عمیق ترین رکود تولید صنعتی در 81 ماه گذشته

ساعت 24 -از نظرگاه مدیران خرید، بخش صنعت اقتصاد کشور در خرداد ماه یکی از سخت‌ترین ماه‌های تاریخ خود را از سر گذرانده است. بر اساس گزارش طرح شاخص مدیران خرید برای ماه سوم سال ۱۴۰۴، شامخ بخش صنعت در خرداد ماه پس از تعدیل فصلی معادل ۴۲.۱ بر آورد شده است. این بدترین شاخص در 81 ماه گذشته است
.

این گزارش بیان می‌کند که شاخص در این ماه کمترین مقدار خود را از ابتدای شروع طرح در مهر ماه ۱۳۹۷ به ثبت رسانده است. همچنین، بر اساس این گزارش، بخش صنعت نیز همانند کل اقتصاد کشور در هر پنج مولفه اصلی خود روندی کاهشی در ماه خرداد پیموده است.

چنان‌که در این گزارش آمده، شاخص مقدار تولید محصولات در خرداد ماه معادل 34.8 محاسبه شد‌ه است که کمترین مقدار خود را در سری نظرسنجی به ثبت رساند‌ه است. این گزارش در توضیح این مساله بیان می‌کند که تشدید کاهش سفارش‌های جدید و شرایط سیاسی نامشخص، تولیدکنندگان را به کاهش تولید در پایان سه ماه اول سال سوق داد‌ه است. همچنین، تداوم و تشدید مشکلات بخش صنعت از جمله قطعی برق، چالش در حوزه تامین مواد اولیه به علت مشکلات گمرکی یا مالی یا تاخیر در تخصیص ارز، افزایش ریسک‌ها و نا‌اطمینانی‌های ناشی از شروع جنگ و به تبع آن تشدید تقاضای محدود مشتریان، در بسیاری از صنایع تاثیر منفی گذاشته است.

این گزارش پیش‌بینی می‌کند که این وضعیت احتمالا در تیر ماه نیز تکرار خواهدشد و در نتیجه، لازم است که دولت به مساله ورود کند. بر اساس این گزارش، بررسی این شاخص در زیر بخش‌های مختلف بخش صنعت نشان می‌دهد که از بین 12رشته فعالیت صنعتی، در 11رشته فعالیت صنعتی، شاخص کمتر از 50 بود‌ه و این مساله حاکی از آن است که کاهش تولید در این ماه به عنوان یک مساله فراگیر در بخش صنعت است. همچنین، برخی از واحدهای صنعتی همچنان انتظارات منفی نسبت به تولید در تیرماه دارند و برخی صنایع، تداوم در کاهش تولید را پیش‌بینی می‌کنند. بنابراین، کاهش شاخص صنعتی در ما‌ه‌های آینده دور از انتظار نخواهد بود.

وضعیت در خصوص مولفه میزان سفارش‌های جدید مشتریان نیز در ماه خرداد مناسب نبوده است. میزان سفارش‌های جدید مشتریان با کسب نمره 45.6 در خرداد ماه برای دوازدهمین ماه متوالی کاهشی است و همچنین، این کاهش سرعت بیشتری نسبت به ماه قبل داشته است. به‌طوری که کمترین مقدار 47 دوره خود را از مرداد 1400 به ثبت رساند‌ه است. این گزارش در تحلیل خود در خصوص این مولفه نیز بیان می‌کند که جنگ دوازده روزه و به دنبال آن نااطمینانی‌های ناشی از آن نسبت به آینده به دنبال تورم فزاینده و افت قدرت خرید مصرف‌کنندگان که طی ما‌ه‌ها ادامه یافته است، باعث شده تا تقاضای مشتریان برای بسیاری از صنایع محدودتر و کم رونق‌تر باشد که این موضوع نگرانی‌هایی را درخصوص افزایش هزینه‌ها به وجود آورده است و این امر منجر به کاهش هزینه‌های غیرضروری توسط آن‌ها شد‌ه است.

موجودی مواد اولیه خریداری شده نیز در خرداد ماه سال جاری با کسب نمره 36.5 از سوی مدیران خرید، کمترین مقدار 76 ماهه خود را از بهمن ماه 1397 به ثبت رساند‌ه است. این افول بر اساس تحلیل نویسندگان گزارش، به‌طور کلی ناشی از اختلال در فرآیند تامین مواد اولیه بوده است. مساله‌ای که مطابق این تحلیل، تحت تاثیر عواملی مانند محدودیت تامین و تخصیص به موقع ارز برای واردات مواد اولیه مورد نیاز صنایع، محدودیت در دسترسی به منابع مالی، نوسانات شدید نرخ ارز و فشارهای قیمتی و موانع ترخیص کالا از گمرک بروز کرد‌ه است و ظرفیت تامین مواداولیه را به‌طور قابل توجهی محدود کرد‌ه است.

همچنین، این گزارش بیان می‌کند که میزان استخدام و بکارگیری نیروی انسانی در بخش صنعت طی هفتاد و هفت دوره گذشته، با کسب نمره 46.3، سومین کمترین مقدار خود را در سری زمانی نظرسنجی به ثبت رساند‌ه است. بر اساس این گزارش، به‌کارگیری نیروی انسانی در واحدهای صنعتی به‌شدت محدود شده است. همزمان با تداوم قطعی برق و گاز، کمبود منابع مالی در تامین مواد اولیه و افزایش تنش‌های منطقه‌ای، تقاضای مشتریان محدودتر شده است که به تبع آن، منجر به کاهش تولید بسیاری از بنگاه‌های صنعتی شده و از این طریق سطح استخدام نیروی انسانی در این واحدها کاهش یافته است.

در نهایت، این گزارش نشان می‌دهد که سرعت انجام و تحویل سفارش در این ماه نمره 45.6 را کسب کرده است. همانطور که در این گزارش آمده است، بر اساس این مقدار محاسبه شده، سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها در خرداد ماه کمترین مقدار 63 ماهه خود را از اردیبهشت ماه 1399 یه ثبت رسانده است