هشدار:شکست ایران در نبرد کریدورها

ساعت 24 - کارشناسان هشدار می‌دهند تداوم ضعف زیرساخت‌های لجستیکی و عقب‌ماندگی در رقابت کریدورها می‌تواند جایگاه راهبردی ایران را در تجارت منطقه‌ای و جهانی بیش از پیش تضعیف کند.

به گزارش تسنیم، سید طه‌حسین مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، در نشست تخصصی و راهبردی «اطلس تجارت ایران» که روز دوشنبه 24 آذر در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، با اشاره به جایگاه ایران در تجارت جهانی اظهار کرد: سهم ایران از تجارت جهانی با وجود همه ظرفیت‌ها، حدود 37 صدم درصد است، در حالی که این عدد باید دست‌کم به یک درصد برسد.

وی با اشاره به وضعیت تجارت با کشور‌های همسایه گفت: مجموع حجم تجارت 15 کشور همسایه ایران حدود 1200 میلیارد دلار است، اما صادرات ایران به این کشور‌ها تنها نزدیک به 15 میلیارد دلار بوده؛ این در حالی است که در بازار کشور‌های همسایه، ایران با کمترین چالش‌های ارزی، تحریمی و لجستیکی مواجه است.

مدنی با استناد به آمار‌های بین‌المللی گفت: حجم تجارت کالایی عراق حدود 162 میلیارد دلار، کویت 114 میلیارد دلار و عمان بیش از 106 میلیارد دلار است. ترکیه نیز با وجود تراز تجاری منفی 82 میلیارد دلاری، از طریق صادرات خدمات به‌ویژه در حوزه گردشگری، تنها در سال 2024 بیش از 61 میلیارد دلار درآمد ارزی داشته و کسری تجاری خود را جبران کرده است.

وی افزود: روسیه با حجم تجارت 612 میلیارد دلاری و تراز مثبت بیش از 100 میلیارد دلار و همچنین قاره آفریقا با بیش از 1200 میلیارد دلار تجارت کالایی، نمونه‌هایی از بازار‌هایی هستند که ایران می‌توانست نقش بسیار پررنگ‌تری در آن‌ها ایفا کند، اما عملاً از آن‌ها غافل مانده است.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با اشاره به تجارت ایران و چین تصریح کرد: صادرات ایران به چین حدود 14.8 میلیارد دلار و واردات از این کشور بیش از 19.3 میلیارد دلار است که تراز منفی حدود 4.5 میلیارد دلاری ایجاد کرده؛ اما مسئله اصلی این است که صادرات ایران به چین عمدتاً مواد خام و کم‌ارزش افزوده است، در حالی که کشور‌های توسعه‌یافته با واردات مواد خام، آن‌ها را با ارزش افزوده بالا بازصادرات می‌کنند.

وی افزود: حتی در تجارت با کشور‌هایی مانند اسپانیا، ارزش دلاری بسیاری از اقلام صادراتی ایران کمتر از یک دلار به ازای هر کیلوگرم بوده که نشان می‌دهد ساختار صادراتی کشور همچنان خام‌محور است.

وی با اشاره به اهمیت لجستیک، ترانزیت و بیمه تاکید کرد: ایران بدون حل چالش‌های حمل‌ونقل، ترانزیت و پوشش‌های بیمه‌ای، نمی‌تواند سهم خود را در تجارت منطقه‌ای و جهانی افزایش دهد.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند طراحی «اطلس تجارت ایران» را گامی ضروری برای خروج از وضعیت فعلی و بازگشت ایران به جایگاه واقعی خود در تجارت جهانی عنوان کرد. رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا: ایران فقط در سه کشور آفریقایی رایزن اقتصادی دارد

مسعود برهمن رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا هم در این نشست گفت: در راستای توسعه روابط و تقویت تجارت، صندوق ضمانت صادرات با حدود سه میلیارد دلار از سرمایه‌گذاری ایرانیان در قاره آفریقا حمایت می‌کند. همچنین صندوق توسعه ملی حدود دو میلیارد یورو پشتیبانی از طرح‌های استارتاپ - کارآفرینی در حوزه توسعه تجارت انجام می‌دهد.

وی افزود: آفریقا با جمعیت بزرگ و بازار گسترده، فرصت‌های قابل توجهی در زمینه کالا، خدمات فنی - مهندسی و سرمایه‌گذاری دارد، اما در این عرصه نیازمند زیرساخت‌ها، سیاست‌گذاری و حمایت دولتی هستیم.

رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا با انتقاد از فقدان نقشه راه تجارت اظهار کرد: در بازار صادراتی تا کنون با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستیم که باید بازارها و وضعیت تجارت کشورها را به صورت نظام‌مند رصد کنیم.

وی ادامه داد: سازمان توسعه تجارت، معاونت دیپلماسی اقتصادی و اتاق بازرگانی ایران باید با مشارکت بخش خصوصی هوشمندسازی را تقویت کنند و نقشه راه اجرایی با حضور نمایندگان بخش خصوصی و دولت ارائه شود تا از اقتصاد جزیره‌ای جلوگیری شود.

برهمن عنوان کرد: باید نقشه راه مشترکی برای حرکت به سمت بازارهای هدف از جمله آفریقا ترسیم شود چرا که آفریقا به عنوان بازار آینده با جمعیت حدود یک میلیارد و 450 میلیون نفر، فرصت‌های کالا و خدمات فنی-مهندسی مهمی دارد.

وی تاکید کرد: اقتصاد منطقه‌ای و روابط با همسایگان نشان می‌دهد که تنها با حضور کشورهایی مثل عراق و سایر همسایگان نمی‌توان نتیجه مطلوب گرفت؛ نیازمند راهبردهای روشن و پشتیبانی دولت برای توسعه بازارهای تجارتی هستیم.