاری که در آن به سر می برند هرگونه دگرگونی در سطح بالای مدیریت ارشد حزب کمونیست چین سرنوشت آنها را با دگرگونی روبه رو می کند و به همین دلیل علاقمندند بدانند در چین چه می گذرد. نشریه فارن افرزنوشته ای از چای شیا ، استاد سابق دانشگاه حزب کمونیست چین را منتشر کرده که در زیر می خوانید:

dir="RTL" style="text-align:right">شی جین‌پینگ در کنگره ملی بیستم حزب کمونیست چین انتظار دارد دوره سوم پنج‌ساله زمامداری نیز به او داده شود. و با اینکه نارضایتی رو به گسترش در میان برخی از نخبگان حزب رو به افزایش است، او احتمالاً موفق شود که به نتیجه برسد. اما این موفقیت موانع بیشتری را در طول مسیر برای او در پی خواهد داشت. شی با داشتن دوره اضافی زمامداری که تاکنون سابقه نداشته، به احتمال زیاد فشارهای خود را در داخل کشور افزایش خواهد داد و جاه‌طلبی‌هایش در عرصه بین‌المللی را هم بیشتر خواهد کرد. هرچه حکومت شی حادتر شود، نارضایتی و جدال‌های درونی که همین حالا هم شعله‌ور شده، شدیدتر خواهد شد. رقابت بین بخش‌های گوناگون داخل حزب با تنش بیشتری همراه خواهد شد و پیچیده‌تر و بیرحمانه‌تر از قبل خواهد شد.

مافیای چینی

حزب کمونیست چین از بسیاری نظرها نسبت به سال ۱۹۴۹ که این حزب قدرت را به دست گرفت تغییرات اندکی کرده است. حالا نیز مثل آن زمان، حزب کنترل شدیدی بر چین دارد، ارتش و دیوان‌سالاری و قوه مقننه خود را تحت حکمفرمایی خود دارد. سلسله‌مراتب این حزب به کمیته پولیتبورو پاسخگو است که بدنه رده‌بالای تصمیم‌گیری در چین به شمار می‌رود. از سال ۲۰۱۲ بدنه اصلی تصمیم‌گیری این کمیته پولیتبورو و تعیین اعضای آن تحت اختیار شی جین‌پینگ است.

جزئیات اینکه چطور این کمیته کار می‌کند بسیار محرمانه است اما در افواه چنین گفته می‌شود که بسیاری از تصمیم‌گیری‌های اصلی در این ساختار گرفته می‌شود و اعضای کمیته درباره‌شان نظر می‌دهند. اسناد این تصمیم‌گیری‌ها در وزارتخانه‌ها و اندیشکده‌ها نوشته می‌شود و اعضای کمیته آن‌ها را می‌خوانند و نظر خود را در حاشیه آن می‌نویسند. وقتی که من استاد دانشگاه مرکزی حزب بودم، در بخشی از این نظرخواهی‌ها شرکت می‌کردم. نویسندگان این اسناد سیاستی و کسانی که بر آن‌ها شرح می‌نوشتند گاهی جوایزی می‌گرفتند که معادل یک ماه حقوق استاد دانشگاه بود.یک ویژگی دیگر این نظام حزبی دست‌نخورده باقی مانده است: اهمیت روابط شخصی. وقتی بحث رشد یک نفر در سلسله‌مراتب حزبی پیش می‌آید، روابط فردی از جمله حسن شهرت خانوادگی او و پیشینه کمونیستی او به همان اندازه فرمان‌پذیری و ایدئولوژی اهمیت پیدا می‌کند.

این به‌طور قطع همان چیزی است که شی جین‌پینگ روی آن تأکید فراوان دارد. برخلاف پروپاگاندای چین و ارزیابی برخی از تحلیل‌گران غربی که می‌گویند او به‌اتکای مهارت و لیاقت خودش رشد کرده، عکس این ماجرا صحت دارد. شی از روابط پدرش، شی ژانگ‌شون، خیلی زیاد بهره برد. پدر او یکی از رهبران حزب کمونیست چین بود و آن‌قدر مورد وثوق بود که در دوران مائو نقش وزیر پروپاگاندا را بازی می‌کرد. وقتی که شی جین‌پینگ یک از مدیران استان شمالی هه‌بئی در اوایل دهه ۱۹۸۰ شد، مادرش یادداشتی به رییس حزب در استان نوشتن و از او خواست که هوای شی را داشته باشد و به پیشرفت او کمک کند. اما آن مقامی که یادداشت به او نوشته شده بود، گائو یانگ، محتوای این یادداشت را در جلسه‌ای در کمیته حزب در استان فاش کرد. این رابطه در برای خانواده اسباب خجالت شد چرا که علیه کارزار تبلیغاتی جدید حزب کمونیست چین بود. البته شی این اتفاق را هیچ وقت فراموش نکرد: در سال ۲۰۰۹ وقتی که گائو درگذشت، مؤکداً در مراسم ترحیم او شرکت نکرد که این کارش خلاف رویه‌ای بود که در مورد دو رییس قبلی دانشکده اصلی حزب انجام داده بود.

همان‌طور که تمام کادرهای رده‌پایین حزب کمونیست چین می‌دانند، برای بالا رفتن از نردبان حزب لازم است که افراد یک رییس رده‌بالا پیدا کنند. در مورد شی، این اتفاق خیلی خوب افتاد چرا که بسیاری از رهبران حزب پدر او را خیلی خوب می‌شناختند. اولین مرشد او گنگ بی‌آئو به شمار می‌آمد که او یک دیپلمات و درجه‌دار نظامی رده‌بالا بود و زمانی برای پدر شی کار می‌کرد. او در سال ۱۹۷۹ شی جوان را مثل رییس دفتر خود زیر پر و بال گرفت. با داشتن چنین فرد ذی‌نفوذی، شی توانست یک شبه به اندازه دهه‌ها رشد کند. مقامات رده‌بالا نفوذی داشتند که می‌توانند افرادی را که می‌خواهند بالا بکشند.

کسانی که بیرون از حزب هستند شاید برایشان مفید باشد که به حزب کمونیست چین مثل ساختار یک مافیا نگاه کنند تا یک حزب سیاسی. رأس حزب می‌شود کسی که معادل دُن در مافیا است و کسانی که در کمیته حزبی هستند مثل زیردستان دُن عمل می‌کنند. این افراد به‌طور سنتی در قدرت شریک هستند و هرکدام یک بخش مشخص را زیر سلطه دارند، بخش‌های سیاست خارجی، اقتصاد، بدنه اداری، نظام ضد فساد و غیره. همچنین از آن‌ها انتظار می‌رود که در بخش خود مثل سردسته مافیا عمل کنند و در امور مربوط به حوزه‌ای که مسئولیت دارند به رأس مافیا مشاوره بدهند. کسانی که در بیرون کمیته حزب هستند، ۱۸ عضو دیگر پولیتبورو هستند که میراث دیگری جدا از کمیته حزب را برمی‌دارند. آن‌ها هم اجازه دارند که در موقعیتی که هستند، کسب‌وکارها و اموالی را به تصرف درآورند بدون اینکه تنبیهی متوجه‌شان باشد. این حزب نیز مثل مافیا با ابزارهایی طرف است که می‌توان بر تصمیماتش اثر گذاشت: رشوه، زورگویی و حتی خشونت.

منبع: فارن افرز- ترجمه آینده نگر