نفس‌های پایانی سفره‌های آب زیرزمینی

ساعت 24 - سال‌هاست پیرامون وضعیت افت سطح آبخوان‌ها و فرونشست دشت‌های کشور هشدارهای فراوان داده‌ شده، مشاهده آمار نشان می‌دهد که راهکارهای مقابله با این ابر بحران ملی، همچنان بی تاثیر بوده و یا اثربخشی لازم را نداشته، به طوری که افت (کاهش) تراز سطح ایستابی آب زیرزمینی در آبخوان‌ها سالانه به دو متر رسیده است.

داریوش مختاری - کارشناس ارشد حوزه منابع آبی - در گفت و گو با ایسنا، با بیان این مطلب و این که به دنبال کاهش تراز سطح آب و خالی‌ شدن سفره‌ها از آب، فرونشست ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر آبخوان اتفاق می‌افتد، اظهار کرد: دامنه نگرانی فراتر از تصور است؛ برآوردها نشان می‌دهد که حدود ۴۹ درصد جمعیت کل ایران روی پهنه‌های فرونشستی یا مجاورت آن سکونت دارند. محدوده‌های جمعیتی عمده و کلان کشور مانند تهران، مشهد، شیراز، کرمان و از همه مهم‌تر اصفهان و چند کلان شهر دیگر دقیقا در محدوده فرونشستی قرار دارند یا مجاورت و حاشیه زون‌های فرونشستی واقع شده‌اند.

وی افزود: به عنوان نمونه فرونشست زمین، سکونتگاه مرودشت و تخت جمشید در نزدیکی آن را بیشتر و بیشتر محاصره می‌کند. فرونشست دشت‌ها یک خطر جدی برای تخریب خطوط ریلی، جاده‌ای، فرودگاه‌ها، سکونتگاه‌ها، سرمایه‌های فیزیکی میراث فرهنگی و آثار تاریخی شده است. برای خروج از این بحران، امیدها به اجرای ۱۵ راهکار (پروژه اجرایی و مطالعاتی) پیش‌بینی‌شده در طرح‌های موسوم به احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی دوخته شد؛ راهکارهایی به نسبت جامع که از اجرای درست، جدی و جامعبازماندند و به دنبال آن از نجات آبخوان‌ها بازماندیم.

فرونشست دشت‌ها خطر جدی برای تخریب خطوط ریلی، جاده‌ای، فرودگاه‌ها، سکونتگاه‌ها، سرمایه‌های فیزیکی میراث فرهنگی و آثار تاریخی شده است. برای خروج از این بحران، امیدها به اجرای طرح‌های موسوم به احیاء و تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی دوخته شد. تاریخچه و ریشه‌های بحران منابع آب زیرزمینی

این کارشناس حوزه آب با بیان اینکه بحرانی که امروز به مرز فاجعه رسیده، در سال‌های پایانی دهه ۴۰ خورشیدی آغاز شد، گفت: تصویب قانون آب و نحوه ملی‌ شدن آن (۱۳۴۷) و آیین‌نامه‌های صدور اجازه حفر چاه و قنات و هیئت‌های حل اختلاف، آیین‌نامه صدور پروانه مصرف، آیین‌نامه جلوگیری از آلودگی آب، آیین‌نامه پلیس آب و آیین‌نامه تعیین حریم رودخانه‌های کشور و همانند آن تلاش‌های دولت برای رویارویی با بحرانی بود که نشانه‌های جدی آن کم کم پدیدار می‌شد.